به گزارش اگزیم نیوز، عملیات "بازارباز" به عنوان طرح جدید دولت برای مهار بحران اقتصادی در سوم بهمن ماه سال 97 با پیشنهاد مرکز پژوهش های مجلس عملیاتی شد که براساس آن مجلس با بررسی بند (م) تبصره (5) لایحه بودجه سال 98، پیشنهاد کرد که این بند به نحوی تغییر کند که بر اعطای مجوز قانونی به بانک مرکزی در زمینه عملیات بازار باز تصریح داشته باشد.

مرکز پژوهش های  مجلس در گزارشی با عنوان «عملیات بازار باز و توثیق اوراق بهادار دولتی» پیشنهاد داد با توجه به ملاحظات اجرایی عملیات بازار باز و وثیقه گیری اوراق بهادر دولتی در ازای اضافه برداشت یا خط اعتباری، اختیار اجرای این عملیات را به بانک مرکزی واگذار کند.

براین اساس شورای هماهنگی اقتصادی در جلسه اخیر خود برای نخستین بار به بانک مرکزی اجازه داده ‌است تا در «قالب عملیات بازارباز» نسبت به خرید و فروش اوراق قرضه دولتی اقدام کند. هدف از این مصوبه تبدیل بدهی دولت به بانک‌ها به اوراق قابل‌معامله و در نتیجه پرکردن این حفره تورم‌زا است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که عملیات بازارباز در قالب انتظار اوراق قرضه دولتی یا اوراق بهادار بانک مرکزی در کنار ابزارهایی چون «ذخیره قانونی» و «پنجره تنزیل» به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای تورم‌زدا مورد استفاده بانک‌های مرکزی در دنیا قرار می‌گیرد.

در واقع این سازوکار کنترل پولی طی دهه‌های اخیر به‌عنوان موثرترین ابزار ثبات‌ساز در بازار پول مطرح شده است که علاوه‌ بر کنترل تورم می‌تواند زمینه سازحرکت اقتصاد از فاز رکودی به فاز رونق شود و با این کار الزام تامین مالی دولت توسط شبکه بانکی به حداقل برسد.

در این زمینه محمودرضا خواجه نصیرمدیرعامل تامین سرمایه تمدن در گفتگو با اگزیم نیوز در خصوص آغازعملیات بازار باز و تاثیر آن در اصلاح نظام بانکداری و اقتصاد کشور، اظهارداشت:  عملیات "بازارباز" به عنوان طرح جدید دولت برای مهار بحران اقتصادی است که در قالب یک ابزار روی چند فاکتور مانند تراز فی مابین بانک ها، دولت و بانک مرکزی و یا در بحث مربوط به نرخ بهره تاثیرگذار است. به عبارت دیگر عملیات بازارباز و زیرساخت آن به با نک مرکزی کمک می کند تا در زمان مقتضی عکس العمل سریع تری را نسبت به اتفاقاتی که در فضای نقدینگی و پولی کشور می افتد نشان دهد.

وی با بیان اینکه هر ابزاری که در بازارهای مالی مورد استفاده قرار می گیرد می تواند به عنوان یک مزیت تلقی شود، یادآورشد: نحوه استفاده از زیرساخت این ابزار نیاز به تخصص، پیش بینی درست، اقدام و عکس العمل است که در این زمینه متولی بازار باید ضمن ایجاد یک فضای مدیریتی و بازارگردانی صحیح آن را پیاده سازی کند به گونه ای که بتواند تاثیرگذاری مطلوب نسبت به وقایع بازار پولی داشته باشد.

به گفته خواجه نصیر از جمله آثار مثبت اجرای عملیات بازارباز کاهش نرخ سودموثر اوراق دولتی و افزایش نقد‌شوندگی اوراق دولت است ضمن اینکه کاهش هزینه استقراض دولت و کاهش نرخ سود بانکی نیز در صورت اجرای صحیح آن دور از انتظارنیست. در واقع منظور از عملیات بازار باز، خرید و فروش اوراق دولتی از سوی بانک مرکزی باهدف اعمال سیاست‌های انقباضی یا انبساطی است. هدف اصلی بانک مرکزی در عملیات بازار باز، مدیریت نرخ بهره کوتاه‌مدت در بازار بین بانکی برای دستیابی به هدف نهایی یعنی هدایت نرخ تورم به سمت نقطه هدف‌گذاری شده ‌است.

مدیرعامل تامین سرمایه تمدن با اشاره به  انتظام‌بخشی به بازار پول و کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی در صورت اجرای عملیات بازار باز، یادآورشد: عملیات بازار باز به عنوان یکی از ابزارهای سیاست پولی می تواند با خرید و فروش اوراق بهادار دولتی از سوی بانک مرکزی تاثیر مستقیم برنرخ سود یا حجم پایه پولی داشته باشد.

وی با تاکید بر استفاده درست از معافیت های این ابزارسیاست پولی که یک مزیت به شمار می رود، خاطرنشان ساخت: در صورت اجرای دقیق این ابزار و زیرساخت های آن می توان تعیین نرخ بهره را واقعی تر کرد. ضمن اینکه بدین طریق می توان بخشی از منابع بانک مرکزی را به سمت اوراق و از آنجا به بازار سرمایه هدایت کرد که در این صورت شرایط مثبتی برای شرکت های بورسی و رشد قیمت ها فراهم خواهد شد.