به گزارش اگزیم نیوز روز گذشته یحیی آل اسحاق رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق درباره نحوه مبادلات بانکی بین ایران و عراق در گفتگو با باشگاه خبرنگاران اعلام کرد « مبنای مبادلات تجاری ایران و عراق همیشه دینار و ریال  بوده است و تنها در مواردی خاص براساس دلار به انجام تجارت پرداخته ایم. برهمین اساس با توجه به مذاکراتی که بین بانک مرکزی ایران و عراق برای تسهیل امور درحال شکل گیری است مقرر شده تا گشایش اعتبارات به صورت رسمی بر اساس ریال و دینار صورت گیرد».

وی با اشاره به اینکه میزان صادرات ایران به عراق به ۷ میلیارد دلار رسیده است، بیان کرد: دستیابی به صادرات ۲۰ میلیارد دلاری در حیطه محصولات کشاورزی، کالاهای صنعتی، معدنی، لوازم ساختمان، لوازم خانگی، خدمات فنی و مهندسی دور از انتظار نیست که امیدواریم مشکلات موجود در زمینه های مالی و بانکی به صورت رسمی حل شود.

درهمین زمینه حمید حسینی دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و عراق در گفتگو با اگزیم نیوز با اشاره به نشست مدیران و روسای اتاق های بازرگانی با رییس بانک مرکزی در مورد رفع موانع پیمان سپاری ارزی برای صادرات، اظهارداشت: در این جلسه رییس کل بانک مرکزی با گلایه از شرکت کنندگان اعلام کردند که شما راه حل کاربردی برای بازگشت ارز به چرخه صادرات پیشنهاد نمی کنید و تنها خواهان حذف پیمان سپاری ارزی و عدم بازگشت ارز صادرات به سامانه نیما هستید. بر همین اصل رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق پیشنهاد داد برای تسریع وصول مطالبات ایران از طرف عراقی و رونق صادرات، بانک مرکزی دینار را به عنوان ارز رسمی بپذیرد و با ابلاغ به بانک های ایرانی در عراق، مسیر بازگشت ارز صادرات را حداقل در مورد عراق هموار کند.

وی با تاکید براینکه آقای همتی در این جلسه اعلام کردند که با این پیشنهاد موافق هستند و حاضرند الزامات این کار را فراهم کنند، یادآورشد: برهمین اساس اتاق بازرگانی ایران و عراق طی نامه ای به معاونت ارزی اعلام کرد که با توجه به موافقت رییس کل بانک مرکزی در زمینه پذیرش دینار به عنوان ارز رسمی برای مبادلات تجاری با عراق، دستورالعمل ها و سازوکارهای لازم را به بانک های ایرانی مستقر در عراق ابلاغ کنید تا پیرو آن ما نیز صادرکنندگان را هدایت کنیم تا مبادلات ارزی خود را در بانک های ایرانی انجام دهند به جای آن که به صرافان داده و معادل ریالی آن را دریافت کنند. در این شرایط تجار ایرانی دینار خود را به شعب ایرانی مستقر در عراق می دهد و معادل ریالی آن را دریافت می کند و با این مکانیزم ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور باز می گردد.

به گفته حسینی سخنان روز گذشته رییس بانک مرکزی مبنی بر اینکه ایران به دنبال گسترش روابط با ترکیه و عراق است، تایید تلویحی بر این موضوع است که به زودی این دستور العمل عملیاتی شود که امیدواریم با اجرای آن تا پیش از سال بخش عمده ای از طلب بازرگانان ما در حوزه های مختلف وصول شود.

سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی در پاسخ به این سوال که آیا برای دریافت 520 میلیون دلار طلب ایران در حوزه گاز که در بانک های عراقی مانده تعیین تکلیف شده است؟ گفت: ما در حوزه برق و گاز مطالبات زیادی داریم که اخیرا شرکت مبنا توانسته بخشی از طلب خود را وصول کند. از آنجا که این قراردادها به یورو تنظیم شده و اکنون طرف عراقی توان پرداخت آن را به صورت دلاری و یورو ندارد این مطالبات به صورت انباشت در بانک های عراقی مانده تا بانک مرکزی ایران بپذیرید که این طلب به صورت دینار دریافت شود. در این زمینه آقایان اردکانیان و زنگنه نیز سفرهایی را به عراق داشته اند تا بتوانند تسهیلات لازم را برای گسترش بازارهای تجاری در حوزه گاز و نفت ارایه کنند.

وی افزود: برق و گاز ایران ۲۰ درصد نیاز عراق را تامین می‌کند و عراقی‌ها اعلام کرده‌اند هیچ‌کدام از قراردادهایی که برای تامین برق و گاز دارند زودتر از سال ۲۰۲۲ اجرایی نمی‌شود. همچنین بهره‌برداری از میادین گازی زودتر از سال ۲۰۲۲ امکان‌پذیر نیست و گاز و برق ایران امکان جایگزینی ندارد. در این شرایط آمریکا هم چاره‌ای جز تمدید مجوز برای عراق ندارد. در حال حاضر هم مردم عراق دو ساعت برق دارند و چهار ساعت برق ندارند و اگر صادرات برق ایران به عراق قطع شود و گاز هم به نیروگاه‌های آن‌ها صادر نشود، شرایط بدتر خواهد شد و مردم عراق اعتراض خواهند کرد.

 سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی با تاکید بر اینکه ایران نگران قطع شدن صادرات گاز به عراق نیست، گفت: عراقی‌ها اصرار دارند با اینکه قرارداد یورویی است پول را با دینار پرداخت کنند و به هیچ وجه آمادگی پرداخت غیر از دینار را ندارند. عراق اعلام کرده است خود را مکلف می‌داند که تحریم آمریکا در بحث دلار را رعایت کند. همچنین اعلام کرده‌اند از آنجایی که درآمدهای ما دلاری است و دلار را باید به یورو تبدیل کنیم و این امکان وجود ندارد امکان پرداخت یورویی نداریم و ترجیح میدهیم دینار عراق را پرداخت کنیم.

حسینی با بیان اینکه  عراقی‌ها اعلام کرده‌اند هیچ‌کدام از قراردادهایی که برای تامین برق و گاز دارند زودتر از سال ۲۰۲۲ اجرایی نمی‌شود، افزود:  وقتی عراق از عربستان هم در این زمینه نتیجه ای نگرفت برای تامین برق به سراغ زیمنس و جنرال الکتریک رفت. در نهایت پس از یک دوره مناقصه، مقرر شد شرکت زیمنس کمبود 12 هزار مگابایتی عراق را تامین کند. اما این شرکت نیز پس از انجام برآورد اعلام کرده است تا پایان سال 2022 ایجاد شبکه زیرساخت و اجرای پروژه تامین کمبود برق عراق به طول می انجامد.

وی در ادامه افزود: در نتیجه در حال حاضر این امکان برای عراق فراهم نیست که جانشینی برای واردات برق و گاز از ایران پیدا کندبهره‌برداری از میادین گازی برای طرف عراقی زودتر از سال ۲۰۲۲ امکان‌پذیر نیست و عراقی ها امکان جایگزینی گاز و برق ایران را با هیچ یک از کشورهای همسایه ندارند به همین دلیل هم آمریکا چاره‌ای جز تمدید مجوز برای واردات گاز و برق برای عراق  از ایران ندارد. زیرا در حال حاضر مردم عراق در بسیاری از مناطق دو ساعت برق دارند و چهار ساعت را بدون برق باید سپاری کنند و اگر صادرات برق ایران به عراق قطع شود و گاز هم به نیروگاه‌های آن‌ها صادر نشود، شرایط بدتر خواهد شد که این امر زمینه ساز اعتراضات مردمی خواهد بود.

سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی با تاکید بر اینکه ایران نگران قطع شدن صادرات گاز به عراق نیست و می تواند از سال آینده میزان بیشتری نیز به این کشور صادرات داشته باشد، گفت: عراق اعلام کرده است خود را مکلف می‌داند که تحریم آمریکا در بحث دلار را رعایت کند. همچنین اعلام کرده‌اند از آنجایی که درآمدهای ما دلاری است و دلار را باید به یورو تبدیل کنیم و این امکان وجود ندارد امکان پرداخت یورو را طبق قرارداد با ایران ندارند براین اصل ترجیح می دهند که با دینار مطالبات طرف ایرانی پرداخت شود.

وی با تاکید براینکه دینار پول قدرتمندی که قابل تبدیل شدن است و ثبات و ارزش دارد، خاطرنشان ساخت: حتی اگر ما مطابق قرارداد برای مطالباتمان یورو هم دریافت کنیم باید با آن کالاهای مورد نیاز کشور را وارد کنیم که قطعا دینار هم می تواند برای ما همان کارکرد را داشته باشد. البته در این زمینه تنگناهایی نیز وجود دارد ولی تنها راهکار موجود برای دریافت مطالبات و رونق مجدد بازارهای صادراتی ما به این کشور است.

دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و عراق با اشاره به کاهش صادرات به عراق در دوماه اخیر و نگرانی شرکت ها و صادرکنندگان بزرگ، تصریح داشت: بسیاری از صادرکنندگان تجارت خود با عراق را متوقف کرده اند زیرا هیچ مکانیزیمی برای بازگشت ارز حاصل از صادرات وجود ندارد به جز اینکه بانک های ایرانی در عراق در این زمینه فعال شوند و یا به صرافی ها اجازه دهند که در عراق این دینار را از صادرکننده خریداری کنند که امید است با توجه به موافقت رییس کل بانک مرکزی جایگزینی دینار در مبادلات تجاری بتواند تسهیل کننده بازار صادرات ایران به عراق باشد.