دولت همواره داعیه حمایت از صادرات را داشته است؛ تخصیص ردیف هایی در بودجه برای حمایت از صادرات در دوره های مختلف از جمله تخصیص تسهیلات ارزان قیمت و جایزه صادراتی تا چه اندازه توانسته به صادرات کشور کمک کند؟ مسعود دانشمند فعال حوزه صادرات و عضو هیات مدیره خانه اقتصاد معتقد است نظام حمایتی از صادرات کشور کارایی لازم برای ایجاد تحولی جدی  در حوزه صادرات کشور، ندارد. وی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری اگزیم نیوز گفت: همه دولت ها برای حمایت از صادرات برنامه هایی دارند اما تا امروز تصمیمی که منجر به کمک جدی به صادرات کشور باشد، اتخاذ نشده است.

دانشمند با اشاره به ناکارآمدی شیوه تخصیص جایزه صادرتی در کشور گفت: صادرکننده امروز پول لازم دارد و حواله کردن او به پایان سال و گذر از پیچ و خم ادرای برای دریافت نیم درصد جایزه صادراتی در سال بعد، دردی از او دوا نمی کند.

وی افزود: کاری که در همه کشورها انجام می شود و قبل از انقلاب ما نیز انجام می دادیم این بود که دولت اعلام می کرد که ارز حاصل از صادرات کالایی خاص مانند فرش را سال بعد، 20 درصد بالای قیمت آن می خرد. نتیجه این تصمیم دولت تشویق صادرکننده به صادرات بیشتر بود.

عضو هیات مدیره خانه اقتصاد ایران در ادامه اظهار داشت: مکانیزم اجرای این برنامه تشویقی این بود که با بررسی های دقیق حوزه هایی هدف تشویق قرارمی گرفتند که ظرفیت صادراتی در خور داشتند و از تخصیص این امتیاز به بخش هایی مانند پتروشیمی که نیازی به مشوق نداشتند، جلوگیری می شد.

دانشمند گفت: ساز و کار این شیوه تشویقی این است که پس از اینکه صادرکننده ارز حاصل از صادرات خود را به سیستم بانکی ارائه داد، همان روز نرخ اصلی را بعلاوه نرخ تشویقی به صادرکننده پرداخت می کند.

وی با ناچیز خواندن جایزه صادراتی فعلی گفت: حجم جایزه صادارتی به حدی کم است و پرداخت آن در حد حرف و وعده باقی مانده که صادرکنندگان به هیچ عنوان روی آن حساب باز نمی کنند و نتیجتا این سیاست تشویقی عملا روی کاغذ باقی مانده است و اثری بر صادرات ندارد و کماکان در خلا حمایتی دولت در دو سال اخیر روند صادراتی کشور نزولی بوده است.

مسعود دانشمند اعمال شیوه قدیمی مشوق های صادراتی را بهترین روش برای ایجاد انگیزه برای صادرات کشور دانست و گفت: به عقیده من این راهکار مستقیما صادرکننده واقعی را هدف گرفته و شوق فعالیت بیشتر را بین صادرکنندگان بیشتر می کند. راه حل هایی چون تخصیص مواد اولیه، تخفیف های بخش حمل و نقل و تسهیلات ارزان قیمت در معرض بهره برداری غیر هستند. اما خرید ارز صادراتی با قیمت بالاتر در گذشته جواب داده و در شرایط فعلی نیز می تواند به رشد صادرات کمک کند.

وی اذعان داشت: لزومی به دخالت دولت در جزییات صادرات نیست چرا که در این روش تشویقی صادرکننده همه مشکلات تولید و صادرات را به امید فروختن ارز حاصل از صادرات خود به قیمت بالاتر و تضمین شده توسط دولت، به جان می خرد. تنها وظیفه دولت بررسی حوزه های صادراتی و اعلام این مشوق با درصد های متناسب با این حوزه هاست.

مسعود دانشمند خاطر نشان کرد: بانک مرکزی این تفاوت قیمت را پرداخت می کند و نهایتا از دولت دریافت می کند. صادر کننده با ارائه جواز صادراتی و رقم صادرات انجام گرفته با مراجعه به بانک های سراسر کشور، ارز صادراتی خود را به قیمت روز با احتساب درصد تشویقی از بانک دریافت می کند.

دانشمند با تاکید دوباره بر قابلیت این شیوه در تشویق بخش صادرات گفت: این روش تشویقی صادرات راه حل تجربه شده و موفق است که امروز هم می تواند بهترین راهکار برای تشویق صادرات کشور باشد.

به گفته این فعال اقتصادی نقطه عطف این شیوه این است که ارزحاصل از صادرات وارد مسیرهای غیر شفاف اقتصاد نمی شود؛ بلکه به دلیل ارائه ارز حاصل از صادرات توسط صادرکننده با رغبت و کمال میل به سیستم بانکی تحویل داده می شود و طبق تعرفه تعیین شده با ریال معاوضه می شود واین فرایند کاملا شفاف و در کمال رعایت حقوق مردم انجام می پذیرد.

مسعود دانشمند بیان داشت: دولت نباید این تصور را داشته باشد که تیم اقتصادی که جمع کرده بری از اشتباه است؛ بودجه و برنامه ریزی های انجام شده در حوزه اقتصادی نتوانسته اند حداقل هدف گذاریهای اقتصادی را به سرانجام برسانند. حال آنکه کارشناس با تجربه در کشور کم نیست و می توان با استفاده از تجربیات موفق قبلی بسیاری از راهکارهای بی نتیجه را با تصمیم های موفقی که از پیش امتحان خود را پس داده اند عوض کرد