وزیر امور خارجه آمریکا در تاریخ 22 آوریل اعلام کرد این کشور حاضر نیست بار دیگر معافیت های نفتی 8 کشور خریدار نفت ایران را که در مجموع یک میلیون بشکه نفت از تهران خریداری می کنند تمدید کند و این کشورها باید از 3 می میزان خرید خود را از نفت ایران به صفر برسانند.

به گزارش اگزیم نیوز وبسایت هندی Indian Express در این ارتباط در گزارشی می نویسد با ان که نباید از این تصمیم چندان تعجب شد زیرا دولت امریکا اعلام کرده بود تنها برای یک دوره 6 ماهه حاضر است چنین معافیت هایی به این 8 کشور بدهد، با این حال بازار در برابر این تصمیم از خود واکنش منفی نشان داد و قیمت نفت افزایش یافت که متعاقب آن قیمت سایر سوخت ها به خصوص بنزین با جهش روبرو شد.

برخی گزارش ها نیز نشان می دهند این تصمیم برای اقتصاد جهان خطرناک است و احتمالا اقتصاد دنیا را به سمت یک رکود مزمن سوق خواهد داد و این موضوع می تواند برای اقتصاد امریکا بیش از سایرین خطرناک باشد با این حال دولت آمریکا معتقد است با ابزارهایی که در اختیار دارد می تواند از چنین فاجعه ای جلوگیری کند به عنوان مثال قادر است سایر کشورهای عضو اوپک را مجبور به افزایش تولید کند تا کمبود یک و نیم میلیون بشکه ای نفت ایران جبران شود این در حالی است که نفت ونزوئلا نیز در شرایط فعلی مورد تحریم قرار گرفته و فشارها به بازار جهانی نفت مضاعف است.

کشورهای مذکور معتقدند نمی توان به این سرعت خرید نفت را از ایران به صفر رساند اما آمریکا به این اعتراضات گویا توجهی نشان نمی دهد و این در حالی است که مبادلات آمریکا با این کشورها حجم بالاتری دارد تا ایران. با این حال مراودات ایران با برخی از این کشورها مثل هند و چین فراتر از روابط حوزه انرژی است و این مساله مهمی است به عنوان مثال هند با ایران دارای روابط استراتژیک، فرهنگی و تجاری است و این موضوع دامنه روابط دو کشور را توسعه می دهد و یا چین سال های سال است که با تهران دارای روابط اقتصادی و سرمایه گذاری توسعه یافته است و در مسایل سیاسی نیز پکن همواره از ایران حمایت کرده و تمام این مسایل برای ایران حائز اهمیت است.

این گزارش در ادامه با طرح این سوال که ایران از چه ابزارهایی می تواند استفاده کند تا این مشکلات را پشت سر بگذارد به دو موضوع اشاره می کند؛ نخست بستن شریان حیاتی انتقال 22 میلیون بشکه نفت در روز از تنگه هرمز است که می تواند باعث دو برابر شدن بهای نفت در بازارهای جهانی شود با این حال مشکلات جدیدی را ایجاد خواهد کرد و دوم تجارت بر مبنای غیردلاری است.

تجارت جهانی عمدتا بر پایه دلار انجام می شود و سرمایه گذاران بر این مبنا فعالیت می کنند که البته سیستم پیام رسانی مالی (SWIFT) نیز بر همین اساس عمل می کند. با تحریم سوییفت توسط آمریکا بانک ها، واسطه های مالی و شرکت ها نمی توانند عملکرد خود را به صورت درست انجام دهند و همین موضوع کار را برای شرکای تجاری ایران سخت می کند با این حال اگر یک سیستم پیام رسان جایگزین وجود داشته باشد که معاملات بدون دلار را بدون نیاز به دسترسی به سوییفت فعال کند تا حدی مشکل قابل حل خواهد بود.

اکنون اروپا سیستمی مشابه را ایجاد کرده اما کشورهایی مانند چین، ترکیه و هند هنوز به عضویت آن در نیامده اند و از طرفی هنوز عملکرد خود را به طور دقیق آغاز نکرده است.

در ماه ژانویه سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان اعلام کردند که ابزار «حمایت از مبادلات تجاری» ((SPV که قادر است تا مراودات شرکت های اروپایی با تهران را برای تجارت بدون نیاز به مقابله با بانک های وابسته به دلار آمریکا تنظیم کند راه اندازی شده است.

هنوز مشخص نشده است که آیا شرکت ها از این مکانیزم استفاده خواهند کرد یا خیر با این حال این روش به مراتب از روش اول بهتر و کم هزینه تر است؛ هرچند نمی تواند در بلندمدت کارایی خود را حفظ کند زیرا حتما آمریکا با آن مقابله خواهد کرد.