حمزه بهادیوند چگینی - سیاوش غیبی‌پور، کارشناس امور مالیاتی، در گفت‌وگو با "اگزیم نیوز" ضمن بررسی موضوع معافیت مالیاتی 40 درصدی به دلایل فرار مالیاتی در ایران پرداخت. به گفته وی علت فرار مالیاتی در ایران به این خاطر است که همگام با پیشرفت سیستم‌های مالی دنیا، سیستم مالیاتی خود را اصلاح نکرده‌ایم. طرح جامع مالیاتی در همین راستا بود که البته اجرای این طرح نیز به کندی پیش رفت و این تدریجی شدن منجر گردید که زمان از دست برود.  

غیبی‌پور گفت: اینکه 40 درصد از فعالیت‌های اقتصادی کشور مشمول مالیات نیست، نیازمند بررسی بیشتری است. اگر منظور این است که ظرفیت اسمی مالیات به طور واقعی 100 است ولی 40 درصد آن از معافیت یا پرداخت برخوردار است، قابل پذیرش نیست. در ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب سال 94، فعالیت‌های اقتصادی از هم تفکیک شده است و مشمولین مالیات نیز مشخص‌اند.

او ادامه داد: این یک حقیقت است که معافیت مالیات‌ها هدفمند نیست و نتیجه مطلوب به همراه ندارد. اکنون شاهد معافیت‌های مختلفی در بخش‌های گوناگون هستیم. از جمله در مناطق آزاد این معافیت‌ها اعمال می‌شوند. ولی با این وصف به اهداف این معافیت‌ها نائل نشده‌ایم. به عنوان مثال در مناطق آزاد هدف از اعمال معافیت مالیاتی، ایجاد یک پل صادراتی بوده که به این هدف نرسیدیم. 

این کارشناس حوزه مالیاتی با اشاره به لزوم وجود سیستم عادلانه مالیات در کشور گفت: اصولا هر تغییری در ساختار مالیاتی، حداقل 5 سال زمان می‌خواهد تا اجرایی و عملیاتی شود. اینکه یک سیستم مالیاتی را بخواهیم در کوتاه مدت تغییر بدهیم، واقعا امکان‌پذیر نیست. در حال حاضر آنچه که سازمان مالیاتی می‌تواند در انجام آن تلاش افزون انجام دهد، به حیطه بانک اطلاعاتی‌اش باز می‌گردد. سازمان مالیاتی اکنون بانک‌های اطلاعاتی فروانی در اختیار دارد. باید این اطلاعات به یکدیگر لینک شود. به عنوان نمونه گمرک، سازمان ثبت و ... باید به یکدیگر لینک شوند و اطلاعات آن سریع در اختیار مامور مربوطه قرار بگیرد تا با تشخیص به موقع بتوانیم میزان درآمد و هزینه‌ها را شناسایی کنیم.

او ادامه داد: اگر گام اول سازمان مالیاتی همین باشد که هزینه‌ها و درآمدهای اشخاص حقیقی و حقوقی، توامان در چارچوب یک بانک اطلاعاتی و به صورت آنلاین ردیابی شود، این هدف مهمی تلقی می‌گردد. البته طرح های دیگری هم در خصوص سیستم عملیاتی و اجرایی مالیاتی در کشور ابراز می‌شود که غالبا طی چند سال اجرایی نشده‌اند. نتیجه آنرا باید در کیفیت دریافت مالیات از مودیان مالیاتی دید.

او در پاسخ به این سوال که چرا فرار مالیاتی در ایران زیاد است و برای مقابله با آن باید چکار کنیم، گفت: علت فرار مالیاتی در ایران به این خاطر است که همگام با پیشرفت سیستم‌های مالی دنیا، سیستم مالیاتی  خود را اصلاح نکرده‌ایم. اگر سرعت تغییرات دولت الکترونیک را در این بخش افزایش دهیم، به نتیجه‌ی مطلوب می‌رسیم. بخشی از عقب‌ماندگی ما در بخش مالیاتی نسبت به دنیا مربوط به همین روند است. ما بانک اطلاعاتی ناقصی داریم. ارتباطی هم بین دستگاه‌های مختلف در این خصوص وجود ندارد. البته بعضا مامور مربوطه هم آموزش‌های لازم را ندارد. اگر این بانک اطلاعاتی ما بروز باشد بسیاری از مسائل حل خواهد شد.