شب گذشته موضوع گفتگوی ویژه خبری شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی ایران به مسأله تولید و چالش های مترتب بر آن و اثر واردات در بخش های مختلف و اثرات آن بر اقتصاد کشور اختصاص داشت که با تحلیل شرایط اقتصادی کشور به بررسی این موضوع پرداخت که واردات در بخش های مصرفی، سرمایه ای و واسطه ای چه آثار و نتایجی را در اقتصاد کشور به همراه داشته است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز در این برنامه تلویزیونی که در آن ولی ملکی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، سیدرضا فاطمی امین کارشناس مسائل صنعتی، سیدمحمد بحرینیان صنعتگر و پژوهشگر توسعه، جعفر صمدی مدیرعامل شرکت ماشین سازی اراک و حابل زادبود مدیرعامل گروه ماشین سازی تبریز در آن حضور داشتند، چالش ها و کمبودهای قانونی در زمینه هدایت منابع ارزی و نقدینگی به سمت تولید نیز مورد بحث قرار گرفت.
ولی ملکی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در این برنامه با اشاره به اینکه اکنون هدایت و تخصیص ارز برای خرید و تأمین مالی در صورتی است که منشأ خرید ماشین آلات خارجی باشد، افزود: با این کار عملاً واحدهای تولیدی و بازار داخلی خود را در اختیار خارجی ها قرار می دهیم. وی افزود: همه موارد در قانون رفع موانع تولید که در اردیبهشت سال 1394 در 60 ماده تصویب شده لحاظ شده است اما این قانون اجرا نمی شود.
ملکی با بیان اینکه قرار بود این قانون در مدت شش ماه اجرایی شود، گفت: این موضوع در حال حاضر در مجلس شورای اسلامی مطرح شده و رئیس مجلس هیئتی را در این باره تعیین کرده است.
وی با بیان اینکه هدف از ادغام وزارت صنعت، معدن و تجارت، تسهیل امور در تصمیم گیری بوده است ،گفت: مشکل ما این است که ما به جای تأمین بازار برای تولیدکنندگان داخلی، بازارمان را به روش های مختلف تحت تأثیر واردات از خارج قرار می دهیم.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی افزود: اگر تشویق و استفاده از ماشین آلات تولید داخل را الزامی کنیم هرگونه نوسان ارزی اتفاق بیفتد شرکت های ماشین سازی و بازار را تحت تأثیر قرار نمی دهد.
ملکی با اشاره به اینکه کارخانجات سیمان بدهی ارزی بالایی دارند، گفت: همه آنها اکنون دچار مشکلات شدیدی شدند.
وی با بیان اینکه متأسفانه خیلی راحت پروانه و مجوز اعطا می کنیم، افزود: ما واحدها را کوچکتر می کنیم اما جهان واحدها را در هم ادغام و تقویت می کنند تا قوی شوند.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: زمانی که کشورمان با رکود مواجه است و بیشتر واحدهای صنعتی ما با حدود 50 درصد ظرفیت خود کار می کنند ماشین سازی های ما هم به تبع آن با رکود مواجه می شوند زیرا سفارش انجام نخواهد شد.
وی با اشاره به اینکه 30 درصد بودجه های عمرانی در سال گذشته تخصیص یافت، افزود: بنابراین طبیعی است که توسعه ای وجود نداشته است.
ملکی در پاسخ به این پرسش که چرا واگذاری ها موفق نبوده است؟ گفت: کسی که واحدهای مرده را در اختیار می گیرد توفیق نخواهد داشت بلکه واحدها باید نوسازی و جوان سازی و سپس واگذار شود تا مدیر بتواند آن را راهبری کند.
وی با بیان اینکه شرکت هپکو اکنون ورشکسته است، افزود: این شرکت به حدود هزار و 600 میلیارد تومان برای پوشش بدهی ها و افزایش سرمایه خود نیاز دارد و هر کس بخواهد این شرکت را بخرد نمی تواند زیرا باید این رقم را تأمین کند.
ملکی با اشاره به اینکه این شرکت فقط 776 میلیارد تومان بدهی بانکی دارد، اضافه کرد: پیشنهاد شده است برای ساماندهی این شرکت وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت راه و شهرسازی سالانه سه هزار دستگاه را از این شرکت به مدت پنج سال خریداری کنند.
وی گفت: میزان زیان انباشته این شرکت در پایان سال 1395 ، چهارصد و شصت و چهار میلیارد تومان بود و این زیان در سال 1396 به 613 میلیارد تومان و در سال 1397 به هزار میلیارد تومان می رسد و هر سال زیان انباشته اش بالاتر می رود بنابراین باید زودتر برای آن فکری کرد.
ملکی با اشاره به اینکه 3200 واحد صنعتی تولیدی کوچک و متوسط ما مشکلاتی دارند، افزود: این تعداد واحد صنعتی ما مشکلاتشان با پنج میلیارد دلار حل می شود اما اراده ای برای این کار وجود ندارد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: 75 درصد اشتغال ما را صنایع کوچک و متوسط ایجاد می کنند .
ملکی با بیان اینکه تا زمانی که نرخ سود تسهیلات و سپرده های بانک ها بالاست کسی سراغ تولید نمی رود، افزود: باید نگاه ها و سیاست ها تغییر کند و باید نرخ بهره برای واحدهای تولیدی پایین بیاید و نگاه ما صنعتی شود.
نقش تأمین مالی در بازارسازی
سیدرضا فاطمی امین کارشناس مسائل صنعتی هم با حضور در این برنامه با اشاره به اینکه نحوه تأمین منابع مالی در بازارسازی بسیار اهمیت دارد، گفت: کشورهای دیگر معمولاً خرید کالا از آنها را شرط دادن فاینانس و تأمین مالی قرار می دهند.
وی افزود: افزایش تعرفه واردات مهم است اما نباید همیشگی باشد زیرا تولید داخلی را تنبل می کند.
فاطمی امین اضافه کرد: صندوق توسعه ملی بیش از 30 میلیارد دلار منابع برای ساخت کارخانه در ایران تخصیص داده است به عبارتی می توان از این طریق 30 میلیارد دلار برای بازار داخلی ماشین سازی فراهم می شود اما در اختیار خارجی هاست.
وی با بیان اینکه یکی از بهترین سیاست های تشویق صادرات، اعطای وام به خریداران خارجی است تا از ایران کالا بخرند، گفت: صنعت ماشین سازی یکی از پایدارترین صادرات می تواند باشد.
این کارشناس مسائل صنعتی با اشاره به اینکه یکی از وظایف دولت، بازارسازی است، افزود: اکنون 70 طرح پتروشیمی ما متوقف است.
فاطمی امین با اشاره به اینکه در سال 1392 برنامه راهبردی صنعت، معدن و تجارت تدوین و منتشر شد، گفت: ارزش افزوده شامل اشتغال و سودآوری از جمله اولویت های این برنامه بود و بر مبنای میزان ظرفیت های کشور اولویت های صنعتی کشور مشخص شد و کار تحقیقاتی این برنامه از سال 1390 آغاز شد.
وی با اشاره به اینکه حمل و نقل، الکترونیک و صنایع شیمیایی از اولویت های این برنامه بود، افزود: ما به اولویت ها توجه نمی کنیم و برای آن وقت نمی گذاریم بنابراین باید ذهنیت ها و نوع نگاه و تفکر تغییر کند.
فاطمی امین با اشاره به اینکه ساختار نظام بانکی ما مشکل دارد ،گفت: بانک ها در دادن تسهیلات رقابت ندارند.
وی افزود: اعتبار خریدار یعنی اعطای وام به خریداران برای ایجاد تقاضا برای خرید محصول را از راهکارهای کمک به تولید داخل دانست و افزود: همچنین منابع را باید در طول زنجیره های تأمین مدیریت کنیم.
این کارشناس مسائل صنعتی اضافه کرد: اکنون نظام بانکی ما به گونه ای است که بیش از نیاز، تقاضا برای گرفتن تسهیلات بانکی وجود دارد و بنابراین تعیین نادرست نرخ سود اتفاق می افتد.
سیاست گذاری های صنعتی نادرست
سیدمحمد بحرینیان صنعتگر و پژوهشگر توسعه نیز در ارتباط تلفنی با این برنامه با بیان اینکه بیشتر دولت های ما در زمینه توسعه بدفهمی داشتند، گفت: توسعه کمیت سابق نیست در ظاهر واژه توسعه گرفتار شدیم.
وی اضافه کرد: فهرست طرح های صنعتی وزارت صنایع در سال 1393 نشان می دهد که در ماشین آلات راهسازی 37 واحد پروانه بهره برداری و 27 واحد مجوز در دست ساخت دارند.
بحرینیان با اشاره به اینکه 49 واحد مونتاژ کار در صنعت خودرو و 23 واحد تلویزیون ساز داریم، گفت: باید کل وزرا پاسخ دهند که این چه نوع سیاست صنعتی بوده است که برای این کشور گذاشته شده است؟
این پژوهشگر توسعه افزود: دولت های قبلی و فعلی 26 بخش را برای طرح های راهبردی و اولویت دار قرار دادند در حالی که کشورهایی مانند کره جنوبی و چین پنج بخش مهم از جمله ماشین سازی، الکترونیک، خودرو، ساختمان و شیمیایی را در اولویت قرار دادند.
بحرینیان با اشاره به اینکه در بازه زمانی 2007 تا 2016 بالغ بر حدود 9 میلیارد دلار واردات ماشین آلات راهسازی داشتیم، اضافه کرد: دولت های ما به توسعه به ویژه به صنعت، اعتقاد ندارند.
وی گفت: بر اساس آخرین آمار بانک مرکزی، مانده تسهیلات بخش های اقتصادی از زمان تحریم تا سال 1394 بخش صنعت و معدن کشور از 28 و 6 دهم درصد در سال 1385 به طور مداوم کاهش یافت و به 19 و 7 دهم درصد رسید و بخش کشاورزی از 14 و 8 دهم درصد به 9 و 6 دهم درصد و بخش صادرات هم از 1،5 درصد به نیم درصد رسیده است.
بحرینیان با بیان اینکه منابع بانکی به سمت تولید نرفته است، افزود: از سال 1357 تا پایان سال 1394 ، صد و سی و نه هزار و 368 واحد پروانه بهره برداری داشتند و 95 هزار و 159 واحد هم در دست اجرا بود.
وی با اشاره به اینکه مفهوم رقابت به درستی شناخته نشده است و اقتصاد مقیاس در نظر گرفته نمی شود، ادامه داد: از سال 1338 تا آخر سال 1394 ، سه هزار و 26 میلیارد دلار به اقتصاد این کشور تزریق شده است و اکنون دولت و مجلس باید بگویند چرا سهم ایران از تجارت در جهان باید حدود 33 صدم درصد باشد که اگر نفت را از آن کم کنیم حدود 24 صدم درصد می شود.
این پژوهشگر توسعه، تعدد تصمیم گیری در اقتصاد کشور را از مشکلات برشمرد.
با ۲۵ درصد ظرفیت فعالیم
همچنین مدیرعامل شرکت ماشین سازی اراک در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: اکنون با 25 تا 30 درصد ظرفیت و با ارزش اقتصادی پایین در حال فعالیتیم.
جعفر صفری با اشاره به اینکه این شرکت در حوزه ساخت تجهیزات نفت، گاز، پتروشیمی، نیروگاهی و کارخانه سازی فعال است، افزود: کمبود کار و نقدینگی و همچنین واگذاری کارها به خارجی ها از مشکلات این شرکت است.
وی ادامه داد: آن کارهایی که ارزش افزوده بالایی دارد در اختیار خارجی هاست و آنهایی که ارزش افزوده پایین تری دارند برای ایرانی هاست و با ادامه این راه صنعت ما ضعیف می شود.
صفری گفت: به جای اینکه دولت کارها را به شرکت های خارجی واگذار کند مانند هند، مالزی و ترکیه کارها را به واحدهای صنعتی داخلی واگذار کند در این صورت زمینه مدیریت، مهندسی و طراحی شکل می گیرد و بستر برای صادرات فراهم می شود.
آسیب های واردات به تولید ملی
حابل زادبود مدیرعامل گروه ماشین سازی تبریز هم در ارتباط تلفنی با این برنامه با اشاره به اینکه این شرکت در حوزه تولید ماشین ابزار فعال است، گفت: واردات ماشین های مشابه با کیفیت پایین از کشورهای آسیای شرقی با کیفیت پایین و با تعرفه گمرکی پایین از مهمترین مشکلات این شرکت است و این در حالیست که امسال این شرکت با وجود مشکلات فراوان صادرات قابل ملاحظه ای به کشور آلمان داشته است.
وی ادامه داد: تردید شرکت ها و سازمان های دولتی در خرید از تولیدکننده داخلی و گروه ماشین سازی تبریز از دیگر مشکلات است. زادبود افزود: شرکت های دولتی ترجیح می دهند ماشین آلات مشابه وارداتی خارجی را حتی با کیفیت پایین تر بخرند.
مدیرعامل گروه ماشین سازی تبریز، نبود حمایت نظام بانکی به بهانه های مختلف را از دیگر مشکلات این شرکت بیان و اضافه کرد: بانک ها سرمایه در گردش را در اختیار این شرکت قرار نمی دهند.
نظر شما