در دیدار رئیس اتاق تهران و سفیر سوئد به مسایل مختلف مراودات تجاری دو کشور اشاره شد و با بیان این که شاه‌بیت توسعه روابط، گشایش کانال‌های بانکی برای مراودات پولی است، دو طرف بر لزوم تلاش بیشتر بخش خصوصی و فشار به دولت‌ها برای آغاز این مراودات تاکید کردند.

در ابتدای این نشست، هلنا سانگلند، سفیر سوئد در ایران با اشاره به اینکه هیات همراه او برای حضور در ایران و آشنایی با ظرفیت‌های اقتصادی و توان بنگاه‌های ایرانی بسیار علاقمند هستند، گفت: تعامل تجاری ایران و سوئد به سال‌ها قبل باز می‌گردد و در این سال‌ها ده‌ها برند سوئدی از جمله اریکسون، ولوو ، تتراپک و ... در ایران فعالیت داشته‌اند. اگر چه در دوره‌ای این فعالیت‌ها کاهش یافت اما پس از شکل‌گیری برجام، شرکت‌های سوئدی بیشتری به ایران روی آوردند. چنانکه در بخش‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، محیط زیست، ماشین‌آلات و صنایع مادر، سوئدی‌ها با بنگاه‌های ایرانی همکاری‌های زیادی دارند.

سانگلند با بیان اینکه آمار مبادلات تجاری دو کشور مدام در حال نوسان است، افزود: این آمارها شاید به دلیل مراوداتی که از مسیرهای مختلف می‌گذرد کمتر از میزان واقعی باشد، اما همین آمار نشان می‌دهد که ارزش صادرات سوئد به ایران بسیار افزایش یافته است. صادرات ایران به سوئد نیز روند افزایشی را تجربه کرده، که البته چندان زیاد نیست چرا که عمده صادرات ایران نفت است که سوئد خریدار آن نیست.

او سپس به موانع تجاری ایران و سوئد پرداخت و گفت: موانع متعددی بر سر راه تجارت ایران و سوئد قرار دارد؛ از جمله مسایل بانکی و برخی موانع غیراقتصادی. با وجود این، حدود دو هفته پیش، رییس‌کل بانک مرکزی سوئد به ایران آمد و با مقامات بانک مرکزی ایران دیدار و گفت‌وگو کرد. رییس بانک مرکزی سوئد در این دیدار ضمن تشریح سیاست‌های این بانک، بیشتر روی مسایلی مانند تربیت کارشناسان بانکی مباحثی را مطرح کرد.

 سفیر سوئد در ایران عنوان کرد که بانک‌های تجاری در سوئد خصوصی هستند و دولت و بانک مرکزی نمی‌تواند برای انجام امور بانکی با بانک‌ها و بنگاه‌های یک کشور خاص برای آنان الزامی در نظر بگیرد. سانگلند در ادامه به آثار مثبت حضور هیات تجاری از سوئد در ایران اشاره کرد وگفت: اما نکته مثبت سفر این هیات سوئدی به ایران، آن است که شرکت‌های سوئدی از نزدیک با فعالان اقتصادی ایرانی، توانمندی‌های آنها و ظرفیت‌های بازار ایران آشنا می‌شوند و در بازگشت به سوئد بانک‌ها را برای ایجاد ارتباط با ایران تحت فشار قرار می‌دهند.

اروپا مستقل از آمریکا تصمیم‌گیری کند

در ادامه این نشست، مسعود خوانساری، رییس اتاق تهران نیز با اشاره به روابط دیرینه ایران و سوئد گفت: اگرچه مراودات دو کشور در سطح بالایی نبوده اما این روابط هرگز قطع نشده و همواره برقرار بوده است.

 خوانساری با بیان اینکه برندهای سوئدی مدت زیادی است در بازار ایران حضور دارند، افزود: سال‌ها قبل که در وزارت راه و شهرسازی حضور داشتم، قرارداد بزرگی میان یک شرکت ایرانی و شرکت ولوو برای خرید کامیون منعقد کردیم. تامین مالی این قرارداد برعهده وزارت راه بود و با هدف توسعه ناوگان حمل‌ونقل ایران انجام گرفت. اکنون هم سیاست جدید دولت ایران در مورد نوسازی ناوگان حمل‌ونقل، فرصت تازه‌ای را برای تقویت روابط دو کشور پدید آورده است. در واقع اگر مسایل بانکی بهبود یابد، قطعا شاهد جهش قابل‌توجهی در مناسبات اقتصادی ایران و سوئد خواهیم بود.

رییس اتاق تهران افزود: این ارتباطات می‌تواند در صنعت خودروهای سنگین و قطعات، ارتباطات و فناوری اطلاعات، دارو و کالاهای بهداشتی و ... شکل بگیرد و در ایران نیز آمادگی و نیاز برای برقراری این روابط وجود دارد. در عین حال، در جلسات روسای بانک‌های مرکزی دو کشور عنوان شده است که شرایط ایجاد یک خط اعتباری از طریق کارگزاری‌ها برای مشارکت سوئد در طرح نوسازی ناوگان حمل‌ونقل ایران ایجاد شود که امیدواریم به نتیجه برسد.

خوانساری سپس به تحولات سیاسی و تجاری عرصه بین‌الملل پرداخت و گفت: با توجه به سیاست مداخله‌جویانه و تهاجمی ترامپ، دولت‌های اروپایی از جمله سوئد چاره‌ای جز اینکه مستقل از سیاست‌های آمریکا عمل کنند، ندارند. آمریکا در حال حل مشکلات خود است و با روابطی که با کشورهای عربی برقرار کرده، توسعه تجارت خویش را به پیش می‌راند. چنانکه اکنون، مبادله تجاری آمریکا با کشورهای عرب مانند عربستان، قطر و امارات بسیار افزایش یافته است و در عین حال اروپایی‌ها را برای عدم برقراری تجارت با برخی کشورها از جمله ایران تحت فشار قرار می‌دهد.

 او افزود: در این برهه، اروپا باید مستقلانه تصمیم‌گیری کند. چرا که در زمان اعمال تحریم‌ها علیه ایران، مروادات تجاری ایران از غرب به شرق سوق یافت و برای مثال، کامیون‌های مختلف چینی جایگزین کامیون‌های سوئدی شدند. در واقع ما روند تجارت خود را داریم اما این فعالان اقتصادی سوئدی هستند که باید دولت‌شان را برای ایجاد کانال‌های ارتباطی به ویژه در حوزه بانکی تحت فشار قرار دهند.

 خوانساری ایران را کشوری متعهد به قراردادهایش معرفی کرد و گفت: اگر دولت سوئد، منتظر باشد که بانک‌های خصوصی با سهامداران آمریکایی، همکاری با ایران را آغاز کنند، به نتیجه نخواهد رسید. دولت سوئد باید خود خطوط اعتباری مجزا ایجاد کند و سرمایه‌گذاری و توسعه مناسبات با ایران را برای بنگاه‌های بخش خصوصی سوئد تضمین کند. شرایط کنونی بهترین فرصت برای بنگاه‌های سوئدی است.

نمی‌توانیم بانک‌های سوئدی را تحت فشار قرار دهیم

پس از سخنان رئیس اتاق تهران، سفیر سوئد در ایران نیز گفت: از تصیمم دولت ایران برای نوسازی ناوگان مطلع هستیم. اما در سوئد اقتصاد آزاد حاکم است و دولت نمی‌تواند بانک‌ها را تحت فشار قرار دهد. در عین حال، دولت هیچ محدودیتی برای ایجاد خطوط اعتباری ندارد و همواره شرکت‌های بخش خصوصی را مورد حمایت قرار داده است.

هلنا سانگلند افزود: دولت سوئد نهادی برای امر تامین مالی ندارد. یعنی چنین نهادی در ساختار مالی دولت وجود ندارد و دولت مسایل خود را از طریق بانک‌های  تجاری حل می‌کند. از این رو باید به دنبال راه‌های خلاقانه‌ای برای خروج از این محدودیت باشیم.

 او با اشاره به اینکه مشکل برقراری روابط بانکی تنها از طرف سوئد نیست، ادامه داد: امیدواریم FATF اعتمادسازی لازم را برای بانک‌های ایرانی انجام دهد و در مرحله بعد، این نهاد، ایران را به عنوان یک کشور شفاف از نظر بانکی شناسایی کند تا ریسک مراوده با آنها کاهش یابد.

آمریکا بهانه‌جویی می‌کند

رییس اتاق تهران نیز گفت: در حال حاضر بانک‌های ایران، مساله شفافیت را به طور جدی دنبال می‌کنند و مقررات نوین بانکی را به کار می‌برند. در واقع، همان‌گونه که رتبه ریسک اعتباری ایران بهبود یافته است، گزارش‌های بانکی در ایران نیز به تدریج بهبود خواهد یافت. گرچه برخی از این مسایل بهانه‌جویی است. بانک‌های سوئدی با بانک‌های آفریقایی یا آمریکای جنوبی همکاری می‌کنند، آیا آنها کاملا شفاف بوده و در مظان اتهام پولشویی نیستند؟ به طور حتم آنها مقررات مدرن بانکی را به طور کامل رعایت نمی‌کنند. ما وجود برخی مشکلات را در نظام بانکی ایران انکار نمی‌کنیم اما برخی مسایل مطرح شده نیز بهانه‌جویی‌هایی است که آمریکا به آن دامن می‌زند.

خوانساری ادامه داد: ما معتقدیم اگر این مساله نیز حل شود، به طور حتم آمریکا بهانه جدیدی را مطرح خواهد کرد. به همین سبب تاکید دارم که دولت سوئد باید فعالانه‌تر عمل کند. نمونه مشخص بدعهدی آمریکا، برجام است. آژانس بین‌المللی اتمی می‌گوید ایران به تعهدات خود پایبند بوده و پنج کشور دیگر نیز آن را پذیرفته اند اما آمریکا به برجام پایبند نیست.

سفیر سوئد نیز با بیان اینکه سوئد جزو حامیان برجام است، گفت: سوئد از ایران به دلیل پایبندی به تعهداتش حمایت می‌کند.