ناصر بهزاد در گفت‌وگو با تسنیم، در تشریح برخی از چالش‌های پیش‌ِروی شرکت‌های ایرانی و تجار و بازرگانان کشور در عراق اظهار کرد: کشور عراق جمعیتی نزدیک به 40میلیون نفر دارد که این جمعیت در بخش‌های مختلف مرکزی، شمالی و جنوبی دارای سلایق مختلفی است؛ لذا طبیعی است که با توجه به حضور گروه‌ها و عشایر و ساختارهای مختلف، انتظارات و رویکردهای متفاوتی وجود داشته باشد؛ این یعنی ما با جمعیتی 40میلیونی مواجه هستیم که تنوع فراوانی در تقاضا و نیازهایشان وجود دارد، از همین رو یکی از چالش‌های پیشِ‌روی بازرگانان ایران، چالش آمایشی است که موفقیت در تأمین نیازهای متنوع این جمعیت کلان، نیازمند یک نگاه حرفه‌ای است.

رایزن بازرگانی ایران در بغداد ادامه داد: یکی دیگر از چالش‌های فعالیت تجاری در عراق، حضور رقبای متعدد از کشورهای مختلف در عراق است؛ چین، ترکیه، هند، آمریکا، ژاپن و آلمان تنها بخشی از 70 کشوری هستند که در عراق، نمایندگی و سفارت دارند و به‌تبع پیگیری مواضع سیاسی‌شان در عراق، مواضع اقتصادی و تجاری‌شان را هم دنبال می‌کنند و در بخش‌های مختلف هم در بخش کالا و هم در بخش خدمات فعال هستند.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران گرچه در سال‌های اخیر و به‌ویژه در 2 سال گذشته موقعیت ممتاز و خوبی را در عراق داشته و با تمرکز سفارت کشورمان در عراق بر موضوعات اقتصادی، این موقعیت تا اندازه‌ای تثبیت شده است ولی به‌هرحال رقبای سرسختی از کشورهای مختلف در عراق حضور دارند و فعالیت در این فضای رقابتی سنگین هم یکی از چالش‌های بازرگانان ایرانی در عراق است.

بهزاد با تأکید به لزوم ورود شرکت‌های ایرانی به عرصه‌های نو در کشور عراق گفت: به‌جهت انتقال فناوری‌های جدید، توجه به حوزه‌های فنی و مهندسی، خدمات پیمانکاری، اتوماسیون اداری، خدمات بیمه‌ای و از این دست، ما نیازمند تغییر در نگاه خود هستیم و ما باید بتوانیم هماهنگ با تغییر سیاست‌های عراق حرکت کنیم که این موضوع نیز یکی از چالش‌های جدی ما برای فعالیت در کشور عراق است.

رایزن بازرگانی ایران در بغداد مشکلات بانکی در عراق را یکی از چالش‌های جدی شرکت‌های ایرانی در این کشور دانست و خاطرنشان کرد: یکی از چالش‌های اصلی ما در این کشور، کامل نبودن ظرفیت‌های بانکی در عراق است و البته پیگیری‌های بسیار خوبی انجام شد و به‌دنبال توافقات بانک مرکزی 2 کشور، فضایی ایجاد شد تا بسیاری از مشکلات مالی با استفاده از ارز عراق و دینار حل شود و مشکلات بانکی دو کشور که در مقطعی اوج گرفته بود تا اندازه زیادی مرتفع شد. به‌هرحال طبیعی است الگوهای اقتضائی برای فعالیت‌های بانکی با عراق قابل پیگیری است به‌گونه‌ای که بتوان با توجه به نیازهای شرکت‌های ایرانی و مشکلات آن‌ها در مبادلات بانکی و مالی، الگوهای خاصی را تعریف کرد. اما علی‌رغم همه این توافقات و ظرفیت‌ها، هزینه‌های تأمین مالی برای پروژه‌های کلان و بزرگ بالا است و این چالش بزرگی در عراق است.

وی ادامه داد: البته این چالش به‌معنای آن نیست که هیچ کار بانکی با عراق ممکن نیست چراکه به‌هرحال یک ظرفیت بزرگ بانکی در عراق وجود دارد؛ شما نگاه کنید در حال حاضر بانک‌های ملی، پارسیان و تعاون اسلامی در عراق حضور دارند و می‌توانند فصل‌های جدیدی از خدمات بانکی را ارائه دهند؛ علاوه بر آن صندوق ضمانت صادرات هم به‌عنوان یک ظرفیت در کشور عراق حضور دارد ولی این نکته نیز نباید مغفول بماند که مادامی که ظرفیت صندوق ضمانت صادرات ایران، افزایش بودجه نداشته باشد و اعتبارات جدیدی را به بازار عراق گسیل نکند، مشکل شرکت‌های ایرانی برای تضمین‌های سیاسی و مالی در عراق باقی است. از طرف دیگر حضور شرکت‌های متنوع بیمه‌ای ایران در عراق طبیعتاً می‌تواند آن فضای چالش‌برانگیزی را که ممکن است در تجارت با عراق وجود داشته باشد مرتفع کند.

بهزاد یکی دیگر از چالش‌های شرکت‌های ایرانی را موضوع تبلیغات مستقیم دانست و در تشریح آن گفت: عدم تبلیغات مستقیم شرکت‌های ایرانی در بازار عراق یکی دیگر از چالش‌های شرکت‌های ایرانی در این کشور است و باید سازوکاری طراحی و فراهم شود که شرکت‌های ایرانی بتوانند کیفیت خود را با ابزارهای مختلف و به‌شکل‌های گوناگون در مناطق مختلف عراق معرفی کنند؛ موضوعی که با حل شدن این موضوع، رفع بخشی از چالش‌های شرکت‌های ایرانی برای معرفی خودشان در بازار عراق تسهیل می‌شود.

وی تأکید کرد:‌ یکی دیگر از مسائلی که ممکن است فعالیت تجاری شرکت‌های ایرانی در عراق را دستخوش تغییر کند، نوسانات نرخ ارز است که این نوسانات ممکن است تجارت را زیر سؤال ببرد؛ چراکه با توجه به قراردادهای بلندمدتی که بعضاً شرکت‌های ایرانی در عراق بسته‌اند و این قراردادها نیازمند نرخ ثابت ارز بوده، نوسانات ارزی می‌تواند برای شرکت‌های ایرانی مسئله‌ساز شود.

به‌گفته رایزن بازرگانی ایران در عراق، بوروکراسی کُند، نبود ساختار همسان و همگن در فرمت‌های قرارداد، ورود شتابزده به برخی پروژه‌ها، وقفه‌های صادراتی از سوی ایران، رفتارهای سلیقه‌ای در بعضی گمرکات عراق نیز از دیگر چالش‌ها و موانعی است که پیشِ‌روی شرکت‌های ایرانی در عراق قرار دارد.

بهزاد در پایان راجع به تلاش‌های انجام‌شده برای حل مشکلات و رفع موانع در ابعاد مختلف و در مرزهای مشترک دو کشور خاطرنشان کرد: در مجموع بخشی از چالش‌ها برای حضور شرکت‌های ایرانی در عراق، چالش‌های داخلی است و بخشی از چالش‌ها، چالش‌های خارجی؛ ما ظرفیت کاری بسیار بالایی در عراق داریم و علی‌رغم این چالش‌ها، اقدامات بسیار زیادی برای حل آن‌ها انجام شده است؛ به‌عنوان مثال ما برای به حداقل رساندن موانع و چالش‌ها، کمیته پایش روابط اقتصادی در بغداد تشکیل داده‌ایم و کمیته‌های پشتیبانی نیز در دفتر عربی آفریقایی سازمان توسعه تجارت شکل گرفته و اقدامات مشابهی نیز در اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق در حال انجام است. همچنین در بخش‌های حاکمیتی نیز ستاد توسعه روابط اقتصادی ایران و عراق نیز پیگیری‌های لازم را برای برطرف کردن موانع موجود انجام داده است و ما در تعامل با سازمان گمرکات، وزارت تجارت، وزارت صنعت عراق و... تلاش داریم فضا برای حضور شرکت‌های ایرانی در عراق را تسهیل کنیم.