به گزارش اگزیم نیوز، بیژن زنگنه وزیر نفت اخیرا با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه خبری به موضوع مهمی اشاره کرد و اظهار داشت «برخی فکر می کنند فراورده در تحریم نیست نفت در تحریم است. اصلا این طور نیست. فرآورده و نفت خام با یک شدت تحریم می شوند. از نظر تحریم بین فروش نفت و فراورده فرقی ندارد و حتی الان فشار برای صادرات فرآورده ما حتی بیشتر از صادرات نفت خام ما است یعنی آمریکا برای خرید نفت از ایران معافیت داد ولی برای خرید فرآورده معافیت نداد».

اما کارشناسان حوزه انرژی در این زمینه دیدگاه متفاوتی دارند و معتقدند چنانچه کشور به سمت افزایش تولید فرآورده به جای خام فروشی برود در بحث تجارت و تحریم پذیری موفق تر عمل خواهد کرد.

در همین زمینه سیدحمید حسینی سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی در گفتگو با اگزیم نیوزبا اشاره به اینکه با فراوری نفت خام و تبدیل آن به فراورده‌های نفتی، تنوع محصولات تولیدی و میزان مشتریان جهانی آن افزایش می یابد، اظهار داشت: فروش فراورده های نفتی می تواند مزایای زیادی را برای ایران به همراه داشته باشد که از جمله آن گذر از محدودیت خریداران نفت خام در زمان تحریم است. زیرا امکان رهگیری نفت‌کش‌ها و تحریم  بیمه‌ محموله‌های نفتی و بانکرینگ وجود دارد اما این امر در مورد فراورده های نفتی قابل شناسایی نیست.

وی با بیان اینکه از آنجا که محموله های بزرگ نفت خام که تا 3 میلیون بشکه نیز می رسد قابل رصد است ابراز داشت: در این زمینه یکی از ویژگی‌های فرآورش نفتی این است که تبدیل به زنجیره متنوعی از فرآورده‌های نفتی می شوند که برای صادرات آن می توان از راههای گوناگون از جمله خودروهای سنگین، خط لوله و کشتی به کشورهای همسایه و مقاصد صادراتی ارسال کرد ضمن اینکه تراکنش های آن نیز محدود بوده و جابه جایی پول آن می تواند از طریق بانک های کوچک و صرافی ها امکان پذیر باشد.

حسینی یکی از راهکارهای ضروری برای پایداری بازار فروش نفت ایران را احداث پالایشگاه در بازارهای هدف و داخل کشور می داند و در این زمینه معتقد است : بسیاری از کشورهای نفتی اقدام به احداث پالایشگاه در کشور هدف و یا سهامدار پالایشگاه های موجود در آن کشور می شوند و بدین طریق تامین کننده نفت آن شرکت می شوند. ایران نیز پیش از انقلاب در هند، رومانی و چند کشور دیگر چنین شرایطی را ایجاد کرده بود اما بعد از انقلاب اجازه شراکت در پالایشگاه های کشورهای دیگر به شرکت نفت داده نشد.

وی در ادامه یادآور شد: بعد از پالایشگاه ستاره خلیج فارس بندرعباس که 10 سال به طول انجامید، شرکت نفت منابع لازم برای سرمایه گذاری در پالایشگاه جدید را نداشت. براین اصل با وجود درآمد ارزی کشور به فروش نفت، جایگزینی فروش فراورده های نفتی مانند بنزین، گازوئیل و نفتا می تواند بازار محدود نفت را تغییر دهد و فروش این محصول استراتژیک را به واسطه گستردگی خریداران از آسیب تحریم ها محفوظ دارد.

حسینی جایگاه ایران را در تولید فراورده های نفتی در مرز خودکفایی دانست و افزود: دراین زمینه صادرات فراورده های نفتی در حوزه  نفت گاز، نفت کوره، گاز مایع، نفت سفید و نفت جت (ATK)به کشورهای هدف انجام می شود اما از آن جا که گاز به کمک فراورده ها آمده و در مصارفی که پیش از این از فراورده ای مانند گازوئیل استفاده می شد جایگزین شده است، 60 هزار تن گازوئیل نیز در ردیف صادرات قرار گرفت.

سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی با بیان اینکه ایران 2 درصد ظرفیت پالایشگاهی دنیا را در اختیار دارد، اذعان داشت: ظرفیت پالایشی در دنیا روزانه 100 میلیون بشکه است که ایران 2 میلیون بشکه آن را ظرفیت سازی کرده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا دربحث فاز 11 پارس جنوبی که ابتدا فرانسوی ها به دلیل اعمال تحریم ها کنار کشیدند و اکنون چینی ها در صدد خارج شدن از این پروژه هستند، جایگزینی در نظر گرفته شده؟ عنوان کرد: چینی ها بعد از تحریم پذیرفتند که جایگزین فرانسوی ها بشوند اما هنوز نتوانسته اند به یک جمع بندی نهایی در مورد ادامه همکاری با ایران برسند زیرا این شرکت چینی که در ایران مسوولیت پروژه  فاز 11 پارس جنوبی را عهده دار شده است در امریکا نیز سرمایه گذاری کلانی کرده که با وجود تحریم ها منافع خود را درخطر می بینند و این امکان وجود دارد که ادامه ندهند.

حسینی هزینه پروژه فاز 11 پارس جنوبی را 5 میلیارد دلار اعلام کرد و افزود: به دلیل کمبود منابع در ابتدا این پروژه به توتال واگذار شد و اکنون شرکت چینی برای اجرای آن در تردید است و این در حالی است که شرکت نفت به دلیل بدهی کلانی که به صندوق توسعه ملی به خاطر پروژه های قبلی دارد قادر به اجرای آن نیست. زیرا این پروژه به دلیل کمپرسورهای 25 هزار تنی و سکوهایی که برای این منظور در نظر گرفته شده توان ساخت آن به دلیل هزینه بر بودن در داخل کشور وجود ندارد. اما می توان در درازمدت پروژه فاز 11 پارس جنوبی راهم مانند فازهای 14،15،16،19 و 20 تمام کنیم.