افسانه شرکت-آمارها نشان می دهند که شاخص بهای کل کالاهای صادراتی در سه ماه سوم سال 94 ، 18.7 درصد کاهش داشته و شاخص قیمت تولیدکننده نیز برای تمام بخش های اقتصادی مثبت و صعودی بوده است و این به معنای افزایش هزینه های بنگاه های تولیدی و کاهش قیمت کالاهای صادراتی است.

چهار نوع شاخص قیمت  شناخته شده در آمارهای اقتصادی وجود دارند که در ارزیابی عملکرد برنامه های اقتصادی نقش اساسی را ایفا می کنند از آن جمله شاخص بهای کالاهای صادراتی و شاخص قیمت تولیدکننده. شاخص بهای کالاهای صادراتی در ایران یکی از انواع شاخص های قیمت است که تغییرات سطح عمومی قیمت کالاهای غیرنفتی صادراتی را نشان می دهد و شاخص قیمت تولیدکننده نیز متوسط قیمت کالاها و خدماتی تولیدی است. در حقیقت این شاخص به میزان سنجیده شده قیمت متوسط سبد ثابتی از هزینه های تولیدکننده در روند تولید در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته است. آمارها نشان می دهند که شاخص بهای کل کالاهای صادراتی در سه ماه سوم سال 94 ، 18.7 درصد کاهش داشته است این در حالی است که شاخص قیمت تولیدکننده یا تورم تولید برای تمام بخش های اقتصادی مثبت و صعودی بوده است و این به معنای افزایش هزینه های بنگاه های تولیدی و کاهش قیمت کالاهای صادراتی است. گفته می شود رکود حاکم بر کشور ناشی از افزایش قیمت تولید کالا در بنگاه های تولیدی است این افزایش قیمت بر رقابت پذیری کالاهای صادراتی اثری مستقیم دارد. سوال اصلی در این میان آن است که با وجود چنین تناقضی بنگاه های تولیدی و صادراتی چه زیان هایی را متحمل می شوند؟ در همین ارتباط خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی اگزیم نیوز با دو تن از اعضای اتاق بازرگانی صنایع و معادن استان اراک گفتگو کرده است.
محمد رضا جعفری رییس اتاق بازرگانی اراک با اشاره به رکود حاکم بر بازارهای صادراتی توضیح داد: کالای صادراتی باید دو ویژگی اصلی کیفیت و قیمت رقابت پذیر را داشته باشند در حال حاضر بازارهای صادراتی در دنیا دچار رکود است و کشورها کالاها را با پایین ترین قیمت عرضه می کنند قیمت انرژی نیز کاهش یافته است بنابراین با افزایش قیمت تمام شده این کالاها در داخل قدرت رقابت را از کالاهای ایرانی در دنیا ربوده است.
وی افزایش هزینه های جانبی بنگاه های تولیدی را عامل دیگری در تاثیرگذاری بر قیمت تمام شده کالاهای صادراتی عنوان کرد وگفت: هزینه های افزایش حقوق و دستمزد در ضمن پایین بودن بهره وری واحدهای صنعتی از مشکلات اصلی واحدهای تولیدی است.
جعفری ادامه داد: کاهش قیمت محصولات صادراتی در دنیا ربطی به بازار داخل ندارد برای مثال قیمت فولاد در دنیا کاهش یافته است اما ما در داخل کشور بعنوان حمایت از تولید داخل نه تنها اجازه کاهش قیمت فولاد را ندادیم بلکه تعرفه و ارز متقاضی نیز 20 درصد افزایش یافته است این یعنی قیمت کالاهایی که از فولاد و ورق های فولادی بعنوان کالای واسطه استفاده می کنند افزایش یافته است. این حمایت از تولید تنها به نفع فولادسازان بوده، به بقیه بنگاه های تولیدی ضربه زده و رقابت پذیری کالاهای ایرانی را در بازارهای جهانی کاهش خواهد داد.
رییس اتاق بازرگانی اراک خواستا مدیریت دولت بر قیمت کالاهای واسطه ای شد و افزود: با حمایت تنها از صنعت فولاد واحدهای زیردستی را با مشکل مواجه می کند. دولت در کنار حمایت از اینگونه صنایع باید با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت، نرخ سود پایین، معافیت های مالیاتی و عوارض از صنایع وابسته برای حفظ رقابت پذیری آن ها در بازارهای جهانی حمایت نماید.
حیدر پیمان فر یکی دیگر از اعضای هیئت رییسه اتاق بازرگانی اراک نیز مشکل اصلی تولیدکننده را افزایش هزینه های جانبی دانست و توضیح داد: افزایش حقوق و دستمزد به عنوان یکی از هزینه های جانبی بنگاه ها با وجود کاهش تولید و کاهش قیمت کالاهای صادراتی مشکل اصلی تولیدکنندگان در حال حاضر است. قیمت کالاهای صادراتی باید رقابت پذیر باشد که متاسفانه کالاهای ایرانی در شرایط حاضر از آن بی بهره اند.
وی با اشاره به تکنولوژی ضعیف در تولید افزود: برای رقابت با کالاهای خارجی و حضور در بازارهای هدف مجبور به کاهش تولید هستیم. پیمان فر ادامه داد: با وجود آنکه کالاهای ایرانی مشتری خاص خود را دارد و آن هایی که کیفیت کالای ایرانی را می شناسند آنرا در بازار حتی با قیمت بالاتر می خرند اما تداوم افزایش قیمت تمام شده کالاها سبب میشود که ما همین مشتریان را نیز از دست بدهیم.
می توان گفت افزایش هزینه های تولید بر روی صادرات و قدرت بازار ایران در بازار جهانی اثر منفی دارد. قدرت بازار در حوزه تجارت بصورت توان یک کشور در تغییر قیمت ها به سطوح بالاتر تعریف میگردد. اینگونه که بنظر می رسد افزایش هزینه های تولیدی قدرت بازاری و رقابت را از کالاهای ایرانی در سطح جهان ربوده است.