به رغم حذف تحریم ها از روابط تجاری و اقتصادی ایران در حدود دو سال گذشته اما فعالان اقتصادی معتقدند هنوز مشکلات زیادی در این مسیر وجود دارد که بخش زیادی از آن به احتمال تحریم های جدید توسط آمریکا برمی گردد. به عقیده آنها بانک های معتبر و بزرگ دنیا از ترس آمریکا مراودات محدودی با ایران دارند و از طرفی در مورد مراودات بر پایه دلار بیشتر احتیاط می کنند.

در این بین طی مدت یک سال گذشته نیز بارها مسئولان کشور از ضرورت کنار گذاشتن دلار از مبادلات خارجی سخن گفته اند و در برخی موارد همچون روابط تجاری ایران و ترکیه که قرار شده دلار جای خود را به ریال و لیر بدهد شاهد تغییر مسیر مراودات هستیم. به عقیده کارشناسان باید دلار را از مسیر مبادلات و مراودات حذف کرد و به جای آن از سایر ارزها مثلا ارزهای محلی یا یورو استفاده کنیم تا تحریم های آمریکا تعادل منابع ارزی را در کشور از بین نبرد و به علاوه مانع از روابط بین ایران و سایر کشورها به خصوص کشورهای اروپایی نشود.

در این رابطه یک تحلیلگر ارشد مسائل اقتصادی اعلام کرد: تحریم ها نسبت به فعالیت های بانکی و دلاری تغییری پیدا نکرده و بخش اعظم روابط اقتصادی ما با اروپا را تحت تاثیر قرار می دهد.

ساسان شاهویسی با بیان اینکه اتفاقات مورد نظر بانکی میان اروپا و ایران در حال تحقق است، انتقادی را مبنی بر عدم واریز پول های حاصل از نقل و انتقالات در حساب های ایران در اروپا مطرح کرد و گفت: حتی نمایندگان ارشد وزارت خارجه اذعان دارند که پول ها نزد خودمان است و مشکلی پیش نمی آید ولی متاسفانه در منظر اقتصاد بین الملل مشکل مبنی بر اثرگذاری پول قدرتمندی بنام دلار است.

وی ادامه داد: درست است که قوانین امریکا بصورت داخلی و یک جانبه تنظیم می شود، ولی قدرت اعمال این سیاست ها در حوزه دلار های بین المللی اثر پذیری دارد و بازگشت پذیری دلار و کارکرد ایران با دلار را تحت شرایطی قرار داده که می توان گفت تحریم ها نسبت به فعالیت های بانکی و دلاری تغییری پیدا نکرده و بخش اعظم روابط اقتصادی ما با اروپا را تحت تاثیر قرار می دهد.

شاهویسی گفت: امریکا بجز تحریم های هسته ای که در برجام به آن ها پرداخته شد، تحریم های یک یا دو جانبه را لغو نکرده؛ بنابراین ما نمی توانیم از منابع برجام استفاده ای حداکثری نماییم. بعنوان مثال شرکت توتال قراردادی با ما می نویسد اما در عمل بدلیل اینکه تحریم های جدید امریکا، بخشی از منافع اروپا را دچار چالش می کند.

این تحلیلگر اقتصاد بین الملل ادامه داد: در مسیر همکاری ایران و اروپا عوامل داخلی و خارجی وجود دارد؛ در آذر ۸۶ کمیسیون اروپایی یکسری از مشکلات و موانع تجار اروپایی را مطرح کرد ولی چارچوب موثر و فعالی میان ایران و اروپا تعریف نشد که توسعه همکاری های فی ما بین در این راستا تعریف شود.

شاهویسی با بیان اینکه در این راستا سرمایه گذاری دچار چالش می شود، افزود: خلأ نقش امریکا در روابط ایران و اتحادیه اروپا وجود دارد که هرجا اتحادیه قصد نزدیکی به ایران را دارد، امریکا تهدیدی را شروع می کند و با دوری ایران از اروپا، امریکا یکسری از فرصت ها را آزاد می کند. ولی اگر نظام بانکی ایران تابع استانداردهای بین المللی باشد، خیال اروپایی ها راحت می شود.

وی در عین حال انجام معاملات بر اساس یورو-یورو را از دیگر راهکارهای پیش روی روابط تجاری ایران و اتحادیه اروپا برشمرد و گفت: باید بتوانیم وارد بازارهای ساختاری اروپا شویم تا این معاملات بر پایه یورو تعریف شود و اگر این اتفاق صورت گیرد، همچون معامله ی ما با چین یا هند خواهد بود که پول های ملی کشورها مبادله می شود.