مریم خورشیدی- سنگ اندازی امارات در بیش از یک دهه اخیر با وجود حجم مناسبات تجاری مطلوب این کشور با ایران، همواره سوالاتی را در حوزه سیاست گذاریهای تجاری ایجاد کرده است که آیا تمرکز مراکز مبادلات ارزی در حد گسترده در امارات کار درستی است  و آیا می توان از کمند محدویت های اعمال شده خارج شد یا خیر.مسعود دانشمند در گفتگو با خبرنگار اگزیم نیوز در ادامه مسدود شدن شدن حساب تجار ایرانی در امارات، بسته شدن حساب ایرانی ها در امارات را نتیجه مستقیم دستورالعمل بانک مرکزی این کشور مبنی بر مسدود کردن حسابهای شرکت ها و اشخاص حقیقی و حقوقی که با ایران کار می کنند، دانست و گفت: نوک پیکان این تصمیم نه تنها فعالان اقتصادی ایرانی، بلکه حتی تجاری که از ایران خرید می کنند را نشانه گرفته است و ضروری است روش های جایگزین مناسب برای ادامه فعالیت تجاری در این شرایط را طراحی و عملیاتی کرد.

دانشمند امتیاز پیمان دوجانبه پولی را در یک روش کاربردی و مناسب برای ادامه مبادلات تجاری با کشورها بر مبنای ارز محلی آنها دانست و گفت: وقتی با چین، عراق، افغانستان و روسیه بر اساس پیمان پولی دوجانبه کار می کنیم در پایان هر سال بصورت شفاف می توان حجم مبادلات را محاسبه کرد و این راهکار فرایند تقاضا برای دلار تجاری را از بازار خارج می کند و فشارهایی که اکنون بابت دلار بر اقتصاد کشور وارد می شود تا حد زیادی برداشته می شود.

 مسعود دانشمند افزود: در ادامه تنها تقاضای باقیمانده برای دلار در حوزه خدمات خواهد بود که حجم آن کم است و می توان آن را مدیریت کرد.

وی  در ادامه  پیشنهاد داد بانک مرکزی از طریق چند بانک تجاری کشور، کارت پرداخت ارزی را برای فعالان اقتصادی طراحی و ایجاد کند تا به این طریق  در وهله  اول تقاضا برای اسکناس را از بازار خارج کند و پیرو صدور این کارت هم نیاز فعالان اقتصادی را برای دریافت خدمات خود در خارج از کشور مرتفع شود و هم جریان  خروج ارز مسافرتی که به انحا مختلف و به منظور سودجویی انجام می گیرد را مهار کند.

دانشمند خاطر نشان کرد: علیرغم تمامی مشکلاتی که در رابطه با تجارت ایران و امارات وجود دارد، اما حداقل در یک بازه ۴ تا ۵ ساله نمی‌توان تجارت با امارات را نادیده گرفت و سایر کشورها را جایگزین کرد؛ چراکه باید زیرساختهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را برای این کار فراهم کرد. امارات مجموعا ۱۵ درصد کل تجارت ما را تشکیل می‌دهد؛ در حالیکه برخی کشورهای حوزه خلیج فارس سهم ۱.۵ درصدی دارند بنابراین نمی‌توان یک کشور ۱۵ درصدی را با یک کشور نیم درصدی در کوتاه مدت، نادیده گرفت.

 رئیس اتاق مشترک ایران و امارات وظیفه جابه جایی مرکز ثقل ارزی از امارات به نقاط دیگر را وظیفه دولت دانست و گفت: جریان مسدود شدن حساب های بانکی منحصر به امارات نیست؛ عمان نیز با وجود سابقه مثبت روابط سیاسی و اقتصادی تحت تاثیر فضای تحریمی ایجاد شده علیه ایران، شروع به مسدود کردن حساب تجار ایرانی کرده است و  بانک الصحار از مهمترین بانک های این کشور از طرق مختلف شروع به بستن حساب ایرانیها کرده است.

وی افزود: قطر، بلغارستان، قبرس و غالب کشورهای دیگراروپایی نیز شروع به بستن حساب فعالان اقتصادی ایرانی کرده اند و این رویه دور از انتظار نبود؛ این دستور العمل کلی که به نظر می رسد ریشه در FATF دارد منجر به آغاز سریال بسته شدن حساب  ایرانیها شده است.

مسعود دانشمند بسته شدن حساب های ایرانی در امارات را بازار ارز داخل کشور بی تاثیر ندانست و گفت: محدودیت شدید  نقل و انتقال ارزی حساب ایرانیها در امارات ، زمینه عرضه ارز را تنگ تر کرده و گستره تقاضا را برای ارز افزایش می دهد و پیرو بر هم خوردن معادله عرضه و تقاضا، قیمت ارز افزلیش پیدا می کند.

رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات تاکید کرد بارها این مساله مطرح شده که کشور باید از فرایند  تبادل ارز خارجی به این شکل و رویه خود را خلاص کند و با رفتن به سمت بستن پیمان های پولی دو جانبه و چند جانبه، عمده تعاملات ارزی خود را پوشش دهد.

 وی تصمیم دولت مبنی بر تامین کالا از طریق تهاتر را راهکار مناسبی ندانست و گفت: تامین کالا از طریق تهاتر موازی با تبادل نفت در مقابل غذاست و این تصمیم مناسبی برای کشور نیست و نمی تواند در بلند مدت جوابگوی نیاز کشور باشد و منجر به ایجاد محدودیت بیشتر در تعاملات تجاری کشور می شود و به نوعی کشور را در شرایطی قرار می دهد که تحت اجبار و فشار نفت را در مقابل کالای مورد نیاز در اختیار کشور طرف تهاتر قرار دهد.

وی بحران های ایجاد شده از این دست را قابل مهار دانست و گفت: مشکل ما در سیاست گذاریها عدم خلاقیت در اراده راهکار ها و استفاده از روش های منسوخ و شکست خورده است.

دانشمند مسائل و برخوردهای امارات با تجار ایرانی را  بیشتر مرتبط با  مسائل سیاسی دانست و گفت: تعاملات نزدیک امارات و عربستان و این ایده که ایران با عربستان  در یمن در حال جنگ است، عکس العمل های امارات را در حوزه اقتصادی تند و تیز تر کرده است و باعث شده  در تجارت با ایران سخت بگیرد.

رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات با اشاره به حجم روابط تجاری ایران و امارت در سال ۱۹۸۸ می‌گوید: در این سال حجم واردات امارات ۱۰ میلیارد دلار بود که امروز حجم واردات آنها به ۳۰۰ میلیارد دلار رسیده است؛ ضمن اینکه حجم صادرات امارات با احتساب نفت ۶۰ میلیارد دلار بود که اکنون به ۳۵۰ میلیارد دلار رسیده است. بنابراین نیازی به ایرانی‌ها در تجارت ندارند و بسیار راحت روابط گذشته خود با ایران و تجار ایرانی را نادیده می‌گیرند.

وی ادامه می‌دهد: حجم تجارت ایران و امارات در سالهای گذشته ۲۰ میلیارد دلار است که نسبت به ۳۰۰ میلیارد دلار، رقم بسیار کمی است. این در حالی است که این عدد اکنون برای آنها قابل توجه نیست و حاضرند که از آن بگذرند. پس دلیل این برخوردها را اگر اقتصادی بدانیم، نکته اینجا است که وضع اقتصادی امارات اکنون مناسب شده است و آنها راه و رسم تجارت بین‌المللی را از نظر قواعد شناخته‌اند؛ ضمن اینکه این کشور اکنون همراه با عربستان، کاملا در طرف آمریکا ایستاده است.