با وجود چالشهای بیان شده شرکت تامین سرمایه تمدن سعی کرده نقش سازنده و تاثیرگذار در حوزه ارزشگذاری با هدف عرضه اولیه ایفا نماید. شرکت تامین سرمایه تمدن در سال 1403 در سه عرضه اولیه سهام شرکت های بیمه ایران معین، دانش بنیان پویا نیرو و شرکت فرآورده های دامی و لبنی بهار دالاهو به عنوان متعهد خرید و ارزشگذار به ایفای نقش پرداخت. همچنین پذیره نویسی و ارزشگذاری سهام گروه مالی کیان برای عرضه اولیه در بازار بورس اوراق بهادار تهران در دستور کار این مجموعه قرار دارد.

به طور کلی در ارزشگذاری سهام در بازار سرمایه ایران از سه رویکرد ارزشگذاری نسبی، ارزشگذاری مبتنی بر تنزیل جریانات نقدی آتی و ارزشگذاری مبتنی بر ارزش دارایی ها در برآورد ارزش سهام در فرآیند عرضه اولیه استفاده می گردد که استفاده از هر یک از این مدلها نیازمند دقت به موضوعات و نکات خاصی است.

در ارزش‌گذاری نسبی (مبتنی بر ضرایب قیمتی و ارزشی )، اگر شرکت‌های مشابه به درستی از لحاظ اندازه، ریسک و مدل کسب و کار مشابه شرکت مورد نظر نباشند؛ نسبت‌ها و ضرایب آن‌ها می‌تواند منجر به نتایج گمراه کننده گردد. هنگامی که تحلیل‌گر از این روش استفاده می‌کند باید تعدیلات لازم در ضرایب و نسبت‌های شرکت‌های مشابه را اعمال نماید تا نتایج قابل اتکاء باشند. به عنوان نمونه شرکت‌هایی که در دوران اولیه رشد خود هستند در مقایسه با شرکت‌های بالغ‌تر دارای P/E بالاتری هستند بنابر این باید از PEG که همان P/E تعدیل شده با نرخ رشد است استفاده کنند. همچنین در استفاده از ضرایب قیمتی باید به دیگر تفاوت‌ها نظیر ساختار سرمایه و سیاست‌های حسابداری توجه داشت و تعدیلات لازم را اتخاذ کرد. گاهی ممکن است شرکت مشابه در آن صنعت یا کسب و کار خاص قبلا پذیرش شده و تاریخچه معاملاتی کافی داشته باشد، موجود نباشد و یا شباهت کافی به شرکت مورد نظر نداشته باشند.

در ارزشگذاری مبتنی بر تنزیل جریانات نقدی آتی، برآورد نرخ تنزیل مناسب، نرخ رشد واقع‌بینانه، مخارج سرمایه‌ای و سرمایه در گردش آتی و لحاظ نمودن ریسک‌های کلان و مقررات و در نهایت ریسک‌های خاص شرکت مهمترین چالشها در این مدل ارزشگذاری محسوب می گردند که برآورد منصفانه و قابل اتکای آنها نیازمند انتشار اطلاعات متغیرهای کلان اقتصادی، آموزش نیروی انسانی متخصص و دسترسی راحت و سریع به اطلاعلات است.

محاسبه نرخ تنزیل شدیداً به مفروضی چون انتخاب شاخص، دوره زمانی، نرخ بازده بدون ریسک و مدل محاسبه نرخ تنزیل وابسته است.

در ارزشگذاری مبتنی بر ارزش دارایی ها یکی از مهمترین چالشها نادیده گرفتن ارزش دارایی نامشهود شرکتها است. در شرایطی که شاهد حضور شرکتهای دانش بنیان در بازار سرمایه هستیم و مهمترین دارایی این شرکتها تخصص و دانش فنی آنهاست که در قالب دارایی نامشهود شناخته می شوند عدم لحاط نمودن این دارایی ها در برآورد ارزش سهام این شرکت در مدلهای مبتنی بر ارزش دارایی ها از قابلیت اتکای استفاده از این مدل ها کاسته است.

بنابراین ارزش‌گذاری دقیق و مسئولانه در بازار سرمایه امری ساده نیست و با چالش‌های عدیده‌ای نظیر محاسبه نرخ تنزیل مناسب، نرخ رشد واقع‌بینانه، مخارج سرمایه‌ای و سرمایه در گردش آتی و لحاظ نمودن ریسک‌های کلان و مقررات و در نهایت ریسک‌های خاص شرکت ها مواجه است که ضرورت دارد شرکت ها در فرآیند ارزشگذاری به آن توجه ویژه داشته باشند.

امیر مرادی مدیرعامل شرکت تامین سرمایه تمدن