مدیر عامل صندوق ضمانت صادرات ایران با بیان این که مداخله در بازار زمان دارد، میزان دارد و خروج از بازار دارد گفت: قرار نیست به دلیل برخی مشکلات هر روز فراخوان سرمایه بدهیم و برای تأمین هر ارزی حتی برای خرید خانه ارز در اختیار متقاضی قرار بدهیم.

به گفته سیدعلی در حال حاضر افراد به راحتی می توانند ارز خریداری کرده و از کشور خارج کنند. این خود یک مشکل است و امروز حساب سرمایه ما باز است و هر کس می خواهد ارز را به هر دلیلی حتی خرید خانه در خارج از کشور خارج یا قاچاق کند، آزاد است و ارز مورد نیازش تامین می شود.

وی که در میزگردی در ایرنا شرکت کرده ادامه داد: اگر مقررات ارزی محدود کننده داریم، باید محدود هم عمل کنیم؛ چه کسی گفته که به مسافر در داخل شهر ارز بفروشیم در حالی که می توان در آن سوی گیت فرودگاه به مسافر ارز فروخت و مشکل هم ایجاد نکرد.

سیدعلی با اشاره به این که 80 درصد کسانی که امروز برای خرید اسکناس صف می کشند، حتما مسافر نیستند بلکه ارز می خرند تا از مابه التفاوت آن با بازار استفاده کنند گفت:  با بگیر و ببند هم نمی توان بازار را مدیریت کرد بلکه باید انگیزه اقتصادی را از بازار خارج کنید تا بازار به تعادل برسد؛ چرا از پنج سال پیش تاکنون کسی دنبال خرید ارز در بازار نبود و شاهد فشار هیجانی نبودیم؟

وی افزود: یک سری از عوامل موثر در بازار ارز سیاسی و یک سری اقتصادی است و البته برخی دستگاه ها که شامه قوی تری دارند، در زمان های بروز نوسان ارزی وارد بازار می شوند.

به گفته مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران وقتی به نرخ بازار ارز فروخته شود یعنی یکسان سازی انجام شده است و وقتی با نرخ مبادله ای حدود 900 تومان زیر نرخ بازار ارز تخصیص می یابد، نتیجه این می شود که واردکنندگان مواد اولیه و متقاضی ارز 2 برابر رقم و ارز واقعی مورد نیاز را اعلام می کند تا با وارد کردن بخشی از آن به کشور به فکر کسب سود از مابه التفاوت آن باشد.

سید علی مدیر عامل صندوق ضمانت صادرات ایران در بخش دیگری از طرح دیدگاه های خود درباره چرایی وضعیت کنونی بازار ارز توضیح داد: از نظر اصول سیاست های پولی، بین رابطه برابری ریال با هر ارز با نرخ سود همان پول محلی یک رابطه مستقیم و مشخص وجود دارد.

وی ادامه داد: در روزگاری نرخ سود در ترکیه 60 درصد و حتی بیشتر بود و به همان نسبت پول لیر ترکیه نسبت به ارزهای جهانروا کاهش می یافت؛ اگر این اصل را بپذیریم که تبدیل پول محلی به ارز ارتباط مستقیمی با نرخ سود آن پول دارد، تصمیمات منطقی تری می گیریم.

به گفته سیدعلی اگر تفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی را اعمال نکنیم، همین نوسان ها بروز می کند. وقتی می گوییم نرخ تورم داخلی در محدوده 20 درصد است، به این خاطر است که نرخ سود پول 20 درصد است و بنابر این باید این فاصله را با تضعیف پول محلی اعمال و در نرخ ارز متبلور کنیم.

سیدعلی در پاسخ به این سوال که چرا در چهار سال گذشته چنین نوسانی مشهود نبود، توضیح داد: چون برخی کشورها ذخایر ارزی بالا دارند، بازار را با خرج کردن ذخایر مدیریت می کنند و اعمال تفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی را کنار می گذارند اما در نهایت منابع ارزی خارج می شود.

مدیر عامل صندوق ضمانت صادرات ایران در ادامه یادآور شد: دو سه سال پیش همه کشورهای نفتی به خاطر کاهش قیمت دلار، نرخ ارزهای خود را تعدیل کردند؛ وقتی قیمت نفت از 100 دلار به 30 دلار رسید، کانادا در حد 28 درصد و نروژ پول خود را 25 درصد تضعیف کرد.

سیدعلی اظهار داشت: روبل روسیه بالغ بر 30 تا 40 درصد و پول جمهوری آذربایجان 50 درصد تا 60 درصد تضعیف شد ولی تضعیف پولی در ایران اتفاقی نیفتاد دلیل این نبود که تضعیف نداشتیم بلکه این تنزیل عقب افتاد.

مدیر عامل صندوق ضمانت صادرات ایران درباره صدور گواهی سپرده ریالی بانکی با نرخ 20 درصد و اثر آن بر بازار ارز توضیح داد: این روش در کوتاه مدت جواب می دهد و در ماه های دیگر باید با ابزارهای دیگر وارد شد.

سیدعلی اظهار داشت: وقتی در گذشته نرخ سود را کاهش دادیم، منابع از بانک ها به سمت بازار ارز هدایت شد زیرا این بازار توان نقدشوندگی بالاتری نسبت به سایر بازارها دارد.

وی با اشاره به اثر سه عامل شامل کاهش نرخ سود در شبکه بانکی از شهریور ماه، تزریق بیش از 11 هزار میلیارد تومان پول به سپرده گذاران موسسات غیرمجاز و در نهایت سیاست های ارزی بر بازار ارز ادامه داد: در ارتباط با سپرده گذاران موسسات غیرمجاز هم باید گفت، کسی که مدت ها دوندگی کرده تا پول خود را پس بگیرد، دیگر دنبال سپرده گذاری در بانک ها نمی رود؛ این فرد دنبال سرمایه گذاری جدید یا ایجاد واحد تولیدی نیست بلکه یا سراغ بورس می رود یا ارز ، چون حتی بازار مسکن هم در مقایسه با این دو نقدشوندگی کمی دارد.

معاون اسبق ارزی بانک مرکزی تصریح کرد: مسئولان باید به این موضوع توجه کنند که اگر به دلایل سیاسی می خواهند به بازار ارز علامت بدهند اما خلاف اصول برنامه چهارم توسعه مبنی بر مدیریت شناور بازار ارز و نیز اعمال تفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی عمل کنند، موفق نخواهند شد.

سیدعلی در عین حال مدیریت صحیح بازار ارز را با موضوع استقلال بانک مرکزی مرتبط دانست و گفت: در تمام این سال ها بانک مرکزی را در چارچوب دولت تصور کرده ایم و حلال مشکلات دولت بوده است در حالی که نباید چنین باشد.

به عقیده وی اگر بخش تولید مشکل داشته یا بهره وری پایین بوده، به بانک مرکزی فشار آمده است تا با تسهیلات دهی مشکل را حل کند؛ یعنی بانک مرکزی را در کنار بودجه دولت ها و تامین مالی آن گذاشته ایم که این غلط است.