به گزارش روز پنجشنبه اگزیم نیوز، قیمت دلار در بازار آزاد در هفته‌های گذشته در دامنه ۵۰ هزار تومانی تثبیت شده و این در حالیست که در ابتدای سال ۱۴۰۳ نرخ دلار بالای ۶۱ هزار تومان بود. در حال حاضر دلار در بازار آزاد با نرخ ۵۸ هزار تومان معامله می‌شود و بررسی تغییرات آن نسبت به ابتدای سال حاکی از کاهش ۵.۹ درصدی است.

بازدهی منفی ۵.۹ درصدی دلار در ۵ ماهه نخست امسال علی‌رغم تنش‌های متعدد سیاسی و در سایه مدیریت مناسب بانک‌مرکزی و نقش فعالانه سیاست‌گذار پولی و ارزی رقم خورده است. این اتفاق نشان می‌دهد که اثر تنش‌های سیاسی بر بازار ارز به حداقل رسیده و اقدامات بانک‌مرکزی برای مدیریت انتظارات به ثمر نشسته است.

در ۵ ماهه نخست امسال بازدهی طلای ۱۸ عیار ۸.۷ درصد، سکه امامی ۸.۲ درصد و ربع سکه ۲.۰۷ درصد بوده است. این در حالیست که انس طلای جهانی در این مدت با رشد ۱۶ درصدی مواجه شده است.

انس جهانی در معاملات روز چهارشنبه ۳۱ مرداد ۱۴۰۳ به بالای ۲۵۱۹ دلار رسید که بالاترین سقف تاریخی آن بشمار می‌رود. افزایش شدید انس در ۵ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳ در حالی بوده که بازار طلای داخلی ایران از آن پیروی نکرده و رشد پائین‌تری داشته است. یکی از دلایل این رشد پائین‌تر، انتظارات تعدیل شده خریداران در بازارها و دلیل دیگر آن ثبات نسبی نرخ دلار و افت ارزش دلار در بازار داخلی است. البته بانک مرکزی به منظور مدیریت بازار طلا و سکه به عنوان بازارهای موازی بازار ارز، اقداماتی را نیز انجام داده است که ازجمله آن‌ها می‌توان به راه‌اندازی تالار حراج شمش و سکه طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران اشاره کرد.

تجربه تکراری ریزش قیمت طلا و ارز پس از هر تنش سیاسی در یکسال و نیم اخیر، خریداران این بازارها را محتاط کرده که این مسئله از ایجاد تقاضای اضافی در زمان‌های بحران جلوگیری می‌کند و دست بازارساز را برای مدیریت بهتر باز می‌گذارد. یکی از نشانه‌های مهمی که افزایش قدرت بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز را نشان می‌دهد، بازدهی منفی نرخ دلار در برابر بازدهی مثبت بازار طلا و سکه و بویژه انس جهانی است.

در ۵ ماهه نخست امسال سپرده‌گذاری در بانک با بازدهی ۹.۶ درصدی بهترین گزینه برای حفظ ارزش پول بوده است. مردم به این نتیجه رسیده‌اند که بازار ارز به هیچ وجه محل مناسبی برای حفظ ارزش پول و یا سرمایه‌گذاری نیست، چرا که با حضور پرقدرت بازارساز امکان نوسان‌گیری و کسب سود بادآورده در بازار ارز از بین رفته است.

۵ اقدام مهم حمایتی بانک مرکزی از بازار سرمایه

نکته منفی بازدهی بازارها در ۵ ماهه نخست امسال بازدهی منفی ۹.۶ درصدی شاخص کل بورس است. بازدهی منفی بازار سرمایه در این مدت به دلیل شوک‌های متعدد سیاسی، انتخابات ریاست جمهوری و روند انتقال دولت، مشکلات ساختاری، مشکلات مربوط به تامین برق بنگاه‌های اقتصادی و تصمیمات خلق‌الساعه و کاهش اعتماد سهامداران بوده است. در همین راستا، بانک مرکزی به منظور حمایت از بازار سرمایه اخیرا چندین برنامه مختلف را در دستور کار قرار داده است.

رئیس کل بانک مرکزی و هیات عالی بانک مرکزی جهت تامین مالی و تسریع در طرح‌های توسعه شرکت‌های بورسی ۵ اقدام مهم زیر را ابلاغ کردند:

۱. تضمین ۳۶۰ همت اوراق تامین مالی توسط بانک‌های عامل برای انتشار اوراق تامین مالی ریالی جهت طرح‌های توسعه و تامین سرمایه در گردش شرکت‌های بورسی
۲. انتشار ۲ میلیارد یورو اوراق صکوک ارزی برای طرح‌های توسعه شرکت‌های بورسی علی الخصوص در حوزه پتروشیمی و معدن
۳. اعطای ۱.۵ میلیارد یورو وام ارزی برای شرکت‌های بورسی که درآمد ارزی و طرح‌های زودبازده داشته باشند تا از این طریق به افزایش صادرات آن‌ها منجر شود.
۴. تصویب حمایت بانک‌ها از بازار سرمایه تا سقف ۱۰ هزار میلیارد تومان
۵. تصویب گزارشی که بر اساس آن، تملک واحد سرمایه‌گذاری «صندوق سرمایه‌گذاری مشترک توسعه بازار سرمایه» توسط مؤسسات اعتباری بنا به تشخیص رئیس کل بانک مرکزی، به مدت حداکثر دو سال در مصادیق سرمایه‌گذاری غیربانکی مندرج در «دستورالعمل سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار» لحاظ نمی‌شود.

اطمینان‌خاطر فعالان اقتصادی از آینده بازار ارز

اقتصاد ایران در ادوار گذشته با شوک‌های ارزی متعددی مواجه شد. شرایط در آن زمان به گونه‌ای بود که هر اظهار نظری از سوی مقامات کشورهای غربی و یا اقدامی علیه ایران منجر به نوسان شدید در بازار ارز می‌شد. صف‌های طویلی از متقاضیان ارز در محدوده میدان فردوسی و سبزه میدان خاطره به جای مانده از روزهای ناآرام بازار ارز در سالیان گذشته است.

اما در یکسال و نیم اخیر حتی شدیدترین شوک‌های سیاسی هم نتوانستند اثر آنچنانی بر بازار ارز داشته باشند. نرخ ارز در طول یکسال و نیم اخیر کمتر از ۱۶ درصد رشد کرده است که نسبت به رشد سایر بازارها، نرخ تورم و حتی رشد انس طلای جهانی بسیار پائین‌تر است.

تسلط بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز و استفاده سیاستگذار از ابزارهای متنوع، شرایطی را به وجود آورده که اثر هرگونه شوک سیاسی بر بازار ارز کوتاه‌مدت و گذراست و فعالان اقتصادی اطمینان دارند که بانک مرکزی قادر به مدیریت و کنترل نرخ ارز است.