قانون مالیات بر ارزش افزوده در سال 1387 تصویب و به‌صورت آزمایشی به اجرا درآمد. اما تاکنون که حدود 9 سال از اجرای آن سپری شده، بسترها و زیرساخت‌های لازم برای اجرای دقیق و صحیح این قانون ایجاد نشده و شیوه کنونی اجرای آن به نوعی با بخش‌های مختلف اقتصادی به ویژه بخش تولید کشور، همراه و سازگار نشده است. مسعود امجدی پور، پژوهشگر اقتصادی در گفتگو با اگزیم نیوز در اینباره می گوید:

 زمانی مالیات بر ارزش افزوده موضوعیت دارد که حمایت های دولت از تولید کننده ها و اصناف همه جانبه بوده و دولت از میزان درآمد تولید کنندگان و کسانی که بار اشتغال را در کشور به دوش دارند، اطمینان داشته باشد.

امجدی پور در ادامه خاطر نشان کرد: وقتی سودآوری واحدهای تولیدی محرز شد و بخش تولید به صورت سالم و بدون اشکال کار کرد، مالیات های مختلف با عناوین متفاوت برای آن در نظر گرفته می شود. حال آنکه این اتفاق در کشور ما نیفتاده است.

به عقیده این پژوهشگر اقتصادی دولت ها می بایست قبل از اخذ مالیات نگاهی به درآمد تولیدکنندگان و وضعیت کسب و کار آنها داشته باشند وی در ادامه  افزود: تولید کنندگان کشور ما  به خصوص در اقتصاد خرد، در شرایط بسیار نابسامانی قرار دارند؛ بنگاههای کوچک و متوسط واقعا دچار ضرر هستند و  به هیچ وجه بازار و فروش خوبی ندارند. از طرفی تولید این واحدها به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی خیلی کمتر از ظرفیت آنهاست.

 امجدی پور اذعان داشت:  با وجود این آسیب ها و خوابیدن ظرفیت تولید در کشور، دولت مالیات بر ارزش افزوده را تعیین کرده  و آن را از بخش تولید اخذ می کند؛ حال آنکه این مالیات( ارزش افزوده) را باید مصرف کننده بپردازد.

 وی در ادامه اظهار داشت: نکته جالبتر اینکه بخشی ازهمین مصرف کننده ها ،خودشان تولید کننده هایی هستند که وارد بازار مصرف شده اند و عملا مالیاتی که اخذ میشود فشار مضاعف روی تولید کننده ها و همینطور مصرف کننده است.

 امجدی پور به کوچک شدن سبد مصرف خانوار اشاره کرد و گفت: سبد کالای مصرف کننده ها سال به سال کوچکتر میشود و درواقع خانواده ها آسیب پذیرتر میشوند و با این وجود باید 9 درصد هم مالیات بپردازند که واقعا هم در توانشان نیست و خیلی ازین افراد برای اینکه بتوانند محصولاتشان را بفروشند مجبور میشنود که این مالیات ارزش افزوده را از مشتریانشان اخذ نکنند وبه همین خاطر است که فاکتورهای غیررسمی  و سوری صادر میکنند.

وی صدور فاکتورهای غیر رسمی و سوری را وجه الضمان خرید از سوی مصرف کننده ها دانست و گفت: تولید کننده برای از دست ندادن مشتری خود مجبور می شود مالیات بر ارزش افزوده را خود بپردازد. این موضوع فشار مضاعفی بر تولید وارد می اورد که منصفانه نیست.

امجدی بود اذعان داشت:  من مشکلی با اینکه دولتها مالیات اخذ کنند ندارم اما باید زمانی اینکار را انجام بدهند که وظایف حمایتی شان را کامل انجام داده باشند.اما چیزی که شاهد آن هستیم، با اصل حمایت از تولید تعارض دارد؛علی الخصوص در این میان  بنگاههای تجاری که وابسته به دولت نیستند و یارانه ای دریافت نمی کنند وضعیت بغرنجی دارند و همین مورد باعث میشود وضعیت اشتغال کشور روز به روز بغرنج تر شود.

امجدی پور افزود: دولت این درآمد را به زخم خود می زند بنابر این از منظر دولت اخذ مالیات بر ارزش افزوده از تولید کننده کار درستی است. اما باید دید از کسانی که  مالیات می پردازند در چه وضعیتی به سر می برند. به نظر من اخذ مالیات از تولید کننده یک ظلم مضاعف به مصرف کننده  است. باید دید  در قبال  همان 9درصدی را که از مصرف کننده نهایی میگیریم آیا توانسته ایم درآمد مصرف کننده ها و مردم را به حد مکفی برسانیم؟ درآمد فعلی برای چه تعداد از مردم مکفی است؟ آیا افزایش حقوق سالیانه برای زندگی یک فرد عادی کافی است؟  و آیا این افزایش میتواند پاسخگوی این حجم مالیاتی که از مردم گرفته میشود باشد؟

 به عقیده این پژوهشگر اقتصادی وقتی اعداد وارقام را کنار هم میگذاریم متوجه می شویم که میزان درآمد و مالیات باهم همخوانی ندارد. دولت اگر دنبال اخذ چنین مالیات هایی از مردم و مصرف کننده ها دارد باید درآمد مردم را افزایش دهد  و نیز حمایت هایی که از تولید کننده ها ارائه می کند را خیلی بیش از اینها افزایش دهد .

امجدی پور در مورد در مورد افزایش درآمدها برای کارمندان و حقوق بگیران گفت:  چه این دولت وچه دولتهای قبل در این موضوع  همیشه به حالت قطره چکانی عمل کرده اند. .با اینکه  حجم عظیمی از بودجه کشور مربوط به حقوق بگیران می باشد ولی بازهم کفاف هزینه ها را نمی دهد.البته منهای بخش حقوق مدیران، این افزایش حقوق برای بدنه اصلی دولت، کارمندان وحقوق بگیران واقعا ناچیز میباشد. به نظرم دولتها باید دنبال کسب درآمد از راههای درست باشند نه اینکه با پول نفت ومالیات مختلف بخواهند هزینه هایشان را مرتفع کنند. دولت ها می بایست با یک مدیریت علمی درآمدهای صحیح ایجاد کنند تا بتوانند در نهایت سطح درآمد مردم و عموم را بالا ببرند.