به گزارش روز چهارشنبه اگزیم‌نیوز، «زهرا جلیلی مقدم» افزود: براساس آخرین گزارش سال ۲۰۱۹، ایران بعد از هند و چین سومین تولید کننده انار در دنیاست به طوری که هند با بیش از ۳ میلیون تن و چین بیش از ۱.۷ میلیون تن رتبه های اول و دوم را به خود اختصاص داده بودند، اما ایران از نظر سرانه تولید، رتبه نخست دنیا رو دارد.

به گفته وی، کشورهای ترکیه، مصر، امریکا، افغانستان، اذربایجان، مراکش، عراق، تونس، سوریه ، الجزایر ، اسپانیا رتبه های چهارم تا یازدهم را به خود اختصاص داده اند.

تولید بیش از ۱.۲ میلیون تن انار در سالجاری

مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی تولید بیش از یک میلیون و ۲۲۰ هزارتن انار کیفی را در سطح ۹۱ هزار هکتار از باغات سراسر کشور طی سالجاری پیش بینی کرد و گفت: محصول انار در نیمه دوم سال تولید و به بازار داخلی و خارجی عرضه می شود بنابراین هنوز برآوردی از میزان صادرات و ارزآوری در سالجاری در دست نیست.

وی اظهار داشت: سال گذشته (۱۴۰۱) نزدیک یک میلیون و ۲۰۰ هزارتن محصول انار در سطح ۹۱ هزار هکتار از اراضی باغی کشور تولید شده بود که از این میزان حدود ۲۱ هزارتن انار به ارزش ۸.۶ میلیون دلار به کشورهای هدف صادر شده بود.

به گفته وی، صادرات این میزان انار به لحاظ وزنی ۴۵ درصد و به لحاظ ارزشی ۲۰ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته خود (۱۴۰۰) نشان می دهد.

جلیلی مقدم تصریح کرد: انار در تمامی استان ها به جز استان همدان تولید می شود و استانهای فارس، مرکزی، خراسان رضوی، یزد، سمنان، اصفهان، لرستان، قم به ترتیب جز بزرگترین تولید کنندگان انار کشور محسوب می‌شوند.

وی افزود: بنابراین استان فارس ۳۳ درصد ، مرکزی ۱۰ درصد، یزد ۸ درصد، خراسان رضوی ۷ درصد ، سمنان ۸ درصد، اصفهان ۷ درصد، لرستان ۶ درصد ، خراسان جنوبی ۳ درصد، سیستان و بلوچستان ۲ درصد و کرمان ۱ درصد و سایر استان های کشور ۱۴ درصد تولید را برعهده دارند.

مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه انار ایران به اکثر کشورهای دنیا صادر می شود، اظهار داشت: در حال حاضر ترکیه، مصر، هند و اسپانیا بزرگترین صادرکنندگان انار در دنیا هستند و عراق، روسیه، چین، عربستان، آلمان، امارات، پاکستان و انگلستان و کره، عمده واردکنندگان این محصول از تمامی کشورها هستند.

ایران دارای ۸۰۰ ژنوتیپ انار

وی اضافه کرد: انار بومی ایران به شمار می رود و یکی از کشورهایی است که غنی ترین ذخایر ژنتیکی رو دارد، چون منبع و منشا تولید و پراکنش انار در جهان کشور ایران است که بیش از ۸۰۰ ژنوتیپ انار رو داخل کشور داریم.

به گفته وی، در هر کشوری سه یا چهار رقم تجاری و صادراتی وجود دارد، در ایران تاکنون ۱۰ رقم تجاری ثبت شده و به زودی دو رقم دیگر که حاصل سالها زحمات تحقیق و کار اصلاحی محققین و بخش خصوصی است ثبت و معرفی خواهند شد.

جلیلی مقدم ادامه داد: موضوع اصلاح ارقام، زمانبر است که در بخش تحقیقات کشاورزی در حال انجام است با وجود اینکه در برخی گونه‌ها دستاوردهای خوبی کسب شده، در بخش اجرا، به دنبال ارقامی هستیم که علاوه بر مقاومت به یک تنش خاص، از لحاظ کیفیت میوه مطلوب و عملکرد مناسبی داشته باشد.

مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی گفت: با توجه به مناطق کشت انار، به طور مسلم افت کمیت و کیفیت منابع آبی، در باغات خساراتی رو به همراه خواهد داشت، بنابراین استفاده از روشهای نوین آبیاری ، استفاده از سایبان و پوشش میوه و تغذیه و کاربرد آنتی استرس‌ها در کاهش تنش ها موثر است.

وی افزود: آنچه مسلم است روش‌های سنتی باغداری دیگر پاسخگوی شرایط فعلی بخش کشاورزی نیست زیرا محدودیت منابع آبی، و بروز تنش‌های دمایی(گرما و سرما)، موجب طغیان آفات و بیماری‌ها در باغات می شود بنابراین با توجه به سرانه تولید برنامه توسعه ای با روش های پیشین نداریم اما اصلاح و احیا باغات در دست اقدام است طبق آمارها ۲۵هزارو ۵۰۰ هکتار اصلاح باغات و ۸ هزارو ۹۰۰ هکتار حذف باغات قدیمی و جایگزین با ارقام تجاری در برنامه پنج ساله در دست اجرا و اقدام داریم.

جلیلی مقدم اظهارداشت: برای مدیریت تنش خشکی، درحال حاضر طرح‌هایی به صورت پایلوت و الگویی، در زمینه مدیریت آبیاری، اصلاح بستر کشت، تراکم کشت و اصلاح باغات، صورت گرفته که نتایج خوبی بدست آورده‌ایم که با ترویج و اجرایی کردن آنها، می‌توان تنش‌ها را مدیریت کرد و تنها راهکار برای کنترل آفات و بیماری‌ ها را استفاده از روش‌های جدید باغداری، همچون بکارگیری سایبان‌ها، بالابردن تراکم درختان در برخی گونه‌ها و مناطق، پوشش میوه‌ای، استفاده از کشت‌های میانه‌ای، تغذیه مناسب، استفاده از آنتی استرس‌ها استفاده کنیم.

وی براین باور است که با اجرای روش های اصلاح و احیا باغات، سایبان و پوشش میوه و اصلاح سیستم آبیاری از اقدامات مهمی است که وزارت جهاد کشاورزی در دستور کار دارد و به نظر می رسد طی یک برنامه پنج ساله‌ می توان در تولید میوه های گرمسیری به خودکفایی رسید.

وی افزود: سال گذشته طرحی آماده شد تحت عنوان مدیریت تولید میوه‌های گرمسیری در سطح ۱۲ هزارو ۵۰۰ هکتار که قرار است این تولیدات در محیط‌های کنترل شده، گلخانه، سایبان و بخشی در فضای باز مناطق جنوبی کشور بویژه استان سیستان و بلوچستان اجرایی شود. به طور حتم برای اجرای این طرح، باید از ارقام تجاری روز دنیا سازگار با مناطق کشت، رعایت اصول تغذیه و مدیریت باغات، بازار، صنایع تبدیلی و مکانیزاسیون براساس آخرین دستاوردها و نتایج تحقیقاتی بهره گرفت که نیاز به حمایت ویژه، اعتبارات یارانه‌ ای برای پیاده‌سازی سیستم‌ های نوین آبیاری هوشمند دارد.

میوه‌های گرمسیری موجود در ایران انار، مرکبات، انجیر، موز، انبه، کیوی، خرمالو، چیکوف پاپایا را شامل می‌شود اما اکنون در فضای باز کنار، چیکو، تمرهندی، نارگیل، گواوا، پاپایا، فالسا، سیتاپل و بیدام و در فضاهای کنترل‌شده آناناس، آووکادو، فیسالیس و پشن فروت در سطح بسیار کم تولید می‌شود.

برآوردهای وزارت جهادکشاورزی حاکی از آن است که در سال ۱۴۰۲ تولید میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری به حدود ۹ میلیون تن برسد این درحالیست که سال گذشته (۱۴۰۱)در مجموع ۸.۷ میلیون تن انواع میوه‌های گرمسیری و نیمه‌ گرمسیری در حدود ۷۳۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی تولید شده بود.