مناقبی: در رابطه با تغییرات اخیر تک نرخی شدن ارز و تاثیر آن در امر واردات باید گفت هنوز در این حوزه اتفاق خاصی نیفتاده و موارد مطرح شده فقط به صرف دستورالعمل و بخشنامه‌ است. در این زمینه مراحل اجرایی کار هنوز مشخص نیست و اینکه چه ثبت سفارش هایی مورد تایید قرار می گیرد و یا ارز مورد نظر به چه واردکنندگانی تعلق می گیرد، در ابهام است.

پیش از این بر اساس اطلاعات ارایه شده ۶۰ درصد واردات کشور با ارز مبادله‌ای صورت می‌گرفت و ۴۰ درصد از واردات نیز با ارز بازار آزاد انجام می‌شد که با توجه به تفاوت نرخ دلار آزاد و دلار مبادله‌ای که عددی حدود ۶۰۰ تومان است در طول سال رقمی در حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان را نصیب استفاده کنندگان ارز مبادله‌ای می‌ کرد. اما با تصمیم دولت از ٢١ فروردین ماه سیاست یکسان سازی نرخ ارز در اقتصاد ایران به مرحله اجرا در آمد. پیامد آن محمدباقر نوبخت – رییس سازمان برنامه و بودجه در مورد ابعاد اجرایی شدن این سیاست اعلام کرد: بازار ارز مثل همه بازارها از دو سوی عرضه و تقاضا تشکیل می شود که عرضه ما از دو محل است، اول درآمد نفتی که حدود ٥٠ میلیارد دلار است و بخش دیگر صادرات غیر نفتی که مثلا حدود ٤٧ میلیارد دلار است که در مجموع به بیش از ٩٠ میلیارد دلار می رسد. در مقابل دو تقاضا داریم یکی واردات کالا و دیگری واردات خدمات. حدود ٥١ میلیارد دلار واردات کالا داریم که حداکثر واردات این بخش ٥٥ میلیارد دلار است و باید به آن واردات خدمات اضافه شود ضمن اینکه مسافران هم در این سرفصل قرار دارند که در نهایت واردات خدمات حدود ٢٥ میلیارد دلار است. جمع تقاضای ارز داخلی به مرز٨٠ میلیارد دلار متعارف به نظر می رسد با توجه به اینکه عمدتا تراز بازرگانی ما مثبت است، اغلب دچار نوسان ارزی نمی شویم و در مواردی در برخی فصول این شرایط ایجاد می شود که قابل کنترل است.

وی ادامه داد: اما در نیمه دوم سال قبل اتفاق دیگری افتاد و تقاضای بیشتری به بازار آمد که بخشی به همان استدلال قبل یعنی تقاضای فصلی اختصاص داشت، اما رخداد دیگر به غیر از واردات بیشتری که برای خودرو انجام شد عده ای وارد بازار ارز شدند که نه برای واردات کالا لازم داشتند و نه خدمات، این افراد برای جابجایی دلار به ریال آمدند تا ارزش پول شان حفظ شود.

علیرضا مناقبی رییس مجمع عالی واردات در گفتگو با اگزیم نیوز با بیان اینکه سایت ثبت سفارش از روز چهارشنبه گذشته باز شده و بر اساس دستورالعمل و بخشنامه های جدید مشخص نیست که آیا همه کالاها می توانند وارد ثبت سفارش بشوند و مجوز لازم را دریافت کنند، اظهار داشت: در این زمینه باید تامل بیشتری داشته باشیم تا معضلات کار مشخص شود و بتوانیم متعاقب آن نتیجه حاصل از اقدامات دولت را در حوزه واردات اعلام کنیم. ظاهر امر نشان می دهد که این اتفاق می تواند بیافتد اما در هر صورت نحوه تامین ارز مورد نظر، شیوه ارسال این مبلغ و اینکه چه ضمائمی الحاق شود را باید مشخص کنند.

وی در پاسخ به این سوال که تاثیر تک نرخی شدن ارز را در میزان واردات چگونه پیش بینی می کنید یادآور شد: ما امیدواریم که ارز تک نرخی باقی بماند حالا با هر قیمتی،  ولی نکته قابل تامل این است که بتوانند این ارز را تامین کنند و در اختیار وارد کنندگان قرار دهند زیرا در غیر این صورت کشور با مخاطره روبرو خواهد شد.

مناقبی با اشاره به اینکه در صورت عدم تامین ارز مورد نیاز برای واردات، یک بازار سیاه به وجود می آید، تصریح داشت: نیاز جامعه همچنان وجود دارد و چنانچه به این نیاز چه در مسیر ارزی و چه در مسیر واردات و حتی صادرات پاسخ مناسب ندهیم، بازارهای اقتصادی با مشکل مواجه می شوند. ضمن اینکه باید ببپذیریم که مسئله فقط این نیست که اگر جلوی واردات گرفته شود به میزان صادرات اضافه می شود، زیرا تجارت یک زنجیره به هم پیوسته است. بنابراین در واردات هر چقدر که قیمت تمام شده بالا برود همانقدر هم فردی که بخواهد صادرات انجام بدهد باید کالاها را گران تر بخرد مگر اینکه بخواهیم تنها اطلاعات غلط را عنوان کنیم.

رییس مجمع عالی واردات در مورد کاهش قیمت مواد اولیه و کالاهای اساسی با اجرای قانون تک نرخی شدن ارز، گفت: در مورد کالاهای استراتژیک دولت مجبور است که برای ثبات اقتصاد کشور از راه های خاص ارز مورد نیاز را تامین کند. به طور مثال در مورد همین دلار 4200 تومانی که حالا تبدیل به یورو شده، فرض بگیرید که 400 تومان به قیمت واردات بعضی از کالاها سوبسید داده خواهد شد اما به این مسئله هم توجه داشته باشید که این امر در تجارت عمومیت ندارد و تنها برای کالاهای خاص و ضروری کشور محقق خواهد شد.   

مناقبی با تاکید بر اینکه دولت باید در زمینه شفاف سازی و حدود اجرای بخشنامه ها سرعت عمل به خرج دهد، اذعان داشت: در صورت تعلل معضلات زیادی در بخش تجارت خارجی پدید می آید که اثر نامطلوب آن می توان بازار داخلی را با نوسان و مشکل روبرو سازد. زیرا بخشی که امروز نیمه تعطیل و در ابهام است در آینده چطور می‌تواند پاسخگوی سازمان امور مالیاتی و  گمرک باشد.

مناقبی در ادامه بیان کرد: تک نرخی کردن دلار می‌تواند با ایجاد شفافیت در بازار، رانت و سوداگری را از بین ببرد و اطمینان خاطر را در فعالان اقتصادی به وجود آورد، به همین خاطر امیدوارم تمام مسئولان و دولت در اجرای این سیاست یکپارچه عمل کنند.