محمدرضا عارف در مراسم تکریم و معارفه معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهوری گفت: ما زمانی برای ایجاد یک درس در یک دانشگاه بزرگ مشکل داشتیم و حداقل ها را نداشتیم، ولی امروز به جایی رسیدیم که در فناوری پیشرفته جزو مدعیان بزرگ دنیا هستیم، این نتیجه زحمات و تلاش های جوانان پر انرژی و پر شور کشور بوده است که در این ۴ دهه این جوانان بودند که ما را به سمت جلو هل دادند و امروز وضعیت خوبی داریم.

وی با بیان این که شاخص‌های کمی و کیفی نیروی انسانی، یک کمیت و سرمایه معنوی را برای ما به ارمغان آورده است، اظهار داشت: منابع زیرزمینی، ظرفیت بالای دانشگاه و کیفیت آن، مزیت نسبی است که باید در همه برنامه‌ریزی‌ها و تلاش‌ها استفاده شود.

عارف تاکید کرد: سند چشم‌انداز، در رأس همه تعهدات ملی قرار دارد؛ جایگاه اول در منطقه در همه زمینه‌ها میثاق ملی است و بنا بوده تا سال آینده به این برسیم که عقب ماندیم و باید جبران شود.

معاون اول رئیس جمهور تاکید کرد: محوریت تحقق سند چشم‌اندازه به طور طبیعی به عهده معاونت علمی است. گام‌های اولیه برداشته شده و به جای رسیدیم که بدون استناد به نیروی جوان علمی نمی‌توانیم جلو برویم.

عارف افزود: زمانی که این سند تصویب می‌شد، ما در برخی از شاخص‌ها، جایگاه اول یا دوم در منطقه را داشتیم، ما در منطقه‌ای پویا زندگی می‌کنیم. شاخص‌های مد نظر ما در طول ۲۰ سال گذشته بسیار دگرگون شده است.

وی یادآور شد: برنامه هفتم توسعه که اولین کلید عملیاتی این برنامه را دیروز با تشکیل شورای عالی راهبری این سند، زده شد، عموما از اهداف خوب و مترقی‌ای برخوردار است، ایرادی که به این سند می شود گرفت این است که منابع مورد نیاز دیده نشده است؛ در برنامه تکلیف شده که دولت ظرف یک سال منابع را لحاظ و به مجلس ارسال کند؛ ان شاءالله این ایراد هم رفع می شود

حرف معاونت علمی ریاست جمهوری، حرف علمی رئیس جمهور و دولت است؛ وارد رقابت با هیچ دستگاهی نمی شود

عارف تصریح کرد: معاونت علمی را دستگاه نمی دانیم که در رقابت یا رفاقت با سایر دستگاه ها باشد بلکه یک معاونت ستادی است، حرف معاونت علمی ریاست جمهوری، حرف علمی رئیس جمهور و دولت است لذا وارد رقابت با هیچ دستگاهی نمی شود.

وی افزود: دولت که با خودش رقابت نمی کند؛ دستگاه ها ممکن است رقابتی داشته باشند بد هم نیست که گاهی این رقابت ها به اختلاف تبدیل می شود که دولت و رئیس جمهور باید آن را حل کند؛ علی الاصول مرجع حل اختلاف های علمی دستگاه ها، معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور است.

عارف تصریح کرد: خواهشم این است که به هیچ وجه این معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور را دستگاه ندانید؛ اگر دستگاه بدانیم هم منابع تقسیم می شود و هم مسئولیت ها که نباید اینگونه شود؛ همه اختیارات و مسئولیت های رئیس جمهور در بخش علم و فناوری در این معاونت باید مدیریت شود.

باید در زمینه هوش مصنوعی و کوانتوم پیشتاز باشیم

وی ادامه داد: ما باید کارهایی را انجام دهیم که دیگران نمی‌توانند؛ یعنی یا صلاحیت سازمانی ندارند و یا در رقابت بین‌دستگاهی متوقف می‌شوند، هیچ دستگاهی نباید با معاونت علمی رقابت کند؛ اگر به مرحله رقابت رسید، یعنی رقابت با رئیس‌جمهور.

وی تصریح کرد: نقش معاونت علمی، حل مشکلات، مسائل و اختلافات بین دستگاه‌ها باشد.

عارف گفت: امروز تب هوش مصنوعی و کوانتوم خیلی بالا گرفته است. این دو فناوری جزو راهبردهای اصلی ماست. دکتر افشین ظرف دو هفته آینده به ما گزارش دهند که در این دو زمینه چه اقداماتی انجام گرفته و برای پیشتاز شدن باید با چه سازوکاری جلو برویم.

قرار نیست وعده ای بدهیم و برویم

معاون اول رئیس جمهور تاکید کرد: نکته دیگر، مشارکت در تولید ثروت ملی است؛ واقعیت این است که در ۴ دهه گذشته، به دلیل عدم حاکمیت علم بر نهادها و سیستم های اداره کشور، ما منبع افزایش هزینه برای کشور بودیم، یک مرور کلی کنید ببینید در این ۴ دهه چه قدر به ثروت ملی اضافه کرده ایم؟ همه دولتمردان و دستگاه ها هنرشان پیشنهاد اضافه کردن هزینه ها بوده است و مرتبا هزینه ملی بدون اینکه ثروت ملی اضافه شود، افزایش یافته است

عارف افزود: امروز معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور باید در تولید ثروت ملی پیشتاز باشد؛ سهم بالایی از افزایش ثروت ملی باید در این معاونت مدیریت شود که چه کنیم تا این مسأله به طور جدی دنبال شود؟

وی گفت: علی الاصول پاسخی که شما به ما می دهید، اقتصاد دانش بنیان است مبنای برنامه چهارم توسعه، دانش بنیان بود که به دلایلی عملا برنامه چهارم اجرا نشد و کنار گذاشته شد آن هم با نقدهای غیر دقیق.

معاون اول رئیس جمهور افزود: امروز خوشبختانه بستر برای این مسأله مهم که حکمیت دانش بنیانی در همه امور است، فراهم است؛ در اینجا مشخصا بحث من اقتصاد است.

عارف ادامه داد: حتی اگر عنوان معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور به معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان هم تغییر نکرده بود، این معاونت باید همه امور فعلی را مدیریت می کرد که با حمایت کامل دولت روبه رو است؛ قرار نیست وعده ای بدهیم و برویم، شخص رئیس جمهور و دولت در این مسیر در خدمت شما هستند

معاونت علمی اعلام کند، برای تولید ثروت چه خواهد کرد

وی گفت: از دکتر افشین می‌خواهم که به ما اعلام کند چه هدف را در ۴ سال آینده دنبال می‌کند. خروجی آن در بحث اقتصادی است، ما خیلی با بحث علمی این معاونت کاری نداریم چون می‌دانیم خودتان به خوبی جلو می‌روید؛ بحث ما امروز اقتصادی است.

عارف افزود: امروز مساله کشور تولید ثروت است. این ستادها در ۴ سال آینده در زمینه تولید ثروت چه خواهند کرد. گزارشات منظمی به دست ما برسد.

انتقاد عارف از تغییر مسیر بنیاد ملی نخبگان از هدف اولیه آن

معاون اول رئیس جمهور اضافه کرد: بنیاد ملی نخبگان کارهای ارزشمندی کرده و از افتخارات من این است که عضو هیأت امنای این بنیاد بوده ام ولی فلسفه تشکیل این بنیاد، حمایت از نخبگان نبود؛ البته حمایت از نخبگان کار خوبی است ولی کم زحمت ترین کار این است که بیاییم بگوییم ۱۰ نفر اول کنکور را بورسیه می کنیم.

وی افزود: انگیزه اصلی تشکیل بنیاد ملی نخبگان، کشف استعدادها بود؛ نه در تهران و اصفهان و شهرهای بزرگ؛ بلکه در دورترین نقطه کشور و مثلا در سیستان و بلوچستان که کار بسیار سختی است.

معاون اول رئیس جمهور ادامه داد: رهبر معظم انقلاب ماموریت دادند تا اساسنامه بنیاد ملی را بنویسیم که دو سال طول کشید، کشف استعدادها بود اما وقتی تشکیلات به مرور دولتی می شود و می خواهد گزارش کمی بدهد، با مشکلاتی روبه رو می شود؛ خواهش می کنم در این موضوع بازنگری شود؛ نه اینکه مسیری که می روید، اشتباه است ولی روی گسترش کمی آن هم حرف داریم و موافق نیستیم با فشاری که آمد، باید در بسیاری از استان ها بنیاد ملی نخبگان حضور داشته باشد و بخش مهمی از بودجه آن صرف امور جاری شود؛ شاید با مکانیزم های دیگری بتوانیم بنیاد را به ستاد کشف و توانمندسازی استعدادها تبدیل کنیم.

وی گفت: استعدادها که فقط علمی نیست در کشور ما که یک کشور فرهنگی است ببینید در زمینه های فرهنگی شعرای برجسته ای داریم که گاهی سواد خواندن و نوشتن نداشتند؛ برجسته ترین معماران ما که چهره های شاخص بین المللی هستند، روی فناوری های سنتی و قدیمی، برجسته ترین مقرنی های کشور را طراحی می کردند اما شاید امضا نمی توانستند بکنند اینها باید کشف شوند و در مسیری که لازم است هدایتشان کنیم.

معاونت علمی می‌تواند برای حکمرانی نیرو تربیت کند؛ جوانگرایی را جدی بگیرید

معاون اول رئیس جمهور افزود: راهبردی که دنبال می‌کنیم این است که در پایان این دوره، ۵۰۰ جوان با تجربه و توانمند را تحویل کشور و دولت بعد دهیم، باید شایستگی‌های لازم را داشته باشند و از نظر تفکری طوری نباشند که اگر دولت بعد دارای تفکر جدیدی بود، همگی عوض شوند.

وی افزود: بنیاد امور نخبگان پیش‌قدم شود، سازمان زنان و سازمان جوانان و سازمان اداری و استخدامی هم جلو بیایند و نیروهایی را تربیت کنیم که از میان آنها وزیر، معاون وزیر و مدیران میانی انتخاب شوند.

وی تاکید کرد: از همه دستگاه‌ها می‌خواهم که جوانگرایی را جدی بگیرند. معاونت علمی یکی از محل‌هایی است که می‌تواند برای حکمرانی نیرو تربیت کند.

اگر می خواهیم حکمرانی عالمانه و منطقی و خوب داشته باشیم، باید سهم خانمها و جوانان را در حکمرانی و مدیریت میانی بدهیم

وی افزود: امروز در زمان تشکیل دولت جدید دو مطالبه به حق مطرح می شود که یکی از آنها، عدم مشارکت خانم ها در مدیریت کلان است، هم اکنون در معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور فقط یک مدیر زن داریم؛ این وضعیت امروز کشور است؛ در جوانگرایی مشکل نداریم که آن هم شاید به اختیار نبوده بلکه تحمیل بوده است.

وی افزود: یک جوان دانشمند ۳۰ ساله، عملکرد و نشاط و کارآیی اش با من ۷۰ ساله قابل مقایسه نیست؛ این یک انتخاب نبوده است.

عارف تاکید کرد: اگر می خواهیم حکمرانی عالمانه و منطقی و خوب داشته باشیم، باید سهم خانم ها و جوانان را در حکمرانی و مدیریت میانی بدهیم؛ امروز ما گرفتاریم.

معاون اول رئیس جمهور بیان کرد: یک دفعه می آیند می گویند فلان وزارتخانه را بدهیم به یک جوان ۳۰ ساله؛ نگرانی من این است که این جوان می سوزد؛ الگو هم از کشوری می گیرند که پشت آن وزیر جوان در آن کشور، یک حزب مقتدر قرار دارد و او منویات حزب را عمل می کند اما در کشور ما انتظار مردم این است که متخصص ترین فرد وزیر بشود.

عارف ادامه داد: اگر وزیری در زمینه ای بگوید من مطلع نیستم و نمی دانم و اجازه بدهید سؤال کنم تا پاسخ بدهم، دیگر وادینا و وا اسلاما به هوا می رود لذا باید وزیر متخصص باشد، ما توانمندسازی نکرده ایم.

در بخشی از برنامه عارف به سورنا ستاری که در برنامه حضور داشت گفت: فکر کنم موهای آقای ستاری در معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور سفید شده است.