به گزارش روز یکشنبه اگزیم‌نیوز از روابط عمومی اتاق بازرگانی تهران، سمینار «همکاری‌های اقتصادی ایران و عربستان؛ چشم‌انداز بخش خصوصی»به همت مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی تهران برگزار شد.

این همایش که هم‌زمان به صورت آنلاین و با حضور بیش از ۲۰۰ نفر از صاحب‌نظران حوزه عربستان و فعالان اقتصادی برگزار شد، پیشران‌ها و الزامات توسعه همکاری‌ها و مناسبات اقتصادی میان ایران و عربستان را مورد واکاوی قرار داد.

در ابتدای این سمینار، رئیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق تهران با اشاره به توافق مقامات سیاسی ایران و عربستان برای احیای روابط گفت: عربستان هوشمندانه در دیپلماسی اقتصادی خود اتصال به زنجیره‌های جهانی ارزش، توجه به ‌سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و توسعه تجارت را مورد توجه قرار داده است و از این سه دریچه ‌می‌توان به همکاری اقتصادی با عربستان نگریست. عربستان همچنین با ساده‌سازی رویه‌های گمرکی، سطح پایین تعرفه‌های وارداتی، معرفی ابزارهای جدید برای ارتقای صادرات، در جهت تقویت تجارت بین‌المللی و گشودگی تجاری گام بر ‌می‌دارد و در تلاش است. تا بازارهای جدیدی برای محصولات و خدمات شرکت‌های عربستانی بگشاید.

فریال مستوفی با اشاره به اینکه عربستان چندین بخش از جمله حمل‌ونقل و لجستیک، فناوری اطلاعات و ارتباطات، بهداشت و بیوتکنولوژی، آموزش، گردشگری، سرگرمی، صنعت و معدن و انرژی‌های تجدیدپذیر را به عنوان حوزه‌های اولویت‌دار برای ‌سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی تعیین کرده است، افزود: تلاش در جهت ایجاد اتحادیه اقتصادی منطقه‌ای همانند اتحادیه آسه‌آن یا اتحادیه اروپا، کمال مطلوبی است که می‌تواند بهترین گزینه برای صلح و رشد پایدار در منطقه باشد و از طریق آن ایران و عربستان ‌می‌توانند منابع خود را در جهت ایجاد آینده‌ای متفاوت بسیج کرده و توسعه همه‌جانبه برای کشورهای خود و سایر کشورهای منطقه رقم بزنند.

وی ادامه داد: استراتژی عربستان سعودی افزایش سهم بخش خصوصی از ۴۰ درصد به ۶۵ درصد تولید ناخالص داخلی و افزایش سهم شرکت‌های کوچک و متوسط از۲۰ درصد به ۳۵ درصد و افزایش سهم صادرات غیرنفتی از ۱۶ درصد به ۵۰ درصد در چشم‌انداز ۲۰۳۰ است. عربستان هم‌چنین هدفگذاری کرده است تا در سال ۲۰۳۰ به رقم ۱۰۳ میلیارد دلار جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ۴۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری داخلی دست یابد. عربستان در سال ۲۰۲۱ حدود ۲۴ میلیارد دلار در خارج از عربستان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی انجام داده و بر اساس آخرین گزارش سرمایه‌گذاری جهان که توسط آنکتاد منتشر شد، این رقم برای سال ۲۰۲۲ این کشور حدود ۲۰ میلیارد دلار بوده است.

مستوفی با اشاره به ظرفیت‌های گردشگری عربستان افزود: گردشگری و سرگرمی یکی دیگر از ستون‌های چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان است. این کشور در سال ۲۰۱۹یعنی قبل از همه‌گیری کووید نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار از گردشگری کسب درآمد کرده است. عربستان هم‌چنین به دنبال کسب درآمد سالانه ۴۶ میلیارد دلاری از گردشگری تا پایان این دهه است و برای این منظور برنامه‌ریزی کرده و از جمله اینکه گردشگران چین را هدف جذب خود قرار داده است.

وی گفت: در ایران و به‌ویژه در بخش خصوصی توانمندی‌ها و تجربیات زیادی در زمینه صنایع پایین‌دستی نفت و گاز، معدن و صنایع معدنی، سلامت، ساخت‌وساز، خدمات فنی‌ومهندسی، صنایع شیمیایی، صنایع ساخت و سبک، صنایع غذایی و کشاورزی، و ... وجود دارد. بسیاری از این توانمندی‌ها ماحصل تلاش و ممارست شما بخش خصوصی بوده است. در این راستا، اتاق بازرگانی ‌می‌تواند پنجره ارتباط مؤثر بخش‌های خصوصی دو کشور بایکدیگر باشد و از این طریق به بسط روابط دو کشور کمک کند.

مستوفی با ابراز امیدواری نسبت به اینکه، این هم‌اندیشی‌ سرآغاز همکاری‌های مثمرثمر با این کشور باشد و به طور متناظر در عربستان نیز برنامه‌هایی برای شناخت اقتصاد ایران و بخش خصوصی شکل بگیرد، گفت: برای این منظور و برای اینکه بتوانیم به صورت سازمان یافته‌تر موضوع همکاری‌های اقتصادی ایران و عربستان و نقش‌آفرینی بخش‌خصوصی را پیش ببریم یک اتاق فکر تشکیل خواهیم داد.

رئیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق تهران ادامه داد: ما با بهره‌گیری از تجربه‌ای که در زمینه ابتکار کمربند و راه داریم که اتاق فکری با مشارکت بیش از ۳۰۰ نفر از بخش خصوصی، دولتی و دانشگاهی شک دادیم و به بحث و تبادل‌نظر پرداختیم و در فاز اول، نقشه راه الزامات مشارکت ایران در ابتکار کمربند و راه را تهیه کردیم که به زودی رونمایی خواهد شد.

فریال مستوفی در ادامه از فعالان اقتصادی، متخصصان و خبرگان علمی و دانشگاهی و سازمان‌ها و نهادهای دولتی دعوت کرد تا در پیشبرد اهداف این اتاق فکر مشارکت کنند و با ارتباط‌گیری با مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق تهران آمادگی خود برای حضور در این اتاق فکر را اعلام کنند.

بخش خصوصی اقتصادی محور توسعه روابط باشد

در ادامه این نشست، دبیرکل اتاق بازرگانی تهران، با اشاره به فراز و فرودهای تاریخی روابط ایران و عربستان از قرون گذشته تاکنون، با اشاره به جایگاه عربستان سعودی به عنوان بزرگترین کشور غرب آسیا و دارنده دومین ذخایر اثبات‌شده نفت و چهارمین ذخایر گاز جهان، از تلاش این کشور برای پوست‌اندازی و تغییر سیاست‌های داخلی و خارجی خود گفت.

بهمن عشقی با بیان اینکه عربستان تلاش و زمان زیادی را برای یکپارچه شدن سیاسی صرف کرده است، گفت: در حال حاضر عربستان در زمان و مکان مناسب تاریخی قرار گرفته و از نظر شاخص‌های اقتصادی نیز رشد بالایی را تجربه کرده است. این کشور در سال ۲۰۲۲ رشد ۸.۷ درصدی داشته که شاید امسال کمی کاهش یابد و واقعی‌تر شود اما در نظر داشته باشیم که رشد اقتصادی بدون نفت عربستان هم بالاست و در سال گذشته معادل ۴.۸ درصد بوده است.

دبیرکل اتاق تهران با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های اخیر عربستان در کشورهای منطقه افزود: عربستان برای اینکه بتواند نقش موثری در خاورمیانه بازی کند حتی در کشور اردن که از نظر تاریخی با آن در تضاد بوده است هم سرمایه‌گذاری‌های بزرگی کرده تا بتواند جای ایالات متحده را به عنوان متحد و حامی اردن بگیرد و محبوبیت بیشتری در منطقه کسب کند.

وی ادامه داد: پیام امروز حکام عربستان این است که ساکنان خاورمیانه باید خودشان بتوانند مشکلات منطقه را حل کنند و برای راهبری نیازی به مداخله غربی‌ها و شرقی‌ها نیست. عربستان در حال حاضر به یک نمونه خاص با مختصات مخصوصی در حوزه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است که مانند ما در حال تلاش برای افزایش محبوبیت و نفوذ در منطقه خاورمیانه است.

بهمن عشقی با اشاره به ظرفیت‌های بالای ایران و عربستان به عنوان دو کشور بزرگ و اثرگذار و صاحب‌نفوذ در خاورمیانه، از ضرورت نقش‌آفرینی بخش خصوصی به‌جای دولت‌ها در توسعه مناسبات اقتصادی دو کشور گفت. او توضیح داد: تجربه تاریخی نشان داده است که با وجود ظرفیت‌های بالای توسعه روابط، دولت‌های ایران و عربستان توان کافی برای افزایش تساهل و بعد از آن مودت را ندارند و بهتر است امر بهبود مناسبات از طریق بخش خصوصی و از حوزه اقتصاد دنبال شود.

وی ادامه داد: اینجاست که نقش اتاق بازرگانی مهم و محوری می‌شود. اتاق بازرگانی تهران می‌تواند محور این حرکت باشد و با تجمیع ظرفیت بالای بخش خصوصی محوریت توسعه مراودات تجاری و اقتصادی را پیش ببرد که براساس آن مناسبات سیاسی دو کشور نیز بهتر و ساده‌تر جلو برود و فضای مودت بین این دو کشور بزرگ منطقه شکل بگیرد.

عربستان با کدام کشورها مراوده تجاری دارد؟

در ادامه این سمینار کارنامه تجارت خارجی عربستان سعودی طی گزارشی ارائه شد.

میترا پویامهر کارشناس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق تهران، با اشاره به آمار منتشر شده توسط بانک جهانی در مورد تجارت خارجی عربستان گفت: صادرات کالا و خدمات عربستان در سال ۲۰۲۱ به ارزش ۲۸۹.۸ میلیارد دلار و واردات آن ۲۰۲.۹ میلیارد دلار بوده است. حجم کل تجارت این کشور در این سال برابر با ۴۹۲.۷ میلیارد دلار و تراز تجاری آن ۸۶.۹ میلیارد دلار بوده است.

به گفته وی، در سال ۲۰۲۱ بیشترین اقلام صادراتی عربستان سعودی نفت خام، نفت تصفیه شده، پلیمرهای اتیلن، پلیمرهای پروپیلن و الکل‌های غیرحلقوی بوده است و کشورهای چین، هند، ژاپن، کره‌جنوبی و امارات متحده عربی به ترتیب‌ در شمار مقاصد عمده صادراتی این کشور قرار گرفته‌اند. همچنین بیشترین واردات عربستان سعودی در سال۲۰۲۱ شامل خودرو، نفت تصفیه شده، تجهیزات پخش رسانه، طلا و داروهای بسته‌بندی شده بوده که عمدتاً از چین، امارات متحده عربی، ایالت متحده و هند وارد شده است. او در ادامه، چند روش را برای انتخاب کالاهای مزیت‌دار برای مراوده تجاری با کشورها از جمله عربستان معرفی کرد.