به نظر می رسد اقتصاد ایران پس از یک دهه تحریم در حال پوست اندازی و بازیابی خود است. انتظار تغییرات ملموس در مدت زمان کوتاه باوری است که پس از امضای برجام به جامعه تزریق شد و ارائه آمار و ارقام رشد اقتصادی، کاهش تورم، حجم سرمایه گذاری و صادرات در فضای ناامیدکننده اقتصادی کشور، این توقع را ایجاد کرد که دولت در عرض دو سال بخش عمده ای از مشکلات را رفع خواهد کرد. هرچند واضح است تا رسیدن به شرایط ایده آل زمان زیادی لازم است، اما بسیاری از فعالان اقتصادی سالهای پیش رو را برای اقتصاد ایران فرصتی مناسب برای جبران سالها تحریم و نیز خارج شدن از رکود و سر و سامان دادن به وضع موجود می دانند. برای بررسی شرایط پیش روی اقتصاد کشور و آنچه که در برهه حساس کنونی می تواند در تسهیل روند تصحیح مشکلات اقتصادی کارساز باشد گفتگویی انجام داده ایم با مهندس محمد مهدی رییس زاده، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران و فعال اقتصادی که در ادامه می خوانید.

مهندس رییس زاده در این باره گفت: اقتصاد ایران در مرحله گذار به سر می برد و به نظر می رسد از بعد بین المللی شرایط مساعد است. به گفته وی در بحث برجام طبق آخرین اعلامها، آمریکا به دلیل پایبندی ایران به تعهدات خود، تصویب هرگونه تحریم جدید علیه ایران را منتفی اعلام کرده که این یک اتفاق مثبت برای ایران است و بر این اساس باید بگویم شرایط بین المللی به نفع ایران است.

در عین حال اخیرا در امریکا این اجازه داده شد افراد درباره پرونده یازده سپتامیر از عربستان سعودی شکایت خود را در دادگاه مطرح کنند یا اجماع روسیه و امریکا بر سر بحران سوریه می تواند برای ایران نیز شرایط بهتری را بعنوان یکی از طرف های مساله رقم بزند. اینها نشانه های مثبتی است و در مجموع این گردش ملموس نگاه های بین المللی برای ایران خوب ارزیابی می شود و فرصت مناسبی برای بازیابی بعد از تحریم هاست.

رییس زاده افزود: در بحث داخلی اما باید گفت رشد 4.4 درصدی که 3.4 درصد از آن بخاطر نفت و گاز است همیشه مورد انتظار نیست. به گفته وی ممکن است در دوره هایی با فروش بیشتر نفت و یا قیمت های بالاتر برای این ماده درآمدها افزایش یافته و رشدی حاصل شود اما این موضوع همیشگی نیست و برای رشد پایدار باید بیشتر به تولید به خصوص در بخش صنایع کوچک و متوسط SME ها توجه ویژه کرد.

به گفته وی پتانسیل های اشتغال و تولید ما در شرایط فعلی در صنایع کوچک و متوسط است؛ هر چند دولت کارهای مختلفی را در این زمینه انجام داده است؛ مثلا اختصاص تسهیلات 16 هزار میلیاردی اما این اقدامات به تنهایی کافی نیست و باید در حوزه های مختلف فضای کسب و کار از این بخش ها حمایت کند.

رییس زاده کار رسانه ای در این حوزه را مهم ارزیابی کرد و گفت: ما باید به هر شکلی که امکان دارد از طرفین بخواهیم اختلافات خود را کنار گذاشته و به مسائل به چشم منافع ملی نگاه کنند.این دوران گذار با خود بلاتکلیفی آورده که اختلاف نظر و منفعت فردی و گروهی به آن دامن زده است. وی ادامه داد: عدم همسویی در نظام اجرایی در داخل اثر اقبال بین المللی را برای کشور از بین می برد. در حال حاضر به شدت نیازمند سرمایه گذاری خارجی هستیم و هیات های اقتصادی در حال رفت و آمد و گفتگو هستند. در واقع با همه استقبالی که از فضای باز پیش رو می شود کشورهای دنیا چشم به شرایط داخلی ایران دوخته اند تا با اطمینان از ثبات و همصدایی در کشور قدم های بعدی را بردارند.

وی افزود: حداکثر بهره مندی از موقعیت پیش رو در گرو هم صدایی و وحدت ملی است. مخالفین باید به قضایا فراتر از اختلافات گروهی نگاه کنند و همه افراد حاضر در نظام اجرایی و قانونی روی مشکلات اساسی اقتصاد تمرکز کنند. به گفته این عضو اتاق تهران درکشورهای پیشرفته انتخابات روی فعالیت مجموعه های اقتصادی اثر قابل توجهی نمی گذارد؛ چون سیستم حکمفرماست و سیستم در هر نظام سیاسی کار خودش را کرده و منافع را فدای جهت گیریها نمی کند. به عبارتی رفتن و آمدن ها تاثیری روی کار بخشهای حیاتی نظام ندارد و فرد گرایی به هیچ عنوان مورد پذیرش نیست.

مهندس رییس زاده با اشاره به شرایط بد اقتصادی و رکود در کشور گفت: ما در شرایط بدی هستیم بیکاری دلیل بسیاری از معضلات اجتماعی کشور است که ریشه در رکود اقتصادی دارد؛ در حال حاضر مشکل اصلی کشور همین است و اگر کسی دلش برای اقتصاد وایران می سوزد باید این مساله را مد نظر قرار دهد و به کل فکر کند و نه به فرد.

این عضو اتاق بازرگانی با اشاره به گشایش هایی که در یک سال اخیر در اقتصاد کشور ایجاد شده تداوم موفقیت ها را در گرو اجرای اصول راهبردی برای توسعه و ارتقای فضای کسب و کار دانست و گفت: فضای کسب و کار در کشور ما نیازمند بازبینی است. به گفته وی در حال حاضر رتبه ما در این فضا اگرچه بهبود یافته اما جزو جایگاه های نامناسب است و در این فضا نمی توان امیدوار بود شرکت ها و کشورهای خارجی سرمایه های خود را به اقتصاد سرازیر کنند.

به عقیده وی شاید در دوره ای در برخی بخش ها مثل نفت وگاز شاهد حضور سرمایه گذاران خارجی باشیم اما اگر قرار است سالانه بخش قابل توجهی از نیاز خود را از طریق سرمایه های خارجی تأمین مالی کنیم باید برنامه های بهتری برای جذب این افراد بریزیم. به گفته رییس زاده اصلاح قوانین، بهبود سازو کارهای مالیاتی، بهبود سیاست گذاری های حمایتی دولت، اصلاح هدفمندی یارانه ها و ارتقای سهم تولید از این قانون، بهبود زیرساخت ها به خصوص در بخش های حمل و نقل و گمرک و مواردی از این دست حمایت های غیرمستقیمی است که دولت باید در دستور کار خود قرار بدهد تا بتواند در مدت باقیمانده میوه زحمات خود را در این 3 سال بچیند.