استارت آپ ها به عنوان کسب و کارهای نوین اقتصادی مدتی است مسیر خود را در اقتصاد ایران باز کرده اما آنطور که فعالان این حوزه می گویند مشکلات زیادی وجود دارد که اینده این کسب و کارهای نوین را به مخاطره می اندازد.

این در شرایطی است که سرعت رشد کسب و کارهای نوپا در اقتصادهای دنیا به قدری سریع است که عقب ماندن از این آهنگ رشد قطعا به شکاف بزرگ بین این صنعت در ایران و جهان منجر خواهد شد.

نباید فراموش کنیم که در عصر جهانی شدن اقتصاد ایران و بسیاری از صنایع کشورمان نتوانستند به دلیل همین مسایل یا مشکلاتی مشابه پا به پای صنایع دنیا حرکت کنند و همین امر بهره وری، کیفیت، تجارت و در نهایت اقتصاد کشور را از بسیاری کشورها که زمانی از ایران عقب تر بودند دور نگه داشت.

اکنون هیچ یک از صنایع ما تقریبا جزو صنایع برتر جهان و یا لااقل در رده صنایع برتر دنیا قرار ندارند و تولیدات ایران در بسیاری از اوقات نمی تواند بازارهای جهانی را متقاعد کند مگر ان که صادرات مواد خام یا کالاهای با ارزش افزوده پایین باشد.

این یک تجربه برای اقتصاد ایران است که توسعه اقتصادی منتظر کسی نمی ماند و اگر شرایط مهیا نشود قطعا هر کسب و کاری از رقبا جا خواهد ماند و این موضوع در نهایت به ورشکستگی ان صنعت منتهی می گردد.

زمانی پیش بینی ها حکایت از آن داشت که خودروی ایرانی ظرف ده سال خواهد توانست به مهمترین بازارهای جهان نفوذ کند اما طولی نکشید که این صنعت نتوانست حتی بازارهای داخلی را مجاب کند و امروزه به دلیل مشکلات ساختاری در آن در مرز مشکلات مالی بسیاری قرار دارد.

صنایع دیگر نیز تقریبا وضعیت مشابهی دارند. حتی در حوزه هایی مثل معادن که کشور ما در آنها دارای مزیت رقابتی است باز هم می بینیم که بسیاری از معادن به دلایل ساختاری و سیاستی یا تعطیل شده اند و یا در استانه تعطیلی قرار دارند.

این موضوع در مورد کسب و کارهای نوپا نیز صادق است با این تفاوت که سرعت پیشرفت در این کسب و کارها از کسب و کارهای گذشته بسیار بیشتر و عقب ماندن از آنها سریعتر اتفاق می افتد.

حال در چنین شرایطی مشاهده می شود که همان مشکلات همیشگی می رود که کسب و کارهای نوین را به کام نابودی بکشد.

بوروکراسی، نبود قوانین تسهیل کننده، فقدان زیرساخت های مناسب، ارگان ها و نهادهای متعدد تصمیم گیری، تصمیمات ناگهانی مانند تصمیم گیری برای فیلترینگ، نبود حمایت های مربوط به مالکیت معنوی، هزینه های بالای راه اندازی و تبلیغات برای کسب و کار، عدم اطمینان سیستم بانکی به این کسب و کارها و سخت گیری در پرداخت تسهیلات بانکی، ریسک بالا و فرار سرمایه گذار از سرمایه گذاری در این نوع کسب و کارها همگی از چالش هایی است که بسیار با کسب و کارهای گذشته مشابه است.

در این کسب و کارها اینترنت یکی از مهمترین زیرساخت های لازم برای توسعه کسب و کار است اما نگاهی به وضعیت اینترنت در ایران نشان می دهد چه مشکلاتی متوجه این نوع از مشاغل و فعالیت ها است.

برای کسب و کارهای اینترنتی لازم است استانداردهای لازم در این زمینه مانند ضریب بالای نفوذ اینترنت، ارزان بودن آن، گسترش شبکه اینترنت همراه و سرعت بالای اینترنت فراهم باشد و از این جهات با استانداردهای جهانی هنوز فاصله داریم. هم دسترسی به اینترنت در ایران پایین است، هم سرعت آن چنگی به دل نمی زند و هم قیمت آن بالا است و در چنین فضایی چگونه می توان با نمونه های جهانی رقابت کرد؟

در این ارتباط یک کارشناس و مدرس دانشگاه با بیان این که دولت باید نقش خود را در کسب و کارهای نوین کاهش دهد به موضوع مهمی به نام تصدی گری دولت اشاره کرده و معتقد است به همان نسبت که باید از سهم دولت در این نوع کسب و کارها کاست باید نقش دانشگاه ها را پررنگ کرد.

به گفته شاه میری مهمترین علت موفقیت استارت آپها در دنیا، کاهش نقش تصدی گری و نظارت حاکمیت و دولت بر آن است. وی ادامه داد: در حال حاضر مراکز بزرگی در دانشگاه ها برای پرورش استارت آپ ها ایجاد شده که آنها را به شتاب دهنده ها می رسانند و در نهایت به صنایع معرفی می کنند و این اتفاق مثبتی است.

این استاد دانشگاه تأکید کرد: دولت لطف کند در استارت آپ ها دخالت نکند و نیازی هم به بودجه دولت نیست، چراکه اگر روند عاقلانه و درستی پیش پای ایده ها قرار گیرد سرمایه گذار بخش خصوصی یا صنایع از آن حمایت خواهند کرد.

حسین میرزایی مشاور و مدرس در حوزه کسب و کارهای استارت آپی نیز می گوید به هر میزانی ضریب نفوذ اینترنت بالاتر باشد، بازار هدف کسب و کارهای آنلاین هم توسعه پیدا می کند اما متاسفانه در کشور هزینه اینترنت بالاست و سرعت اینترنت و ضریب نفوذ آن پایین است.

وی لازمه راه اندازی و درآمدزایی و رضایت مداری مشتریان در هر کسب و کاری را فراهم بودن یکسری زیرساخت ها دانست و گفت: بخشی از زیرساخت ها بیرون کسب و کار است و بخشی هم زیرساخت های درون کسب و کار است. وی در خصوص زیرساخت های درون کسب و کار اظهار داشت: این نوع زیرساخت ها متشکل از منابع انسانی، مالی و فتی است.

وی از ضریب نفوذ اینترنت به عنوان زیرساخت کلیدی برای دسترسی به خدمات آنلاین نام برد و متذکر شد: به هر میزانی ضریب نفوذ اینترنت بالاتر باشد قائدتا بازار هدف کسب و کارهای آنلاین هم توسعه پیدا می کند اما متاسفانه در کشور هزینه اینترنت بالاست و سرعت اینترنت و ضریب نفوذ آن پایین است.