مریم خورشیدی- رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور  از معافیت چهل درصد اقتصاد کشور به هنگام پرداخت مالیات خبر داده است؛ به زعم بسیاری از کارشناسان این رویه بستری برای سواستفاده را فراهم مرده و تحقق هدف اتکا به درآمدهای غیرنفتی از جمله مالیات را که مرتبا در برنامه های بالادستی به آن اشاره شده را به تعویق می اندازد. غلامرضا سلامی، اقتصاددان معتقد است معافیت مالیاتی مقوله ای جدا از فرار مالیاتی است. وی توضیح داد: بخشی از معافیت مالیاتی مانند معافیت مالیاتی درآمدهای سپرده  بانکی توجیح علمی ندارد چرا که سپرده گذار در این شرایط تورمی نه تنها سود نمی برد بلکه به نوعی متضرر نیز می شود.

سلامی به مالیات سود ناشی از خرید و فروش املاک و سهام  اشاره کرد و گفت: هرچند این مالیات معاف نیست اما در عمل نوعی معافیت است چرا که تفاوت بین خرید و فروش به حدی بالاست که رقم مالیات دریافتی ناچیز به شمار می رود.

به گفته این اقتصاددان در بخش کشاورزی نیز معافیت مالیاتی را داریم اما باید دید اصولا کشاورزی می توانست درآمدی مشمول معافیت مالیاتی داشته باشد یا خیر؛ عموما کشاورزی خرده مالک ها سود چندانی ندارند اما شرکت های کشت و صنعت ظرفیت سودآوری که بتواند مشمول مالیات شود را دارند اما در مجموع کشاورزی ما خرده مالکی است و بازده مثبت مالیاتی نمی توان از آن انتظار داشت لذا در نظر گرفتن معافیت مالیاتی برای این حوزه نیز بی معنی است.

غلامرضا سلامی اذعان داشت:  معافیت کالای صادراتی نیز که با هدف تشویق صادرات انجام شده به دلیل عدم برخورداری از توان رقابتی کالای ما( به جز پتروشیمی ها) در دنیا عملا کاربردی نداشته و اگر بخواهیم برای آن مالیات لحاظ کنیم بیش از پیش ضعیف می شود.

وی گفت: به نظر می رسد به جای حذف معافیت ها که چیزی از آن عایدمان نمی شود، بهتر است به منابع پایه های مالیاتی توجه کنیم و برنامه ریزی های مالیاتی را بر اساس آنها طراحی کنیم.

سلامی اظهار داشت: مالیات بر عایدی سرمایه روی سهام و مسکن و پایه مالیاتی مصرف انرژی از مهمترین بخش هایی است که می تواند محل اخذ مالیات برای کشور باشد.

این استاد دانشگاه پایه مالیاتی مصرف انرژی را در دنیا یکی از مهمترین منابع مالیاتی دانست  و گفت: ترکیه معادل پولی که ما از فروش نفت به دست می آوریم را از محل اخذ مالیات مصرف انرژی به دست می آورد و این یک رقم بسیار بزرگ است.

غلامرضا سلامی بیان داشت:  در حالیکه ما انرژی را به نازل ترین قیمت می فروشیم در کشورهای دیگر مالیات بر مصرف انرژی مبدل به یکی از منابع مهم کسب درآمد برای دولت شده است؛ ضروری است دولت ها بدون در نظر گرفتن حواشی آن تصمیم بگیرد تا طرح افزایش قیمت سوخت و متعاقبا اخذ مالیات بر مصرف انرژی را اجرایی کند.

وی تصریح کرد تنها با اخذ 1500 تا 2000 تومان مالیات از مصرف بنزین، رقمی معادل کل مالیات کشور می توان برای دولت عایدی کسب کرد.