به گزارش روز شنبه اگزیم نیوز، بازار بین بانکی بازاری است که جهت مبادلات مالی میان بانک‌ها و سایر مؤسسات اعتباری با یکدیگر و برای اعمال سیاست‌های پولی از سوی بانک مرکزی ایجاد شده است. این بازار عمق بسیار و معاملات پرحجمی دارد و برای کاهش اضافه برداشت بانک‌ها، کاهش استقراض بانک‌ها از بانک مرکزی، مدیریت صحیح نقدینگی از سوی بانک‌ها، کاهش یا افزایش نقدینگی کشور و کنترل تورم و ایجاد رشد اقتصادی ایجاد می‌شود.

بازار بین بانکی دو کاربرد مهم دارد. اولین کاربرد آن کمک به بانک مرکزی برای اعمال سیاست‌های پولی و دومین کاربرد آن، تامین مالی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری و مالی از طریق یکدیگر است و بانک مرکزی از طریق تغییر در نرخ سود در این بازار نظارت و اهداف خود را مرتفع می‌کند.

حجم معاملات در این بازار بسیار بالا است و اثر بسیاری بر نرخ سود دارد و نرخ سودی که بانک مرکزی به صورت هفتگی اعلام می‌کند، بر اساس میانگین موزون معاملات بین بانکی روزانه به دست می‌آید.

تفاوت نرخ سود بین بانکی و عملیات ریپو

عمدتا در کشور ایران، نرخ سود بین بانکی تحت عنوان عملیات ریپو شناخته می‌شود. این در حالی است که این دو با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. ریپو یا قرارداد بازخرید در سایر کشورها به این صورت است که بانک‌ها یا مؤسسات مالی جهت تامین مالی به یکدیگر اوراق قرضه با سررسید مشخص می‌فروشند و متعهد می‌شوند در تاریخ سررسید، اوراق را با نرخ مشخص بازخرید کنند.

در ایران عملیات ریپو بخشی از عملیات بازار باز است که برای وام‌های کوتاه مدت یا همان بین بانکی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع، نرخ ریپو بر نرخ سود بانکی و بین بانکی اثرگذار است و البته کمی با نرخ سود بین بانکی نیز تفاوت دارد.

بازار بین بانکی در ایران از تیرماه ۱۳۸۷ رسما شروع به کار کرد. نظارت کامل و تعیین نرخ سود بر این بازار به عهده بانک مرکزی است و بانک مرکزی در پایان هر هفته نرخ سود بین بانکی را در روز پنج‌شنبه (هر هفته) به صورت رسمی اعلام می‌کند.

در این گزارش شرح روند تغییرات نرخ سود بین بانکی در سال ۱۴۰۳ بر اساس داده‌های بانک مرکزی آمده است.

نرخ سود بین بانکی در سال ۱۴۰۳

در اولین هفته از سال ۱۴۰۳ نرخ سود بین بانکی با کاهش ۰.۰۴ درصدی نسبت به آخرین هفته از سال ۱۴۰۲، ۲۳.۶۲ درصد اعلام شد و تا پایان اردیبهشت ماه با کاهش محسوس در محدوده ۲۳.۵ و ۲۳.۴ درصد در نوسان بود.

از ابتدای خرداد ماه نرخ سود بین بانکی با افزایش ۰.۰۶ درصدی مجددا به کانال ۲۳.۶ درصد (۲۳.۶۲ درصد) بازگشت و در نیمه مرداد ماه برای بار دوم با کاهش محسوس به محدوده ۲۳.۵ درصد عقب نشینی کرد. با این حال از ابتدای شهریور ماه، نرخ سود بین بانکی به ۲۳.۷ درصد رسید و این دامنه تا ۲۱ آذر ماه ادامه داشت که با جهش ۰.۰۷ از ۲۳.۷۹ به ۲۳.۸۶ درصد رسید و وارد کانال ۲۳.۸ درصد شد.

در هفته بعد از آن نرخ سود بین بانکی مجددا با افزایش ۰.۰۶ درصدی به ۲۳.۹۳ درصد رسید که بالاترین نرخ بهره بین بانکی تا آن زمان بود. در دی ماه و بهمن ماه ۱۴۰۳ نرخ بهره بین بانکی با افزایش نسبت به آذرماه در محدوده ۲۳.۹۷ و ۲۳.۹۸ درصد ثابت ماند که مجددا بالاترین نرخ سود بین بانکی را در این سال به ثبت رساند.

در آخرین ماه سال نیز نرخ سود بین بانکی در تاریخ اول اسفند ماه با کاهش به ۲۳.۹۶ درصد رسید. در هفته بعد از آن یعنی در هشتم اسفند ماه با کاهش ۰.۰۱ درصدی به ۲۳.۹۵ درصد رسید و طی سه هفته پس از آن یعنی ۱۵، ۲۲ و ۲۹ اسفندماه نرخ سود بین بانکی در همین عدد ثابت ماند؛ بنابراین و بر اساس داده‌های موجود از بانک مرکزی، نرخ سود بین بانکی در اولین هفته سال ۱۴۰۳، ۲۳.۶۲ درصد بود و در آخرین هفته سال، نرخ سود در رقم ۲۳.۹۵ درصد ثابت ماند؛ بنابراین در سال ۱۴۰۳ نرخ سود بین بانکی در کانال ۲۳ درصد بود و آنچه که آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد، نرخ بهره بین بانکی در دو سال گذشته یعنی سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ در کانال ۲۳ درصد حفظ شده است، با این حال نرخ سود بین بانکی در سال ۱۴۰۱ دامنه‌های ۲۰.۳ تا ۲۳.۱ درصد را شاهد بود که بیشترین تغییر در نرخ سود بین بانکی در سال‌های گذشته را نشان می‌دهد.

گفتنی است در سال ۱۴۰۳، حداقل نرخ توافق بازخرید ۲۳ درصد، نرخ اعتبارگیری قاعده‌مند ۲۴ درصد و نرخ سپرده‌گذاری قاعده‌مند ۱۷ درصد به صورت ثابت اعلام شده است.