مریم خورشیدی- مسیر رو به رشد صادرات لزوم اطمینان از تامین مالی در حوزه صادرات را گوشزد می کند. از آنجاییکه سهم عمده تامین سرمایه پروژه های اقتصادی در کشور را بانک ها به دوش می کشند، روند کند افزایش سرمایه بانک ها به منظور تسهیل تامین مالی پروژه های اقتصادی جای سوال دارد.

بهروز خدارحمی کارشناس مالی و بانکی در گفتگو با اگزیم نیوز در اینباره معتقد است: صرفنظر از موارد استثنایی، غالب بانک ها به دلایل مختلف از جمله شکاف بین نرخ بهره بانکی و تورم در یک بازه زمانی بلند مدت، تسهیلات تکمیلی تحمیل شده به بانک ها و یا وضعیت رکود اقتصادی که نتیجه آن تسهیلات نکول شده ای است که به ضرب و زور احیاء و استمهال و تجدید قرارداد برای بانکها باقی مانده و مهمتر از همه اینها تبدیل بخش عمده ای از دارایی های بانک ها به دارایی های سمی که در حوزه هایی چون کسب و کار و مسکن گیر افتاده اند شرایطی را رقم زده که که دولت از عملیات بانکی راضی نباشد.

خدارحمی افزود: نگاه جدیدی که در سیاست گذاریهای اقتصادی به وجود آمده حداقل در دو سال گذشته نشان داده که دولت با حساسیت بیشتری به عملیات بانکی توجه می کند و به نظر می رسد رضایت کافی از عملیات بانکی ندارد. تدابیر سختگیرانه سالهای اخیر از سوی بانک مرکزی و نگاه جدید به گزارش های مالی باعث شده آنچه که درون بانک ها اتفاق می افتد با شفافیت بیشتری نشان داده شود و حاصل این نتایج نامطلوب بودن وضعیت بانک ها را نشان داده است.

 وی در ادامه به تشریح دلایل احتیاط بیش از پیش دولت در تزریق نقدینگی به بانک ها پرداخت و گفت: اصطلاحا تعبیری از این شرایط وجود دارد که به مثابه باد کردن بادکنک سوراخ شبیه است. تا قبل از رفع منافذ بادکنک باد کردن آن معقول نیست. به نظر می رسد وضعیت بانک ها هم همینطور است و تا قبل از ساماندهی جدی و تعیین تکلیف آنها اضافه سرمایه کار منطقی نخواهد بود.

این کارشناس مالی و بانکی به تعییین سقف سهم 40 درصدی بانکها برای ورود به فضای کسب و کار در گذشته اشاره کرد و اذعان داشت: بانک مرکزی سقف 40 درصدی برای ورود بانک ها به فضای کسب و کار تعیین کرده بود که این سهم امروز به 20 درصد کاهش پیدا کرده است این تصمیم با این هدف انجام شده که بانک ها از فضای کسب و کار خارج و نقش واسطه گری خود را به درستی انجام دهند.

خدارحمی در ادامه با تاکید بر تاثیر منفی نرخ نا مناسب بهره بر بدنه نظام بانکی کشور گفت: نرخ بهره حال حاضر، بخش قابل توجهی از تسهیلات بانکها را به تسهیلات لاوصول و یا مشکوک الوصول تبدیل کرده است. در این شرایط تزریق نقدینگی جدید به بانک ها چه از طریق سپرده گذاری مردم و چه از طریق افزایش سرمایه از سوی دولت و سهامداران آنها کارکردی که باید داشته باشد، از جمله گرفتن سهم جدیدی از حوزه صادرات نداشته است.

وی گفت: بانک ها در شرایطی قرار دارند که در صورت دریافت نقدینگی آن را صرف رفع نیازهای عاجل و جدی تر خود و پر کردن حفره هایی که در طول چندین سال  تحریم و مشکلات اقتصادی وضعف نظام بانکی ایجاد شده خواهند کرد. بنابراین به نظر می رسد احتیاط دولت در تزریق منابع به بانک ها در راستای این اتفاقات منطقی است.

بهروز خدارحمی در مورد صحبت های رئیس جمهور در مورد انقلاب صنعتی گفت: بدون تردید پیش نیاز انقلاب صنعتی سامان دادن به نظام بانکی است و این اتفاق افتاده است. بیش از سه چهارم تامین مالی ما به عهده شبکه بانکی و بازار پول است و متاسفانه به دلیل عمر کوتاه و توجه کمتری که به بازار سرمایه شده تنها یک چهارم این سهم را بازار سرمایه به دوش می کشد. از آنجا که یکی از محور های انقلاب صنعتی توجه و نگاه جدی به شبکه پولی است اگر قرار است شاهد یک انقلاب جدی و تحول بنیادی در اقتصاد باشیم باید در نگاه و عملکرد بانک مرکزی تصمیمات جدی گرفته شود.

خدارحمی با تاکید بر اینکه گامهای خوبی در مسیر اصلاح شبکه بانکی برداشته شده گفت: گام هایی که در این راه برداشته شده مثبت است اما تا رسیدن به نتیجه مطلوب و رسیدن آرمان نظام اصلاح شده بانکی فاصله داریم. آنچه امروز در فضای اقتصادی و به صورت خاص در بخش بانکی کشور شاهدیم نتیجه عملکرد ما در یک تا دو دهه گذشته است و انتظار اینکه  آنچه در این مدت نسبتا طولانی نهادینه شده در مدت کوتاهی تغییر و علاج  پیدا کند غیر واقع بینانه است. اگر به این باور رسیدیم که جهت گیری اصلاح یک جهت گیری درست است باید برای رسیدن به اهداف خود در این مسیر صبوری کنیم.