جمله معروفی در یکی از سفرنامه‌های قدیمی در تفسیر شرایط ایران به این مضمون خواندم که به وضعیت امروز هم عجیب شبیه است: «بعضی چیزها را جز به مشاهده نمی‌توان فهمید.» خیلی حرف دقیق و درستی است. مسائلی در پیرامون ما وجود دارد که هرچقدر در مورد آن حرف زده شود، باز هم مخاطبان اصلی آن کلام، متوجه منظور و مقصود گوینده نمی‌شوند. نمونه عینی و آشکار آن، تفسیر و تحلیل وضعیت بنگاههای اقتصادی است.
