وزارت امور اقتصادی و دارایی با انتشار کتابی تحت عنوان " گزارش اهم عملکردو دستاوردهای وزارت امور اقتصادی و دارایی از شهریور 97 لغایت مرداد 98" مهمترین سیاست ها و برنامه های عملیاتی و اجرایی معاونت های و سازمانهای تابعه را منتشر کرده است. به گزارش روابط عمومی بانک توسعه صادرات، اولین بخش از این گزارش تحت عنوان"خزانه داری و مدیریت مالی دولت" در ذیل می آید:

حرکت به سمت استقرار یک نظام یکپارچه مدیریت مالی دولت در بدنه دولت به عنوان یکی از موضوعات مهم در کشورهای مختلف مورد تأکید بوده است. نظامند نمودن مدیریت نقدینگی دارایی ها و بدهی های دولت، هوشمند سازی عملیات مالی دولت و تأمین مالی دولت از طریق انتشار اوراق و تهاتر بدهی ها از جمله مهمترین راهبردهای وزارت اموراقتصادی و دارایی در یک سال گذشته بود.

اهم سیاست ها، برنامه های عملیاتی، اقدامات اجرایی و دستاوردها

1. نظام‌مند نمودن مدیریت بدهی‌های دولت

- احصاء و گزارش ارقام بدهی‌ها و مطالبات بخش عمومی و تهیه و ارائه گزارش جامع بدهی‌ها و مطالبات دولت و شرکت‌های دولتی برای دوره منتهی به اسفند ماه 1397 موضوع بند (ب) ماده (1) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی.

- ثبت رویدادهای مالی مرتبط با دولت که توسط دستگاه اجرایی خاصی ثبت و گزارش نمی‌شوند بر این اساس تعداد 1070 فقره سند حسابداری در اجرای تبصره (2) ماده (1) آیین نامه اجرایی ماده (1) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور موضوع تصویب نامه شماره 61240/ت52230هـ مورخ 17/5/1394 هیئت محترم وزیران برای ثبت بدهی و طلب از اشخاص مختلف از جمله بانک های دولتی و خصوصی، بانک مرکزی، صندوق های بازنشستگی و شرکت های هواپیمایی نیز اعمال حساب رویدادهای مالی مرتبط با انتشار اوراق بدهی اسلامی و اوراق تسویه خزانه، صادر شده است. براساس تبصره یاد شده که مقرر می دارد « بدهی ها و مطالبات دولت که توسط دستگاه اجرایی ذیربط اعلام نشده باشد، با اعلام وزارت امور اقتصادی و دارایی و تأیید سازمان حسابرسی قطعی تلقی می شود»، بدهی ها و مطالبات دولت که توسط دستگاه اجرایی خاصی ثبت و گزارش نمی‌شوند، احصاء و در سامانه حسابداری مرکز ثبت و پس از درج در سامانه مدیریت اطلاعات بدهی ها و مطالبات دولت (سماد) در مقاطع سه ماهه در گزارش های نهایی مجموعه دولت و شرکت های دولتی موضوع بند (ب) ماده (1) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور برای مراجع ذی ربط ارسال می گردد.

- صدور اوراق تسویه خزانه: تهاتر بدهی‌ها و مطالبات دولت به مبلغ 438,354 میلیاردریال انجام شده است.( اوراق تسویه در دو نوع اول و دوم صادر شده است).

- انجام تهاتر بند (پ) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر: تهاتر بدهی‌ها و مطالبات دولت به مبلغ 14423میلیارد ریال (طی پنج مصوبه هیئت محترم وزیران طی سال 1397 تهاتر شده است.

- انتشار اوراق مالی اسلامی و تسویه به موقع تعهدات دولت بابت اصل و سود اوراق مذکور: در سال گذشته ظرفیت انتشار اوراق مالی اسلامی 385000 میلیارد ریال بودکه تا پایان مردادماه همان سال 193273 میلیاردریال اسناد خزانه اسلامی معادل51درصد کل ظرفیت منتشر گردید. در سال جاری با توجه به وضعیت کلان بودجه کشور، تا پایان مردادماه از ظرفیت 440000 میلیارد ریالی قابل انتشار، مبلغ 310000میلیارد ریال اسناد خزانه اسلامی معادل71 درصد کل ظرفیت منتشر شد تا از طریق دستگاه‌های اجرایی صرف تسویه بدهی‌های دولت شود.

- تهیه صورتحساب عملکرد بودجه سالانه کل کشور به صورت مستمر و تهیه صورت مالی تلفیقی دولت به استناد بند ب ماده 8 قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر تهیه صورت های مالی تلفیقی در سطح بخش عمومی که برای اولین بار دولت قادر به ارائه گزارشی حاوی ترازنامه یا وضعیت مالی دولت (شامل دارایی ها، بدهی ها و ارزش خالص) و همچنین تغییر در وضعیت مالی دولت شده است.

- راهبری اجرای حسابداری تعهدی که نتایج ملموس آن کمک به بخش عمومی برای ایفا و ارزیابی مسئولیت پاسخگویی، تأمین نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان از گزارشات مالی واحدهای گزارشگر، ایجاد بستر لازم برای استخراج و محاسبه دقیق بهای تمام شده برنامه ها، فعالیت ها، خدمات و محصولات در راستای بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد می‌باشد.

2. هوشمندسازی عملیات مالی دولت

- توسعه سامانه تخصیص اعتبارات (سناب) که امکان ثبت گزارشگری و پرداخت تخصیصی اعتبارات صادره دستگاه‌های اجرایی را فراهم نموده و در دولت دوازدهم، سامانه سناب درمرکز به واحدهای استانی نیز توسعه یافته است.

- سامانه جامع حسابداری خزانه در راستای اجرای پروژه خزانه داری الکترونیکی در خزانه داری کل کشور طراحی و استقرار یافته است. سامانه جامع حسابداری (حسابداری دوبل) برای نخستین بار براساس سرفصل‏های حسابداری مصوب دیوان محاسبات کشور عملیاتی شده است و کلیه گزارش های مورد نیاز مقامات ذیصلاح به صورت سیستمی و برخط ثبت و گزارشگری می‌گردد.

- سامانه درخواست وجه الکترونیکی در راستای اجرای پروژه خزانه داری الکترونیکی طراحی و پیاده سازی شده است بر اساس آن ارسال سیستمی درخواست وجه توسط دستگاه اجرایی در این سامانه ثبت شده و تا سقف تخصیص اعلام شده از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور کنترل لازم برای پرداخت به صورت سیستمی صورت می پذیرد.

- سامانه مدیریت حساب‏های بانکی در راستای اجرای پروژه خزانه داری الکترونیکی که کلیه عملیات مرتبط با افتتاح، انسداد، تغییر امضاء و تغییر نام حساب های بانکی بدون نیاز به مراجعه حضوری در خزانه داری کل و بانک مرکزی به وسیله این سامانه انجام می شود.

- پرداخت حقوق از طریق سامانه مدیریت حقوق و دستمزد کارکنان دولت با یکپارچه سازی نرم افزار حقوق و مزایای مستمر کارکنان دولت

3. تأمین مالی دولت از طریق انتشار اوراق و تهاتر بدهی‌ها

- تسویه به موقع تعهدات دولت بابت اصل و سود اوراق مالی اسلامی منتشره تأمین مالی دولت از طریق انتشار اوراق مالی اسلامی که تحول در نظام تامین مالی و افزایش امکان تامین مالی بیشتر دولت و اجرای بیشتر و سریع‌تر طرحهای عمرانی دولت، تعمیق بازار بدهی و تنوع ابزارهای تامین مالی دولت از مهمترین دستاوردهای این حوزه است. در سال 1397 مجموعاً 384340 میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی شامل30,000 میلیارد ریال اوراق نقدی و 354340 میلیارد ریال اوراق غیرنقدی منتشر گردیده است.

- نهایی سازی "لایحه مدیریت بدهی های عمومی دولت" برای ارسال به دولت

4. مدیریت دارایی های دولت
- در حوزه اموال غیرمنقول برای شناسایی اموال غیرمنقول دولت با ایجاد سامانه جامع اطلاعات دستگاههای اجرایی (سادا) و ایجاد حساب کاربری و ابلاغ آن به دستگاههای اجرایی تا مرداد سال 1398 تعداد418000 ملک دولتی ثبت گردید که از این تعداد 67450 ملک در یکساله اخیر شناسایی و ثبت شده است.

- نهایی سازی متن لایحه جامع مدیریت اموال و دارایی های دولت در راستای مولد سازی دارایی های دولت

- در خصوص مستندسازی اموال غیرمنقول دولت برای تثبیت مالکیت دولت، طی یکسال منتهی به پایان مرداد 1398 تعداد2244 فقره گواهی صادر گردیده است.

- در حوزه اموال منقول، با اجرای نظام نوین اموال منقول غیرمصرفی و شیوه نامه شناسایی اموال دولت اقدامات لازم به عمل آمده و از مرداد 1397 لغایت مرداد 1398 تعداد بیش از 7460000 اموال منقول شناسایی و ثبت گردیده است.

- در حوزه خودروهای دولتی، با هدف سیاست انقباضی برای کاهش تعداد خودروهای دولتی، در یکسال گذشته تعداد2589 خودروکاهش یافته است.

- در حوزه اوراق بهادار، انجام کلیه امور مربوط به صدور سفارش و تهیه و توزیع اوراق بهادار و نگهداری حساب و رسیدگی به صورت وضعیت های اوراق بهادار و پرداخت صورت حساب های واصله از محل اعتبارات مربوطه انجام پذیرفته است. 

سایر اقدامات

- در خصوص تخصیص بودجه عمرانی کشور تلاش دولت بر این محور معطوف بوده است تا با استفاده از تمامی ظرفیت‌های اقتصادی کشور علاوه بر دستیابی به اهداف مدنظر در اسناد بالادستی و تقویت اقتصاد ملی و ایجاد سرمایه‌گذاری، بسترهای مناسب جهت خروج از شرایط رکودی را نیز فراهم آورد. در این خصوص شاخص‌های عملکردی بودجه عمومی دولت حاکی از آن است که در سال 1397 بالغ بر 82 درصد و در 4 ماهه سال جاری بالغ بر 91 درصد از اعتبارات عمرانی پرداخت گردیده است.

- راه اندازی سیستم درخواست وجه الکترونیکی حقوق و دستمزد و گروه حساب سپرده در راستای صیانت از حقوق شهروندی و صرفه جویی هزینه های دولت

- مدیریت حسابهای بانکی دستگاههای اجرایی کشور و انتقال 22000 حساب بانکی به بانک مرکزی در راستای مدیریت نقدینگی