به گزارش روز پنجشنبه اگزیم نیوز، دولت سیزدهم توسعه همکاری ها با کشورهای منطقه و همچنین همسایگان را در دستور کار خود دارد. از همین رو گسترش همکاری ها در زمینه های مختلف از جمله انرژی مورد توجه بوده و در این مسیر، در ماه های گذشته شرکت ملی نفت ایران تفاهم نامه ای ۴۰ میلیارد دلاری با گازپروم را به امضا رساند. این بزرگترین سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت ایران و حتی در تاریخ اقتصاد ایران محسوب می‌شود.

با امضای این تفاهم نامه صدای انتقاد افرادی بلند شد که خودشان توسعه میادین مشترک را در دولت گذشته معطل قراردادی ۴.۵ میلیارد دلاری با توتال کردند. قراردادی که با اولین تحرکات آمریکا و خروج از برجام بی نتیجه ماند و فرصت ایران برای برداشت و فشارافزایی از میدان مشترک پارس جنوبی را از بین برد.

این منتقدان، دولت را متهم به امضای تفاهم نامه هایی تنها بر روی کاغذ می کردند و با صدای بلند در فضای مجازی از بی نتیجه بودن آنها شکایت داشتند.

با این حال وزیر نفت ایران به عنوان رئیس ایرانی کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه در این مدت جلسات متعددی با طرف روس برگزار کرد و تاکنون نیز ۶.۵ میلیارد دلار قرارداد نفتی بین ایران روسیه امضا و کار نیز آغاز شده است.

این در شرایطی است که بیژن زنگنه در دولت قبل با تحرکات رسانه ای زیاد در خصوص قرارداد با توتال، باعث شد تا قطر که تا آن زمان برنامه ای برای افزایش تولید از میدان مشترک پارس جنوبی نداشت، برنامه افزایش تولید را روی میز بگذارد و حالا نیز با ۴ شرکت بزرگ بین المللی قرارداد توسعه ای امضا کرده است تا ایران که با توسعه فازهای پارس جنوبی توانسته بود از قطر در تولید گاز پیشی بگیرد دوباره نگران عقب ماندن از این همسایه جنوبی در برداشت از بزرگترین میدان گازی جهان باشد.

با این حال وزارت نفت در دولت سیزدهم در هیچ کدام از برنامه های خود معطل برجام نمانده و در افزایش تولید از پارس جنوبی نیز با اعتماد به پیمانکاران ایرانی، به دنبال آغاز تولید از فاز ۱۱ پارس جنوبی تا پایان سال است.

علاوه بر پارس جنوبی، سایر میادین مشترک نیز در اولویت وزارت نفت در دولت سیزدهم قرار دارد. تا آنجا که بخش بزرگی از تفاهم نامه ۴۰ میلیارد دلاری با گازپروم که حالا به تدریج در حال تبدیل شدن به قرارداد است، مربوط به توسعه میادین مشترک است. همچنین توسعه میادین مستقل نیز در این قرارداد گنجانده شده است تا توان ایران در رایزنی های بین المللی با تکیه بر ظرفیت تولید نفت و گاز را افزایش دهد.

طرف روس در حال تدوین طرح جامع توسعه برای ۶ میدان نفتی و دو میدان بزرگ گازی کشور است.

وزیر نفت با اشاره به اینکه ایران هم‌اکنون چند قرارداد با شرکت‌های بزرگ روسی برای توسعه میدان‌های نفت و گاز دارد، افزود: هم‌زمان با این قراردادها بیش از ۴۰ میلیارد دلار تفاهم‌نامه با شرکت‌های بزرگ توانمند روسیه در در بخش‌های گوناگون همچون احداث خط لوله صادرات گاز بسته شده است.

در این خصوص معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه اعلام کرده بود که حدود ۶.۵ میلیارد دلار از تفاهم‌نامه با شرکت گازپروم روسیه تبدیل به قرارداد شده، که مابقی تفاهم‌نامه‌ها به ارزش ۴۰ میلیارد دلار در یک ماه آینده به قرارداد تبدیل می‌شود.

مهدی صفری با اشاره به فرصت تبدیل ایران به هاب گازی منطقه گفت که سناریوی ایران برای تجارت گاز با روسیه، خرید گاز از این کشور و سپس صادرات گاز خودمان به کشورهای همسایه است.

وی تاکید کرده بود که در سفر قبلی وزیر نفت به روسیه در کمیسیون مشترک درباره سوآپ نفت و فرآورده نفتی روسیه بحث شد و طی چند روز آینده درباره اعداد و ارقام آن توافق می‌شود. قرارداد سوآپ گاز روسیه هم در حال نهایی شدن است و تنها مشکل تعویق این قرارداد کشور واسطی بود که قرار بود گاز روسیه از آنجا به ایران سوآپ شود.

سوآپ نفت و فرآورده های نفتی و در ادامه سوآپ گاز یکی از بهترین مسیرها برای تبدیل شدن ایران به هاب انرژی منطقه است. موضوعی که در دولت قبل کاملا به فراموشی سپرده شده بود و ایران با وجود دارا بودن ظرفیت های فراوان و تجهیزات مورد نیاز در شمال و جنوب کشور اما اقدامی در این خصوص انجام نداد.

دولت روحانی در واقع به جای آنکه نگاه منطقه برای حل مشکلات در بخش های مختلف و به ویژه انرژی داشته باشند همواره نگاه خود را به غرب دوخته و همه ارکان معیشتی مردم و کشور را به برجام گره زده بود.

در حالی که توسعه سوآپ در دولت سیزدهم از مهمترین اولویت ها بوده تا آنجا که زمستان گذشته سوآپ گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان اجرایی شد.

همچنین جواد اوجی، وزیر نفت گفته که بحث سواپ فراورده‌های نفتی را شروع کردیم و در حوزه سواپ گازی هم کارهای خوبی انجام شد و کریدور رشت- آستارا و اینچه برون توافقات خوبی انجام شد. ایران و روسیه دو کشور بزرگ هستند که باید از این ظرفیت‌ها استفاده کرد.

وی با اشاره به اینکه ایران هم‌اکنون چند میلیارد دلار قرارداد با شرکت‌های بزرگ روسی برای توسعه میدان‌های نفت و گاز دارد، افزود: هم‌زمان با این قراردادها بیش از ۴۰ میلیارد دلار تفاهم‌نامه با شرکت‌های بزرگ توانمند روسیه در در بخش‌های گوناگون همچون احداث خط لوله صادرات گاز به کشورهای همسایه، داد و ستد پایاپای نفت، گاز، فرآورده‌های نفتی و صادرات محصولات پتروشیمی بسته شده است. در این زمینه ماه گذشته صادرات فرآورده‌ها و سازمان دهنده پتروشیمی به روسیه انجام شده است.

بازار نفت در چند سال گذشته صحنه تنش‌های سیاسی کشورهای مختلف بوده است. در راس آنها البته تحریم‌های یک جانبه آمریکا علیه صنعت نفت ایران قرار دارد که با هدف توقف کامل صادرات نفت ایران انجام شد، اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم نه‌تنها این تحریم‌ها بی‌اثر شد بلکه صادرات نفت ایران و ظرفیت تولید نیز افزایش پیدا کرد.

آمریکا به بهانه تنش نظامی بین اوکراین و روسیه، تحریم صنایع نفت و گاز روسیه را اعلام کرد. به دنبال آن، اتحادیه اروپا نیز از تحریم نفت روسیه و کاهش ۹۰ درصدی واردات نفت از روسیه تا پایان سال جاری میلادی خبر داده است.

نکته مهم در این میان آن است که ایران، روسیه درمجموع حدود ۲۴ درصد از منابع نفتی جهان و ۳۶ درصد از منابع گازی جهان را در اختیار دارند. به این معنا که بخش بزرگی از ذخایر نفت و گاز دنیا در اختیار این ۲ کشور است و اتحاد ایران و روسیه در بازار انرژی می‌تواند علاوه بر خنثی کردن تحریم‌های آمریکا، در قیمت‌گذاری‌ها نیز اثرگذار باشد.

در این میان ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین دارنده ذخایر نفتی و گازی جهان، سهم مهمی در ایجاد این اتحاد دارد. از آنجا که دولت سیزدهم یکی از مهم‌ترین اولویت‌های خود را توسعه دیپلماسی انرژی اعلام کرده، برنامه کاری وزیر نفت نیز بر همین اساس است.