خبرگزاری آذرنیوز، پایگاه خبری جمهوری آذربایجان در گزارشی در گفتگو با مهرداد عمادی، مشاور کمیته اقتصادی اتحادیه اروپا به بررسی وضعیت صادرات غیرنفتی ایران پرداخته و با تأکید بر این که بخش زیادی از این صادرات به مواد پایه اختصاص دارد ضرورت حرکت به سمت محصولات نهایی را مورد تأکید قرار داده است.

به گزارش اگزیم نیوز به نقل از آذرنیوز، مواد اولیه هنوز بخش عمده ای از سبد صادرات غیر نفتی ایران را شامل می شوند. آخرین گزارش اداره گمرک ایران که دوره ای از 20 مارس تا 21 ژوئیه را پوشش می دهد نشان می دهد میعانات گازی، پروپان، بوتان و برخی دیگر از محصولات نفت خام - که ایران آنها را در ردیف صادرات غیر نفتی قرار می دهد - کالاهای صادراتی کشور را در دوره 4 ماهه شامل می شوند.

همچنین این آمارها نشان می دهند صادرات محصولات پتروشیمی و صنعتی که دو بخش کلیدی در اقتصاد هستند به ترتیب از نظر ارزش 7/7 و 7/17 درصد در این دوره نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش یافته اند و این در حالی است که بخش معدن و کالاهای سنتی (فرش و صنایع دستی سنتی) به ترتیب با 36.7 و 6.6 درصد افزایش در ارزش صادرات مواجه شده اند.  
مهرداد عمادی، مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا معتقد است اگر صنایع و محصولات صنعتی نتوانند سهم خود را در درآمد صادراتی بهبود دهند، این روند می تواند کشور را به صادرات مواد غیرفرآوری و محصولات سنتی عادت دهد.
به گفته وی لذا بازنگری تمرکز بر صادرات کالاهای پایه به طور مستقیم از ضروریات اقتصاد ایران است. به گفته وی دولت فعلی در تلاش است تا نسبت به ایجاد یک اقتصاد متنوع تر و رقابتی در سطح جهانی حرکت کند و همچنین مطابق با سیاست هایی که مقام معظم رهبری در ارتباط با بهبود انعطاف پذیری اقتصاد در برابر شوک ها و محدودیت های آینده ارائه کرده اند لازم است تا سیاست های تجاری و محصولات صادراتی مورد بازنگری قرار بگیرند.
با این وجود، آنطور که این خبرگزاری تشریح کرده روند کنونی افت صادرات ایران را نباید به صورت یک روند در نظر بگیریم بلکه می تواند یک دینامیک کوتاه مدت باشد که ناشی از یک تعدیل ساختاری در مجموعه اقتصاد ایران و یا تغییرات در سیاست های تجاری در منطقه باشد.

با این حال به نظر می رسد شرکت های تولید و صادر کننده مواد خام از وضعیت موجود راضی هستند. افزایش قیمت های جهانی بسیاری از محصولات خام و مواد تولیدی در ابتدای زنجیره همچون مواد خام پتروشیمی، شمش فولاد، سنگ آهن و ... در ماه های اخیر توانسته نظر شرکت های فعال در این گروه را جلب نماید و به این ترتیب روند صادرات مواد معدنی با صعود همراه بوده است.

مهرداد عمادی می گوید: شرایط تجارت در ایران بدتر شده است. به گفته وی هزینه و ارزش هر واحد صادراتی در ایران 2.3 درصد افزایش یافته و این در حالی است که ارزش هر واحد وارداتی 9 درصد رشد کرده که نشان می دهد کالاهایی که وارد کشور می شوند با کیفیت بالاتر و ارزش افزوده بیشتری روبرو هستند. به گفته وی هدف باید دستیابی به افزایش شدید ارزش واحد صادراتی باشد که نشان می دهد کشور صادرات محصولات با ارزش افزوده بالاتررا باید در دستور کار قرار دهد.
این کارشناس همچنین در مورد چگونگی تراز منفی تجارت خارجی ایران در طول چهار ماه اول سال جاری معتقد است نگرانی هایی که در بالا گفته شد در این برهه بر روی تراز تجاری اثر منفی گذاشته است.
به گفته مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا سرکوب تقاضا برای کالاهای خارجی، به ویژه کالاهای غربی، همیشه اثرات معکوس نشان می دهد و به خرید بیشتر این کالاها منجر خواهد شد. از طرفی دوره عبور از شرایط تحریمی و تجارتی که با سیاست های کنترلی و محدودکننده در گذشته مواجه بوده نیازمند گذشت زمان است. لذا نمی توان انتظار داشت به سرعت شرایط به پیش از تحریم ها بازگردد.
عمادي افزود معيارهاي موجود در تجارت و سرمايه گذاري در جهت درست در حرکت استبه طوریکه به عنوان مثال بخش بیشتر واردات در ایران را کالاهای سرمایه ای به خود اختصاص می دهند با این حال قوانین دست و پاگیر در حوزه تجارت وجود دارد که نیازمند بازنگری است.  
طبق گفته عمادی، پروژه های زیربنایی کلیدی در ایران تقریبا همه به منظور تسهیل تجارت با دنیای خارج با هزینه کمتر و کارآمدتر، مخصوصا برای تسهیل صادرات، طراحی شده اند با این حال هنوز به صادرات غیرنفتی به خصوص صادرات محصولات صنعتی به عنوان تنها مسیر دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی نگاه نمی شود.

او گفت که یک اقتصاد موفق در ایران می تواند به عنوان موتور رشد برای منطقه عمل کند و همچنین به بهره گیری از اقتصادهای پیشرفته صنعتی در جهان برای گسترش ارتباطات تجاری خود در منطقه اشاره کرد.