آزاده داودی (پژوهشگر اقتصادی) در مصاحبه با خبرنگار اگزیم نیوز، گفت: یکی از راهکارهای افزایش اشتغال و کاهش فقر در جهان، کارآفرینی است و این مساله را باید در نظر داشته باشیم که دهک های پایین درآمدی در ایران مهارت لازم برای راه اندازی کسب و کار را ندارند یعنی آموزش های لازم در این زمینه را ندیده اند پس در نتیجه نمی توان انتظار داشت خودشان کارآفرینی کنند یا اگر هم کسب و کاری ایجاد می کنند خلق ارزش افزوده خاصی به همراه ندارد.

این کارشناس اقتصادی تامین مالی خرد را یکی از راهکارهای موثر در ایجاد اشتغال و کاهش فقر دانست و عنوان کرد: بوسیله تامین مالی خرد و اعطای تسهیلات می توان برای دهک های پایین درآمدی در قالب کسب و کارهای خانگی، اشتغال زایی کرد. اما اگر به شاخص های جهانی فضای کسب و کار نگاهی داشته باشیم متوجه می شویم مشکل کارآفرینی در کشور ما محدود به اعطای تسهیلات و تامین مالی خرد نیست بطور مثال در شاخص جهانی شروع کسب و کار رتبه ایران 178 است پس افرادی که در دهک های پایین درآمدی هستند به سختی می توانند برای خودشان کسب و کاری را شروع کنند.

وی افزود: یکی از مشکلات دیگر تحرک درآمدی پایین در کشور است به این معنی افرادی که وارد دهک های پایین درآمدی می شوند (دهک اول و  دوم) در تله فقر گیر می افتند و امکان خروج از شرایط احتمالا برای شان فراهم نیست زیرا آموزش ها و مهارت های لازم را ندیده اند.

داودی با اشاره به اشتغال غیررسمی افراد کم درآمد، مطرح کرد: از طرف دیگر دهک های پایین درآمدی معمولا به کسب و کارهای غیر رسمی مشغول هستند پس در نتیجه فعالیت های اقتصادی آنها در قالب قوانین اداره کار نمی گنجد و امکان استفاده از تسهیلاتی از قبیل بیمه بیکاری را ندارند، نداشتن بیمه بیکاری به معنی این است که در دوره بیکاری امکان استفاده از دوره های آموزشی فنی و حرفه ای برایشان وجود ندارد.

این کارشناس اقتصادی طرح اشتغال عمومی را یک راهکار اساسی برای ایجاد اشتغال و کاهش فقر در کشور دانست و گفت: یکی از راهکارهایی که در وضعیت فعلی می توان انجام داد، بحث اشتغال عمومی است که دولت در قالب طرح هایی آموزش های فنی لازم را به دسته ای از این افراد ارائه دهد و از آنها در پروژه های عمرانی استفاده نماید. این مسائل با همکاری سازمان های مردم نهاد (NGO ) بهتر محقق می شوند.

باید توجه داشته باشیم وجود سرمایه شرط لازم شروع کسب و کار است باتوجه به مواردی که گفته شد دهک های پایین درآمدی عموما امکان استفاده از تسهیلات بانکی را هم ندارند. موضوع دیگر اینکه سمت و سوی سیاست گذاری های اقتصادی در کشور ما بر محور صنایع بزرگ و مهارت محور است که برای دهک های پایین درآمدی اشتغال ایجاد نمی کنند.

داودی توسعه کسب و کارهای حوزه صنایع دستی و گردشگری را فرصتی برای ایجاد اشتغال دانست و عنوان کرد:یکی از کارهایی که می توان برای کمک به اشتغال افراد کم مهارت انجام داد توسعه گردشگری و تولید صنایع دستی است که با دوره های کوتاه مدت می توان مهارت فعالیت در اغلب کسب و کارهای این حوزه را کسب کنند.

وی در ادامه افزود: البته توجه داشته باشید که این مهارت ها را باید به آنها منتقل کرد یعنی افراد توانمند را شناسایی و آموزش های لازم را به آنها انتقال دهیم زیرا در کشور ما هنر (صنایع دستی) عموما به عنوان یک کالای لوکس شناخته می شود و دهک های پایین درآمدی بصورت طبیعی وارد این حوزه ها نمی شوند و اغلب کسب و کارهایی هم که خودشان ایجاد می کنند حول محور آشپزی، میوه خشک کنی و تولیدات با ارزش افزوده پایین است ولی اگر مهارت تولید صنایع دستی را به آنها انتقال دهیم، کالاهایی با ارزش افزوده بالا تولید می کنند.

کسب و کارهای کوچک و متوسط (SME ) نیز می توانند نقش پر رنگی در افزایش اشتغال و کاهش فقر ایفا کنند زیرا نسبت به شرکت های بزرگ به مهارت، دانش و تخصص کمتری نیاز دارند و افراد دهک های پایین درآمدی را تحت پوشش خود قرار می دهند.

داوودی با اشاره نقش سازمانهای مردم نهاد در کاهش فقر، گفت: راه حل دیگری که می توان برای کاهش فقر و افزایش اشتغال در کشور در نظر گرفت تعیین یک متولی مشخص است که سند جامع و دقیقی در این زمینه تدوین نماید. بطور مثال در این سند تعیین نمایند که چه مهارت هایی برای دهک درآمد اول یا دوم در فلان منطقه از کشور مناسب تر است در تدوین این سند باید بحث اشتغال عمومی پایدار مدنظر قرار بگیرد تجربیات جهانی خوبی در این زمینه وجود دارد که می توان از آنها بهره گرفت. از سوی دیگر سازمان های مردم نهاد در اجرای این سند می توانند موثر عمل کنند که البته در طی چند سال اخیر چند نمونه سازمان مردم نهاد در کشور در این زمینه داشته ایم و من نمونه های خوب آنرا دیده ام.