بیماری کرونا با تاثیری که بر رفتارهای اقتصادی در جهان گذاشته شرایط متفاوتی را در حوزه کسب و کارها ایجاد کرده و این موضوع را بارها مجامع معتبر بین المللی تاکید کرده اند.

بررسی های بین المللی می گویند کشورها و شرکت هایی که روی کاهش ریسک های خود سرمایه گذاری های مناسبی انجام داده اند انعطاف پذیرتر از سایرین خواهند بود.

به عنوان مثال آنفلوآنزای اپیدمیک در صدر ماتریس خطرات طبیعی انگلستان قرار دارد و به تبع آن بیماری های عفونی در این کشور از موضوعاتی هستند که دولت ها سال ها است روی آن به طور متمرکز کار می کنند. با این حال هیچکس ابعاد بیماری کرونا را تخمین نزده بود و همین باعث شد تا بحرانی جدی در برابر کشورها حتی آنهایی که تمهیدات لازم را در این زمینه اندیشیده بودند قرار بگیرد.

در این بین در حال حاضر بحران کرونا یک چالش مهم است که ممکن است پیامدهای بلندمدت را برای کشورها و فضای کسب و کار ایجاد کند. کرونا اقتصادهای بزرگ را با مشکلات مدیریتی روبرو کرده است و می تواند روی ناآرامی های اجتماعی اثر داشته باشد.

از سال 2016 که بیماری ابولا در آفریقا بروز کرد بسیاری از کشورهای دنیا تلاش کردند تا در برابر شرایطی مشابه اکنون خود را آماده کنند اما برخی کشورها نیز نسبت به آن بی توجه بودند. در شرایط کنونی اما دولت ها در برابر یک وضعیت پیچیده قرار دارند. سوال آن است بین رشد اقتصادی و یا تعطیل کردن کسب و کارها باید کدام را انتخاب کرد.

کم نشان دادن بحران و یا تلاش برای بازگشایی سریع کسب و کارها یک روش است و روش دوم تعطیلی کامل همه بنگاه های اقتصادی است اما دولت ایران در هفته های اخیر روش میانه ای را در پیش گرفته است که باید منتظر نتایج آن باشیم.

چین در وضعیت فعلی با برداشتن قرنطینه تلاش می کند تا ده ها میلیون کارگر را راهی محل کار خود کند تا به این روش بتواند تولید خود را از سر بگیرد. آمریکا در تلاش است تا طرحی مشابه ایران را عملیاتی کند و این وضعیت در کشورهای اروپایی متفاوت از هم است.

این مساله تا حدی که باعث شیوع بیماری نشود می تواند روش مفیدی باشد زیرا بین نگرانی ها از شیوع بیماری و استرس از بیکاری و کاهش درآمدها و بروز مخاطرات اجتماعی و اقتصادی توازن ایجاد خواهد کرد. در این بین کارشناسان معتقدند دولت در کنار ایمن سازی روابط کاری و اقتصادی و بهداشتی باید موارد زیر را مراعات کنند:

1. دولت می تواند با بخشش و یا مدارا در بخش مالیاتی شرکت های خسارت دیده شرایط بهتری را در این بخش برای آنها ایجاد کند.
2. دولت برای شرکت ها محدودیت هایی که در بحث تامین اجتماعی وجود دارد را بردارد و از تامین اجتماعی و شرکت های بیمه ای بخواهد در قالب مسئولیت های مدنی خود شرایط را برای کاهش نگرانی های کارفرمایان و نیروی کار فراهم کند.
3. عوارض مختلفی که دولت از بخش خصوصی دریافت می کند باید در این مدت حذف شوند.
4. سیاست گذاری های حوزه تجاری باید در شرایط کنونی متوازن گردد. به عنوان مثال دولت باید در بحث مراودات صادراتی تلاش خود را به منظور رایزنی با کشورهای طرف تجاری در پیش بگیرند. همین موضوع در بخش های دیگر نیز باید در نظر گرفته شود و در نتیجه هر نوع سیاست گذاری و یا بخشنامه و دستورالعمل تسهیل گرانه ای در این بخش بسیار مفید خواهد بود.
5. یکی از چالش های فضای کسب و کار بروکراسی حاکم بر آن در دوره های گذشته است و اکنون زمان مناسبی است تا این شرایط اصلاح شود که بخش قابل توجهی از این اصلاحات را مشاهده کرده ایم.
6. اصلاح دوره های بازپرداخت بدهی های بانکی و اقساط و ... که می تواند در تعدیل شرایط موثر باشد. دولت در این رابطه اقداماتی را انجام داده است.

در این شرایط فضای کسب و کار بیش از همیشه نیازمند همراهی دولت است. انتظار می رود طرح های ضربتی از سوی دولت برای حمایت از کسب و کارها صورت بگیرد و حتی زمان مناسبی است تا دولت بتواند اقداماتی را در پیش بگیرد که برای دوران بعد از کرونا نیز مفید باشد.