وحید شقاقی شهری اقتصاددان و مشاور کمیسیون نظارت دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با اگزیم نیوز با اشاره به اینکه بازار در شش ماهه ابتدای سال تمام اخبار منفی را پیش خور کرده است، اظهار داشت: برداشت من این است که با ثبات نسبی بازارها بعد از این باید منتظر خبرهای خوب در اقتصاد ایران باشیم به ویژه از کانال اروپایی ها و کشورهای همسایه مثل قطر و ترکیه که به واسطه هر خبر خوبی که دریافت شود شاهد تداوم کاهش قیمت دلار نیز خواهیم بود.

وی با بیان اینکه اگر اروپایی‌ها به وعده‌های داده شده خود عمل کنند دلار به زیر کانال 10 هزار تومان نیز کاهش پیدا خواهد کرد، عنوان کرد: راه‌اندازی سوئیفت اروپایی یا بانک ویژه می‌تواند در برابر فشارهای تحریم آمریکا بسیار موفق عمل کند. اروپایی ها به دنبال این هستند که با ایجاد کانال مالی ویژه مبادلات تجاری و اقتصادی خود را با ایران حفظ کنند.

به گفته این اقتصاددادن ثبات نسبی در بازار ارز علاوه بر تصمیم های اتخاذ شده متناسب با وضعیت بازار توسط رییس جدید بانک مرکزی، حاصل چند عامل است که از جمله آن پیش‌خور کردن تمام اخبار منفی در نیمه نخست سال و عبور از تنش های خبری در جامعه است به طوری که دیگر خبر منفی نمانده که بازار ارز را تحت تاثیر قرار دهد. تمام تحلیل ها و تعبیرهای منفی از جمله ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران و یا رسیدن دلار به مرز 40 هزار تومان در حاشیه اقتصاد، پیش بینی فروپاشی اقتصادی و بحث ابرتورم ها و مواردی که با تدابیر اتخاذ شده مجالی برای بروز در اقتصاد ایران پیدا نکرد همه از جمله خبرها و تحلیل هایی بود که بار روانی بدی را به جامعه تحمیل کرد و از جمله اثرات آن این بود که دلار را تا مرز 20 هزارتومان رساند اما با ساماندهی تقاضا و عرضه دلار این بحران نیز فروکش کرد و بازار با ثبات نسبی روبرو شد.

وی عامل دیگر را در فروکش کردن تقاضای ارز از سوی مردم دانست و گفت: این امر نیز به این دلیل است که طرف های تقاضای دلار تعدیل شده اند و یک کاهش منطقی را در طرف تقاضا شاهدیم زیرا از یک طرف سفرهای خارجی کاهش پیدا کرده چرا که با دلار 13 هزار تومانی هزینه سفر بسیار بالا است و از سوی دیگر برخی از مردم در شش ماهه اول سال سرمایه خود را تبدیل به کالاهای سرمایه ای در بازار های سکه، خودرو و دلار کرده اند و اکنون تقاضایی برای این امور وجود ندارد. ضمن اینکه واردات رسمی نیز در شش ماهه اول کاهش پیدا کرد و به سامانه نیما منتقل شد. واردات غیر رسمی نیز با کاهش بیشتری روبرو شد زیرا کالاهایی که با دلار 13 هزار تومان وارد می شود با قدرت خرید مردم در بازار هماهنگ نیست و پیامد آن نیز این است که قاچاق کالا نیز به شدت کاهش پیدا کرده بنابراین بخش بزرگی از تقاضای دلار از بین رفته است.

شقاقی شهری درادامه افزود: پیش از این از 8 میلیون ایرانی که در خارج از کشور زندگی می کردند بخش زیادی از آنها سرمایه دلاری خود را به ریال تبدیل کرده و در بانک های ایران با سود 40 درصد سپرده گذاری کرده بودند که با کاهش ارزش ریال متحمل زیان شدیدی شدند و با تبدیل مجدد سرمایه خود به دلار و خروج از ایران به یک تقاضای پرفشار بر بازار ارز خاتمه دادند. براین اصل همه این اتفاق ها در 6 ماهه ابتدایی سال رقم خورد و با گذر از آزمون و خطاهای بسیار اکنون به ثبات نسبی در بازارها رسیده ایم.

این اقتصاددان اختیارات ویژه دولت به بانک مرکزی را مثبت ارزیابی کرد و یادآور شد: با اختیار جدید بانک مرکزی توانست در بازار ارز مداخله کند و با کنترل سامانه نیما نقش واسطه بین صادرکنندگان و واردکنندگان را در تسریع فرایند واردات و صادرات ایفا کند. ضمن اینکه با الزام صادرکنندگان غیر نفتی به ویژه پتروشیمی ها و فولادی ها و سایر صادرکنندگان غیر نفتی خصولتی توانست بازگشت ارز حاصل از صادرات را تسریع ببخشد.

شقاقی شهری ساماندهی وضعیت صرافی ها را نیز از دیگر اقدامات مثبت ارزیابی کرد و گفت: با مداخله بانک مرکزی در بازار ارز آزاد و صرافی ها طرف عرضه دلار کنترل و طرف تقاضا تعدیل شد و وضعیت بازار ارز به سرانجام مثبتی رسید. زیرا یکی از انواع تقاضا برای ارز، تقاضای سفته بازی است که می‌توان گفت با خریدهای پیشین مردم دیگری ریالی در دست مردم نمانده که آن را وارد بازار ارز کنند.

 وی در پاسخ به این سوال که آیا این امکان وجود دارد که اروپایی ها به وعده های خود در مورد ایجاد کانال مالی عمل نکنند، عنوان کرد: اکنون حیثت سیاسی اروپا زیر سوال است. بیش از دوسال مذاکرات 1+5 زمان برد و وزرای خارجه این کشورها بعد از بحث های فراوان به نتیجه برجام رسیدند  اما آمریکا با خروج یکجانبه از آن قصد برهم زدن این تصمیم بین المللی را داشت که با مخالفت شدید اتحادیه اروپا مواجه شد. در حال حاضر اروپایی ها در صدد هستند ضمن حفظ برجام با ایجاد کانال مالی ویژه مبادلات تجاری خود با ایران را حفظ کنند. براین اصل هر قدر اتحادیه اروپا تعامل بیشتری با ایران داشته باشد و به وعده های خود عمل کند اوضاع اقتصاد ایران بهتر خواهد شد.