با تحریم نفت استفاده از سایر ظرفیت های درآمدی کشور به یکی از مهمترین موضوعات در بین مسئولان و کارشناسان و محافل خبری و رسانه ای تبدیل شد. یکی از این ظرفیت ها که در برهه ای موج خبری برای آن به راه افتاد اما دوباره ساکت شد استفاده از مالیات بر عایدی سرمایه بود.

بررسی ها نشان می دهند بسیاری از منابع درآمدی ناشی از سرمایه گذاری مثل بانک ها یا بازار سرمایه یا ملک و ارز و سکه اصلا مشمول مالیات نیستند.

در بین این گزینه ها شاید بتوان سیستم بانکی را به دلیل سود منفی پرداختی مستثنی کرد اما سایر بازارها با سودهای کذایی و بی دلیل روبرو بوده اما بخشی از آن اصلا قابل ردیابی نبوده چه برسد به دریافت مالیات.

با این حال طی نزدیک به یک سال گذشته بسیاری از فعالیت ها به صورت کنترل شده درآمده و به عبارتی با طراحی سامانه ها و ابداع روش ها مجموعه دولت توانسته جلوی این قبیل رانت ها و عدم شفافیت ها را بگیرد. حالا زمان مناسبی است تا بتواند از عایدی ناشی از این منابع به عنوان مالیات برای حرکت اقتصادی کشور استفاده کند.

با این حال کارشناسان معتقدند باید ظرفیت های کامل این طرح شناسایی شود و به گونه ای رفتار شود که این طرح به ضرر اقتصاد نباشد.

در این ارتباط یک کارشناس اقتصادی معتقد است هنوز کل ظرفیت مالیاتی طرح "مالیات بر عایدی سرمایه" تعریف نشده است. یزدی زاده اظهار کرد: متاسفانه مالیات بر ثروت به صورت کلی در ایران مورد توجه واقع نشده و اگر توجهی هم صورت گرفته به قدری بد عمل شده که کل طرح عقیم مانده است.

وی گفت: به عنوان مثال در طرح "مالیات بر عایدی سرمایه" بحث هایی درباره ساختمان و صنعت پایین دست این حوزه مطرح و هزاران جبهه گیری علیه سیستم مالیاتی ایجاد می شود درصورتیکه این طرح فقط شامل حوزه مسکن نمی شود.

کارشناس امور مالیاتی با ارائه تعریفی از مالیات بر ثروت بیان کرد: مالیات بر ثروت، مالیاتی است که باید برای سه دهک بالای جامعه طراحی و به نفع هفت دهک پایین جامعه وصول شود.

یزدی زاده در پاسخ به این سوال که آیا زیرساخت های مورد نیاز اجرای این طرح در کشور فراهم است یا خیر؟ گفت: علاوه بر لزوم فراهم شدن زیرساخت، مالیات باید به گونه ای وضع شود که با هدف تطابق داشته باشد بدین مفهوم که فشار مالیاتی به سایر طبقات جامعه وارد نشود.

وی با تصریح بر اینکه کل ظرفیت مالیاتی "طرح مالیات بر عایدی سرمایه" هنوز تعریف نشده گفت: ما باید مالیات کالاهای سرمایه ای و تجمل گرایی را مشخص و تحت عنوان مالیات بر ثروت از سه دهک بالا دریافت کنیم.

این کارشناس امور مالیاتی با اشاره به مثالی درخصوص ظرفیت مالیاتی در ایران بیان کرد: ما ۱۷,۵ میلیون اتومبیل در کشور داریم که اگر ۷۰ درصد آن، اتومبیل های زیر ۲۰۰ میلیون تومان و برای قشر متوسط و پایین باشد، ۳۰ درصد مابقی یعنی اتومبیل های بالای ۴۰۰ میلیون تومان باید مشمول مالیات شوند.

این کار موجب کاهش تقاضای کالای لوکس، کاهش قیمت و کاهش تقاضای ارز خواهد شد ضمن اینکه فقط همین بخش، ۷۰ درصد ظرفیت مالیاتی کشور را شامل می شود.