به گزارش اگزیم نیوز بانک مرکزی در ابتدای هفته دستورالعمل فروش ارز صادراتی به صرافی‌ها را ابلاغ کرد که براساس آن صرافی‌های مجاز بر اساس دستورالعمل خرید و فروش ارزش در شبکه صرافی‌های مجاز، می‌توانند تا یک میلیون یورو ارز خرید و فروش کنند.

بانک مرکزی برای تسهیل ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد، "دستورالعمل خرید و فروش ارز در شبکه صرافی‌های مجاز" را به شرکت‌های صرافی دارای مجوز معتبر از این بانک ابلاغ کرد که براساس آن تا یک میلیون یورو مجاز به خرید و فروش هستند.

بانک مرکزی هفته گذشته اعلام کرده بود صادرکنندگانی که برابر دستورالعمل صادره، مجاز به برگشت و فروش ارز حاصل از صادرات به صورت اسکناس یا حواله به نرخ بازار شده‌اند؛ برای جلوگیری از سوء استفاده دلالان، ارز حاصل از صادرات را به بانک‌ها، صرافی‌های بانکی و سایر صرافی‌های مجاز عرضه کنند. این دستورالعمل بانک مرکزی برای اجرای مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی، به همه شرکت‌های صرافی دارای مجوز معتبر از بانک مرکزی ابلاغ شد.

بر این اصل، بانک مرکزی شنبه ۱۰ آذر، اعلام کرد که صرافی‌های مجاز معتبر می‌توانند ارز حاصل از صادرات را تا سقف یک میلیون یورو یا معادل آن به سایر ارزها با ثبت در سامانه نظارت ارز (سنا) به صورت اسکناس یا حواله به نرخ بازار خریداری کنند.

برابر این دستورالعمل نرخ فروش ارز صرافی‌های مجاز معتبر متناسب با شرایط بازار به نرخ بازار و همچنین کارمزد فروش متناسب با شرایط بازار و برای اسکناس دلار حداکثر یک هزار ریال و برای حواله‌های ارزی حداکثر یک درصد خواهد بود. همچنین صرافی‌های مجاز معتبر، موظفند ارزهای خریداری شده را بابت مصارف ارزی خدماتی و یا واردات کالا و خدمات براساس ثبت سفارش کالا یا خدمات تایید شده توسط بانک‌های عامل به صورت اسکناس یا حواله های ارزی در چارچوب قوانین و مقررات ارزی در سامانه نظارت ارز (سنا) بفروشند.

براساس دستورالعمل ابلاغی بانک مرکزی، خرید و فروش ارز بین صرافی‌های مجاز معتبر به صورت اسکناس یا حواله با ثبت در سامانه نظارت ارز (سنا)، امکان‌پذیر است. همچنین خرید و فروش حواله‌های ارزی توسط آن صرافی بر مبنای نرخ بازار)به جز درآمدهای ارزی حاصل از صادرات کالا و خدمات) با ثبت در "سنا" مقدور است. ضمن اینکه در دستورالعمل بانک مرکزی آمده است که همه هزینه‌های نقل و انتقالات و تبدیلات ارزی بر عهده مشتری است.

بر همین اساس حمیدرضا الیاسی معاونت اجرایی شعب صرافی بانک توسعه صادرات در گفتگو با اگزیم نیوز در مورد این بخشنامه و نحوه عملیاتی شدن آن اظهار داشت: در دستور العمل جدید صادرکنندگان به سه گروه تقسیم شده اند که در این میان صادرکنندگانی که زیر یک میلیون یورو صادرات دارند از فروش ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما معاف هستند اما بانک مرکزی برای اینکه آنها را تشویق کند تا ارز خود را به چرخه رسمی اقتصاد برگردانند اعلام کرده که این دسته از صادرکنندگان نیز می توانند زیر یک میلیون یورو را به نرخ بازار به دو حالت اسکناس و حواله به صرافی ها بفروشند.

وی با بیان اینکه در صورت ارایه اسکناس دو مرحله پیش روی صادرکننده ایجاد می شود ، عنوان کرد: خرید و فروش ارزهای معاف صادرکنندگان اگر به صورت اسکناس باشد باید ارز خریداری شده را بابت 23 مصرف خدماتی بفروشند که مطابق دستورالعمل بانک مرکزی میزان تقاضای هر یک از موارد آنقدر اندک است که صرافی ها به دلیل روند کاهشی قیمت دلار انگیزه ای برای خرید اسکناس از صادرکنندگان ندارند ضمن اینکه اگر صرافی غیر بانکی باشد این ریسک به عهده خریدار است.

الیاسی با تاکید براینکه صرافی های بانکی از امتیاز ویژه ای در این زمینه برخوردارند، یادآورشد: بانک مرکزی در این زمینه به صرافی های بانکی اعلام کرده است که اگر خریدار این دسته از ارزهای صادرکنندگان باشید، این بانک در راس اقدام به خرید آن می کند به همین جهت این صرافی ها در حاشیه امنیت هستند و می توانند با اطمینان ارز ارایه شده توسط صادرکنندگان را خریداری کنند.

وی در ادامه افزود: اما در مورد حواله مطابق با دستورالعمل جدید صرافی ها مجازند بابت ثبت سفارش کالا یا خدمات به متقاضیانی ارز بفروشند که پیش از آن مستندات آنها در بانک های عامل تایید شده باشد. یعنی واردات آنها و ثبت سفارش شان با هماهنگی بانک ها باشد. اما اتفاقی که اکنون افتاده این است که مشتری هم می تواند از سامانه نیما ارز مورد نیاز خود را تهیه کند و هم از طریق مکانیزم جدید خرید کند که دراین بین مشتری ها بیشتر تمایل دارند از سامانه نیما خرید کنند زیرا نرخ آنجا پایین تر است.

به گفته الیاسی احتمال دیگری نیز وجود دارد و آن این است که دولت تصمیم دارد اجازه واردات یک سری از کالاها را که در ردیف کالاهای لوکس یا نیمه لوکس قرار دارد اجرایی کند و برای همین منظور محل تامین ارز آنها را ارز معاف صادرکنندگان قرار دهد، اما در این زمینه هنوز دستورالعملی به بانک ها ابلاغ نشده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا نرخ ازاد مانعی بزرگ در مسیر خرید حواله ها از صادرکنندگان است؟ گفت: مانع بزرگ برای صرافی های غیر بانکی برای فروش است زیرا در صورت خرید ارزهای معاف صادرکنندگان موظفند براساس دستورالعمل صادر شده آن را به فروش برسانند که براین اصل با محدودیت های زیادی روبرو خواهند شد.

الیاسی در مورد تقاضای اندک برای برات بدون تعهد یا تسویه وام ارزی ابراز داشت: برات بدون تعهد یعنی اینکه بانک به نرخ نیما ارز مورد نیاز را ندهد در حالیکه وارد کننده سعی می کند به قیمت پایین تر جنس خود را وارد کند و اگر قیمت تمام شده پایین تر باشد از صرفه اقتصادی بیشتری برخوردار می شود. اما در مورد تسویه تعهدات ارزی یا همان وام ارزی متقاضی تمایل دارد که ارز دریافتی را با قیمت پایین تهیه کند زیرا در زمان تسویه بدهی نیز با هزینه کمتری این کار را انجام می دهد بنابراین به دنبال ارزهای نیمایی هستند.

معاونت اجرایی شعب صرافی بانک توسعه صادرات با اعلام اینکه در واقع چرخه عرضه و تقاضا هنوز کامل نیست زیرا چند نرخی وجود دارد، تصریح داشت: در سامانه نیما خرید و فروش به طور کامل انجام می شود اما در بخش صرافی ها چون برای تقاضا اختلاف نرخ وجود دارد و مشتری به دنبال نرخ مطلوب تر است با موانعی همراه است. از سوی دیگر دستور العمل ها هنوز کامل ارسال نشده  که بدانیم مطابق بخشنامه آخر در مورد چه نوع کالاها و چه وارداتی می شود با این نرخ فروخت؟ زیرا ممکن است یک سری کالاها باشند که نشود از سامانه نیما برای آنها ارز تهیه کرد اما در خارج از سامانه نیما امکان تهیه ارز برای آنها میسر باشد. بنابراین برای شفافیت بیشتر در این زمینه باید منتظر بخشنامه های بعدی باشیم.