حمید کارگر روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار اگزیم نیوز در خصوص موانع پیش روی صادرکنندگان فرش ایرانی، اظهار کرد: صادرات فرش دستباف ایران در حال حاضر سخت ترین دوران خود را در چند دهه اخیر طی می کند به طوری که از سال ۱۳۹۷ به این سو شاهد تنزل شدید صادرات این تولید ملی و بومی بوده‌ایم که میزان صادرات آن از حدود ۵۰۰ به کمتر از یکصد میلیون دلار کاهش یافته است.

وی یادآور شد البته پیش از این دوره هم شرایط صادرات فرش در سطح مطلوبی نبود اما روند آن تا این حد کاهش نشان نمی‌داد و تقریبا از یک روند نسبی افزایشی پیروی می‌کرد.

رئیس انجمن علمی فرش ایران با ارائه آماری از روند نزولی صادرات فرش دستباف، عنوان داشت: در سال ۹۶ بیشتر از ۴۲۶ میلیون دلار از این کالای هنرصنعت به دهها کشور صادر شد اما این رقم در سال ۹۷ به ۲۳۸ میلیون دلار تنزل یافت و در سال های ۹۸ و ۹۹ نیز صادرات فرش دستباف افزون بر ۷۰ میلیون دلار نشد.

کارگر معتقد است: این افت شدید صادراتی آن هم برای یکی از مشهورترین کالای صادرات غیرنفتی و در شرایطی که درآمدهای نفتی مرتبا با چالش مواجه است و دولتمردان از لزوم توسعه صادرات غیرنفتی سخن می‌گویند؛ بسیار ناگوار است. 

کاهش صادرات فرش تبعات زیادی دارد

وی تصریح کرد: تداوم روند در کاهش صادرات فرش دستباف هشداری دردآور است زیرا این موضوع بزودی تبعات نامطلوب خود را بر دیگر بخش های تولید نشان خواهد داد؛ یعنی کاهش حجم صادرات به معنای افت تولید است و کاهش تولید هم به معنای بیکاری چند صد هزار نفر قالیباف در سراسر کشور خواهد بود. 

این کارشناس حوزه صادرات فرش در بخش دیگری از این گفت و گو با اشاره به رفتار خصمانه آمریکا در قبال بازار فرش ایران، اظهار داشت: بی‌گمان یکی از عوامل اثرگذار در کاهش صادرات فرش، تحریم ظالمانه فرش ایرانی از سوی آمریکا بوده است. وقتی آمریکا به‌عنوان بزرگترین بازار مصرف‌ این هنرصنعت در دنیا گمرک خود را بر روی فرش‌های ایرانی بست، صادرات فرش ایران با مشکلات متعددی مواجه شد.

وی ادامه داد: خروج ترامپ از برجام و در نتیجه تحریم فرش دستباف ایرانی اتفاق جدیدی برای صادرکنندگان فرش نبود. در دوره‌های دیگری که ورود فرش ایران به آمریکا ممنوع بود، از جمله پیش از برجام، میزان صادرات فرش ایران از ۳۰۰ میلیون دلاری پایین‌تر نیامد. پس انتظار این بود که با تحریم مجدد، این‌بار هم شاهد کاهش صادرات فرش از متوسط ۵۰۰ به حدود ۳۰۰ میلیون دلار باشیم اما کاهش آن تا کمتر از یکصد میلیون دلار نشان می‌دهد که دلایل دیگری به جز تحریم آمریکا، در کاهش این ارقام نقش داشته است.

کارگر با آسیب شناسی کاهش صادرات فرش، عنوان داشت: شیوع بیماری کرونا در کنار مقررات سختگیرانه و گاه متناقضی که برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات، روبروی صادرکنندگان فرش دستباف قرار گرفت و بی توجهی به تفاوت فروش زمان فرش در بازارهای هدف با دیگر کالاها، از دیگر عوامل موثر در تداوم روند کاهش صادرات فرش دستباف بوده است.

وی اضافه کرد: رشد تصاعدی بهای مواد اولیه فرش دستباف از پشم و ابریشم تا انواع رنگ‌ها و همچنین بالا بودن نرخ تورم، افزایش هزینه‌های تولید و قیمت تمام ‌شده فرش هم علل دیگری برای دشواری فعالیت در این بخش بوده‌اند. در کنار اینها تنگناها و سختگیری‌های مالیاتی و بیمه‌ای را نمی‌توان فراموش کرد البته نباید از یاد برد که مشوق‌ها و تسهیلات حمایتی از تولید و تجارت فرش نیز در این مدت به حداقل رسیده‌اند.

کارگر در خصوص آینده بازار صادراتی فرش، گفت: تا تدابیر مطلوبی برای کاهش فشارهای متعدد داخلی و خارجی بر فعالان این هنر- صنعت اتخاذ نشود، نمی‌توان انتظار تحول و جهشی خارق‌العاده را در صادرات این هنرصنعت مشاهده کرد.

رئیس انجمن علمی فرش ایران در پایان، تأکید کرد: نباید از یاد برد که فرش دستباف ایران در تاریخ پرفراز و نشیب خود از این دست تنگناها و ناملایمات زیاد دیده برهمین اساس گمان می‌کنم از یک سو باید باور به فرش ایرانی و تأثیر آن در ایجاد اشتغال، ارزآوری و پاسبانی از فرهنگ و هنر و هویت ایرانی شکل بگیرد و از سوی دیگر خود فعالان این حوزه به آموزه‌های بازاریابی و چگونگی توسعه بازار بیندیشند و از همه ابزارهای موجود و ممکن بهره بگیرند.