به گزارش روز سه شنبه اگزیم‌نیوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت، «سیدرضا فاطمی امین» در گفت و گویی در خصوص الزامات تدوین سند راهبردی توسعه صنعت، افزود: رهبر معظم انقلاب در دیداری که با صنعتگران و تولیدکنندگان داشته است در دو نوبت بر تدوین نقشه راهبردی برای پیشرفت صنعت تاکید داشته‌اند، ضرورت تدوین نقشه راه بر کسی پوشیده نیست، این ضرورت ها باید به صورت حساب شده دیده شود.

وی با اشاره به اینکه سندهای متعددی در سنوات گذشته تدوین شده است، یادآوری کرد: سال ۱۳۹۰ یک بار، همچنین قبل و بعد آن نیز این گونه سندها تدوین شده بود، اما یک مسیر و فرایند شفاف و روشن در این سندها دیده نشده بود.

لزوم هدف‌گذاری شفاف کمّی و قابل سنجش

وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه در دو محور مشکل داریم، گفت: یکی محور تدوین و دیگری محور اجرا است، مسیر را با اعداد نقشه راه باید مشخص کنیم به نحوی که اشتغال، نوآوری، صادرات و رشدها باید هدف‌گذاری کمی و قابل سنجش داشته باشند و رویدادهای مسیر را شفاف بیان کنند که متاسفانه خیلی از برنامه‌ها توصیفی بودند و این مسیر شفاف را نداشتند.

فاطمی امین با بیان اینکه برنامه های قبلی جامع نبودند، افزود: برنامه ها در حوزه گستره (زیرساخت‌ها، زنجیره ها و غیره) ضعف داشتند و از طراحی به اجرا متصل نشده بودند.

وی در این خصوص به مثالی اشاره کرد و گفت: به‌طور مثال می خواهیم دانش بنیان شویم، در این حوزه کسی مخالفتی ندارد اما ساز و کارهایی که این حرف کلان را پیاده سازی می‌کند باید طراحی شود و این چالش مهمی است.

وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به هدف گذاری رشد هشت درصدی صنعت نیز بیان داشت: سهم فولاد در این رشد صنعتی ۵۵ میلیون تن شد که این هدف گذاری نیز متناسب با اقتصاد کشور نیست، ما منابع مالی کم و فارغ‌التحصیلان زیادی داریم، پس باید به سمت صنعتی که فناوری بالا و منابع کمتری بخواهد برویم، انتخاب فولاد در این حوزه اشتباه است.

فاطمی امین ادامه داد: ضمن اینکه تحقق این میزان تولید فولاد به گاز، آب و برق نیاز دارد، پس هدف ها باید به هم پیوسته باشد و موضوع جامعیت در این حوزه مطرح است.

وی تصریح‌کرد: هماهنگی بین بخشی مورد نیاز است، باید هماهنگی بین بخشی داشته باشیم، باید پایه‌ها را بگذاریم و تراز کنیم و برنامه راهبردی نباید ما را به سمت برنامه‌ریزی متمرکز سوق دهد.

باید ساز و کارهایی برای حرکت فعالان اقتصادی تدوین کرد

وزیر صمت با تاکید بر اینکه نباید همه معادلات را خود حل کرده و فقط برای اجرا ابلاغ کنیم، گفت: پس باید ساز و کارهایی برای حرکت فعالان اقتصادی در مسیر تحقق اهداف تدوین کرد.

فاطمی‌امین یکی از این ساز و کارها را اصلاح بازار کالاهای پایه دانست و گفت: در صنعت فولاد توازن نداریم، جاهایی بیش از ظرفیت تولید داریم، ظرفیت‌های بلا استفاده داریم، چون بر مبنای عددهای نادرست دستوری سرمایه گذاری شده است.

قیمت‌های واقعی در بازار فولاد شکل گرفت

وی ادامه داد: پس موضوع را ساماندهی و بازار کالاهای پایه را اصلاح کردیم، نتایج نشان داد که در بازار فولاد با وجود افزایش قیمت دلار و قطع گاز اما قیمت ورق کاهشی بوده و قیمت شمش نیز کاهشی و با ثبات بوده است، زیرا قاعده هایی را گذاشتیم که فعالان در این قاعده حرکت کنند و قیمت‌های واقعی شکل بگیرند.

وزیر صمت تصریح کرد: پس اینکه اولویت‌ها تعیین می شوند پایان کار نیست، بلکه اگر ساز و کارها طراحی نشود، اعداد یا محقق نمی‌شوند یا با صرف هزینه زیادی تحقق می یابند.

فاطمی امین با بیان اینکه کل زنجیره فولاد را در بورس کالا آوردیم، گفت: کنسانتره، آهن اسفنجی و ورق فولادی در بورس وارد شده اند، قیمت واقعی دارد شکل می‌گیرد و اهداف واقعی محقق می‌شوند.

باید جامعیت در ابعاد مختلف طراحی شود

وی بار دیگر بر این موضوع تاکید کرد که صرف تعیین چند عدد (هدفگذاری) اتفاق خاصی نمی افتد، بلکه باید جامعیت در ابعاد مختلف طراحی و ساز و کارهایی تدوین شود که فعالان اقتصادی در قالب آن، اهداف را محقق کنند.

وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه سخنان خود با اشاره به برخی هدف گذاری ها، افزود: به عنوان نمونه هدف‌گذاری تحقق ۴۵ میلیارد دلار صادرات در ۱۴۰۱ را داشتیم، اما صرف تعیین عدد ۴۵ میلیارد دلار کافی نبود و چند تراز از جمله تراز مبلغی و اشتغال را مدنظر قرار داده ایم.

فاطمی امین ادامه داد: برنامه‌ای که برای اشتغال داریم با نوع کالایی وارداتی و صادراتی تطابق دارد و باید در نظر بگیریم کالاهایی که صادرات و واردات می کنیم چقدر برق و انرژی و فناوری دارند، پس صادرات کالاها با تحقق میزان اشتغال منطبق می باشد.

تغییر نظام رتبه‌بندی صادرکنندگان در نگاه جدید صادراتی

وی بیان داشت: پس در این راستا نظام رتبه‌بندی صادرکنندگان باید تغییر کند، به‌طور مثال یک میلیون دلار صادرات فولاد با یک میلیون دلار تجهیزات پزشکی و دانش بنیان نباید برابری داشته باشد.

وزیر صمت با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب بر نقش بنگاه‌های بزرگ در حرکت دانش بنیان ها تاکید کرده‌اند، گفت: ظرفیت‌های قابل توجهی در شرکتهای دانش بنیان شکل گرفته است، این بنگاه ها اکثراً کوچک هستند اما توان تخصصی بالایی دارند.

طراحی اولویت های تولیدی متناسب با اقتضائات کشور

فاطمی امین در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص دانش بنیان کردن صنعت گفت: نخستین نکته اولویت‌های تولیدی کشور است که این نقطه اول کار و سنگ بنا است، باید اولویت های تولیدی به گونه ای طراحی شود که با اقتضائات کشور مثل ترکیب جمعیتی، منابع، ظرفیت های علمی و مبادلات بین المللی پیوند بخورد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: اعتقاد ما این است که صادرات ماشین آلات صنعتی و تجهیزات برای کشور افتخار بین المللی کسب می‌کند. به جای صادرات رب گوجه فرنگی باید تجهیزات تولید رب صادر شود.

فاطمی امین در بخش دیگری از سخنان خود یکی از موضوعات دیگر را صنعت الکترونیک دانست و گفت: در چند سال گذشته صنعت ماشین سازی و الکترونیک حتی بالای نفت قرار گرفت، ۱۰ سال قبل پیش‌بینی کردیم که روند ها به سمتی می‌رود که تجهیزات الکترونیک و ماشین آلات الکترونیک مهم می‌شوند و تراشه ها امروز چالش جهانی شده است.

راه اندازی معاونت ماشین آلات و تجهیزات در ساختار جدید وزارت صمت

وی در خصوص نوع حمایت از ماشین سازی نیز بیان‌داشت: در وزارت صمت به این موضوع پرداخته شده است و در راستای اولویت ها در مسیر نقشه راهبردی، ساختار وزارت صمت تغییر و معاونت ماشین آلات و تجهیزات به صورت تخصصی فعالیت خود را شروع کرد که زیرمجموعه این معاونت پنج دفتر تخصصی رشته فعالیت ها را دنبال می کند.

وزیر صمت با بیان اینکه ۳۰ مورد مشوق برای کمک به تولید ماشین آلات داخل و رفع موانع آن احصاء شده است، گفت: یکی از آنها تامین مالی زنجیره ای می باشد؛ اینکه بگوییم فقط رشد کنیم اتفاق خاصی نمی‌افتد بلکه باید اعتبار خریدار بدهیم که اگر خریدار از ماشین آلات داخلی استفاده کند این اعتبار را داشته باشد که با تامین مالی از تولید داخلش حمایت گردد، یکی از بحث ها در این حوزه تضامین است، یعنی اگر اولویت گذاری کردیم پس متناسب با آن سازوکار لازم را نیز تعیین نماییم.

افزایش بیش از ۲ برابری صادرات خدمات فنی مهندسی با هماهنگی بین بخشی

فاطمی امین در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه توسعه صنعتی و راهبرد صنعتی فقط در قالب وزارت صمت خلاصه نمی شود، گفت: وزارتخانه های امور خارجه، نفت، اقتصاد و بانک مرکزی نیز باید درگیر کار باشند، به طور مشخص در مورد صادرات خدمات فنی و مهندسی چند ماهه گذشته اتفاقات خوبی افتاد، امسال بیش از دو برابر سال گذشته صادرات خدمات فنی مهندسی داشتیم که این موضوع با همگرایی بین بخشی مرتبط بوده است.

عملیاتی شدن بلاکچین با هم افزایی با بانک مرکزی

وی در خصوص تامین مالی، نیز بیان کرد: رئیس جمهور با ابلاغی از معاون اول خواست تا نقشه راه را اجرا و پیاده کند، تامین مالی مستلزم هم افزایی بین بخشی است و به صورت بین بخشی باید تامین مالی حل شود. ما نیز هر دو هفته یکبار جلساتی با بانک مرکزی داریم، به عنوان نمونه در خصوص بلاکچین در حوزه صادرات با همین جلسات عملیاتی شد و عملیاتی شدن بلاکچین برای صادرات و بیت کوین تولیدی کشور مهم است و با همین بیت‌کوین واردات انجام می‌شود.

وزیر صمت با بیان اینکه سند راهبردی صنعت با برنامه هفتم و آمایش صنعتی به هم پیوسته است، گفت: جزو اولین کارهای ما در دوره جدید همین موضوع سند راهبردی بوده است و امیدواریم قبل از نوشتن برنامه هفتم توسعه این سند نوشته شده باشد.

برنامه هفتم آینه و تصویر حقوقی از نقشه راه صنعت خواهد بود

فاطمی امین با بیان اینکه سازوکار سند راهبردی صنعت طراحی می‌شود و برنامه هفتم صورت حقوقی این ساز و کار خواهد بود، گفت: زیرساختی به عنوان نقشه راه صنعتی طراحی می شود و برنامه هفتم یک آینه و تصویر حقوقی از این نقشه راه خواهد بود.

وی با بیان اینکه بیشتر وقتها برنامه ها اجرایی نمی‌شود، چون قابل اجرا نیست، گفت: شاید حداقل ۶۰ درصد مشکل این است که برنامه های پیشین برای اجرا طراحی نشده بودند، متاسفانه برنامه‌های توسعه ما بیشتر دستور کار برنامه و ملغمه‌ای از مواد مختلف بودند، برخی آنقدر ریز و برخی خیلی کلی بودند و فقط الزامی بود که دستگاه‌ها باز برنامه ویژه خود را طراحی کنند که این موضوع به ضعف زیرساخت‌ها برمی‌گردد.

پیش نویس برنامه راهبردی خودرو منتظر نظر کارشناسان است

وزیر صمت در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص کیفیت خودرو بیان کرد: این موضوع در دو سطح دولت و کسب و کارها یعنی خودروسازان، قطعه سازان، طراحان و خدمات پس از فروش برمی‌گردد. پیش نویس برنامه راهبردی خودرو آماده شده است و منتظر نظر کارشناسان و صاحب نظران می باشد.

فاطمی امین همچنین با تأکید بر اینکه نظارت در سطح دولت باید ایجاد شود، گفت: شفافیت نیز با سامانه جامع تجارت انجام خواهد شد. همچنین روابط قطعه‌ساز و خودروساز مهم است، چون ۷۰ درصد کیفیت به قطعه و ۳۰ درصد به مونتاژ ربط دارد.

وی در این خصوص اضافه کرد: اگر روابط درست نباشد قطعه ساز نیز قطعه بی‌کیفیت به خودروساز تحویل می‌دهد و خودروساز خودرویی که تحویل می‌دهد بی‌کیفیت خواهد بود.

اکنون خودروسازهای دنیا با مجموعه سازها مرتبط هستند

وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین با بیان اینکه روابط مالی و سکوها و پلتفرم ها نیز مهم است، تصریح کرد: رده‌بندی در خودروسازی دنیا جا افتاده است؛ خودروساز داخلی با ۷۰۰ قطعه‌ساز مرتبط است که اگر یکی از آنها خراب شود کیفیت به هم می ریزد در صورتی که اکنون خودروسازهای دنیا با مجموعه‌ها مرتبط هستند و هر مجموعه یک سیستم را تحویل خودرو ساز می دهد

فاطمی امین با بیان اینکه برنامه راهبردی خودرو شامل ۹ پروژه و راهبرد کلان است، گفت: گلایه رهبر معظم انقلاب  در خصوص کیفیت خودرو به جا بوده است، ما مسوولیت را می‌پذیریم و به عنوان وزارت صمت باید حرکت کنیم که برای این موضوع برنامه داریم.

بهره‌بردار معدن خواف تخلفات داشته است

وزیر صنعت، معدن و تجارت در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص معدن خواف، نیز بیان کرد: بهره‌بردار آنجا تخلفاتی داشت، سازمان بازرسی در سال ۹۸ طی مکاتبه با وزارت صمت بیان می‌کند که مجوز بهره‌برداری از این معدن تمدید نشود، موضوع در شورای عالی معادن مطرح و مصوب می‌شود که تا پایان زمان بهره‌برداری این بهره بردار کار کند اما مجوز آن دیگر تمدید نشود.

وی با بیان اینکه باید جابجایی در این معدن صورت بگیرد و بهره بردار جدید بیاید، خاطرنشان کرد: در مورد اینکه این معدن به چه کسی واگذار شد باید دقت کرد که رانتی در آن وجود نداشته باشد. اکنون چندین گزینه مطرح است که در حال بررسی هستند.

وزیر صمت همچنین بیان کرد: ۷۰۰ نفر شاغل در این معدن وجود داشت که ۴۰۰ نفر در جای دیگر به کار گرفته شدند و چالشی در این حوزه نداریم.

فاطمی امین در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه موضوع صادرات نیز مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است، گفت: دنبال اقتصاد برونگرا با استحکام ساخت درونی هستیم.

۶ مرکز تجاری جدید ایجاد کردیم و ۲ پایانه صادراتی فعال شد

وی با اشاره به برخی دستاوردهای مهم صادراتی در همین مدت، عنوان کرد: ۶ مرکز تجاری جدید ایجاد کردیم، دو پایانه صادراتی فعال شده است که چالش‌های زیادی را برطرف می‌کند و شش رایزن داشتیم که چهار رایزن در همین مدت اضافه شد.

وزیر صمت با بیان اینکه از مرز ۴۰ میلیارد دلار صادرات عبور کرده‌ایم، گفت: برآورد ما این است که تا پایان سال این رقم به ۴۵ میلیارد دلار برسد.

بازگشت ارز حاصل از صادرات ۸ درصد بیشتر شده است

وزیر صمت بیان کرد: صادرات خدمات فنی مهندسی از ۷۰۰ میلیون دلار به ۱.۸ میلیارد دلار رسید، برگشت ارز ۸ درصد بیشتر شده و ۶۵۰ مورد تهاتر انجام شده است. همچنین رویه های واردات در مقابل صادرات تقویت شده است.

فاطمی امین با بیان اینکه موضوع بلاک‌چین هفته پیش نهایی و زیرساخت آن اجرا شد، تأکید کرد: با این رویه بیت کوین محل خرج کردن واقعی پیدا کرد.

وی درخصوص دیگر اقدامات وزارت صمت افزود: موافقت نامه ها با اوراسیا و پاکستان فعال شدند، دو ربات جراح به اندونزی صادر شد و اتفاقات خوبی رقم خورده است.

وزیر صمت در پایان یادآوری کرد: رفع چندین مانع جدی صادراتی در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت مصوب و ابلاغ شد که در این روند مثبت صادراتی موثر بوده است.