گمرک عراق از هفته گذشته، بدون اطلاع قبلی واردات ۴ محصول کشاورزی از ایران را ممنوع اعلام کرد که گفته می‌شود این کار به‌دلیل تولید داخلی و تأمین نیاز عراق از این محل است. البته این بار اول نیست و پيش از اين نيز سابقه اعمال چنين ممنوعيت‌هايي توسط عراق براي محصولات ايراني تجربه شده است؛ درحالي‌كه اين كشور يكي از بزرگ‌ترين شركاي تجاري ايران به‌شمار مي‌رود و بخش زيادي از صادرات غيرنفتي ايران به مقصد اين كشور انجام مي‌شود. به همین بهانه اگزیم نیوز با شعبان فروتن، رییس اتاق بازرگانی ایلام و عضو اتاق مشترک ایران و عراق به بررسی شرایط تجار و بازرگانان و شیوه صادرات محصولات به ویژه محصولات کشاورزی به کشور عراق پرداخته است که در ادامه می خوانید:

فروتن با اشاره به وضعیت صادرات به عراق گفت: عراق یکی از بازارهای صادراتی ایران به شمار می رود که دارای قوانین و مقررات ثابتی نیست و از این رو صادر کنندگان هر روز با مشکلات عدیده ای جهت صادرات به عراق مواجه می شوند.

وی ادامه داد: مشکلات در مرزها بیشتر از طرف عراقی‌هاست؛ آن‌ها قانون خاصی ندارند و از سوی دیگر مجوزهای محصولات کشاورزی را در اختیار یک فرد قرار داده و تنها از طریق همان شخص می توان صادرات و واردات محصولات را پيگيري كرد. از طرفی شخص موردنظر به صورت دلخواه فعالیت کرده و حضور مستمر ندارد و حتي برای عقد قرارداد در زمان و موعد مقرر حضور پیدا نمی کند.

فروتن درباره مشکلات صادرات کالای ایرانی به عراق افزود: اولین مسئله این است که طرف عراقی استراتژی مناسب و منسجمی ندارد. یک روز ورود کالا آزاد است و در روز دیگر محدودیت وجود دارد. در این آشفته بازار تنها اشخاصي که زیان فراوانی می بینند تجار و بازرگان ایرانی به ویژه در بخش محصولات كشاورزي و لبنی هستند.

عضو اتاق مشترک ایران و عراق اظهار كرد: وضعیت جنگ و ناآرامی و اقتصاد جنگ‌زده عراق روی رابطه تجاری-بازرگانی آنها با ایران اثرگذار است. این بزرگ‌ترین گره ارتباط تجاری ایران با عراق است. کشور عراق باید برنامه‌ریزی دقیق و منظمی در حوزه تجارت با ایران داشته باشد. اما متاسفانه تصمیمات‌ در این کشور خلق‌الساعه است.

رییس اتاق بازرگانی ایلام اضافه کرد: گاهی دیده می شود برای محصولات کشاورزی زمانی که خود آن‌ها یک نوع محصول رادارند اجازه ورود کالای ایرانی را نمی‌دهند؛ یا در بخش ساختمان‌سازی اگرچه صادرات کالاها به آنجا آزاد است اما به سیمان اجازه داده نمی‌شود. به بيان ديگر قانون صادرات و واردات آنها بی ثبات و متغیر است.

عضو اتاق مشترک ایران و عراق با اشاره به اينكه طبق قوانين تجارت براي ممنوعيت واردات كالاها بايد از مدتها قبل تاريخ محدوديت اعلام شود، تصريح كرد: اين مسئله از سوي عراقي‌ها قبلا هم تكرار شده است. ما بارها این مشکلات را به‌طرف عراقی توضیح داده‌ایم ولی متاسفانه قول آنها به عمل تبدیل نمی‌شود. به بیان دیگر عراق ظرفیت‌های بالایی برای سرمایه‌گذاری و ارتباط تجاری دارد و اینگونه مسایل و مشکلات می بایستی از طریق کنسولگری ها پیگیری شود و اگر کنسولگری عراق در ایلام تاسیس شود پیگیری امور از این طریق به مراتب آسان تر و عملی تر خواهد بود.

فروتن درخصوص اینکه این محدودیت ها موقتی یا پایدار است، اضافه کرد: به نظر می رسد محدودیت های اتخاذ شده موقتی و سلیقه ای باشد و احتمالا طی یکی، دو هفته آینده آزاد شود. وي تاكيد كرد: عراق ثبات و قوانین مشخصی برای واردات محصولات کشاورزی ایران ندارد و هر زمان که بخواهد واردات را ممنوع و سردرگمی را برای صادرکنندگان ایجاد می‌کند.

 رییس اتاق بازرگانی ایلام با اشاره به اینکه مدیریت واحد در مرز با داشتن اختیارات قانونی می تواند از هرگونه تداخل کاری جلوگیری کرده و زمینه رفع مشکلات را فراهم کند، افزود: در این میان حضور کم رنگ مدیریت واحد به وضوح ديده مي شود، چرا که وجود مدیریت واحد در انجام امور صادرات و واردات موجب ایجاد نظم و هماهنگی در این فرآیندها شده و از بروز هر گونه چالش جلوگیری می کند.

عضو اتاق مشترک ایران و عراق درباره علت ممنوعيت واردات برخی محصولات كشاورزي از ايران، اظهار كرد: گفته مي‌شود گمركات عراق به‌دليل توليد همين محصولات در عراق و تامين نياز كشورشان، مانع واردات اين محصولات از ايران شده‌ است که البته این دلیل منطقی نیست و می بایستی دولت عراق پیش از این ممنوعیت، اطلاعیه ای برای کشور ایران صادر مي كرد و مراتب را به اطلاع تجار و بازرگانان ایرانی قرار می داد.

فروتن تصریح کرد: بازرگانان ما اکنون در پایانه مرزی مهران با تجار عراقی همکاری می کنند اما انتظار می رود با توجه به توانمندی‌های این استان، روابط اقتصادی ما و طرف های عراقی بیش از این گسترش یابد. این امر زمانی محقق می شود که با مسوولین عراقی بیش از پیش رایزنی صورت گیرد.

رییس اتاق بازرگانی ایلام درخصوص وضعیت صادرات محصولات ایرانی به کشور عراق گفت: صادرات کاشی و سرامیک بدون هیچ گونه مشکلی انجام می شود اما سیمان مدتی است که به این کشور صادر نمی شود. دیگر اقلام هم از جمله محصولات کشاورزی هر روز با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می کند.  

به گفته فروتن به نظر می‌رسد حل مشکلات مرزهای ایران و عراق فراتر از اراده اتاق ایران، اتاق ایلام یا اتاق مشترک ایران و عراق است. حل این مشکل به اراده وزارت خانه نیاز دارد و باید از طریق دولت های مرکزی ایران و عراق چالش ها مرتفع شود. بنابراین با وضعیت موجود مرزها و بازارچه‌های عراقی ما ‌نمی‌توانیم از فرصت‌های منطقه به‌خوبی بهره بگیریم؛ بدین ترتیب باید دولت نسبت به این وضعیت اقدامات گسترده ای انجام دهد.