کامران رضوانی رئیس اداره تامین مالی و سرمایه گذاری بين الملل بانک توسعه صادرات در گفتگو با اگزیم نیوز  به تشریح عملکرد و دستاوردهای این بانک تخصصی در سطح بین المللی پس از امضای برجام پرداخت. رضوانی گفت: در فضای پساتحریم روابط بانکی ما با دنیا وارد مرحله و فصل جدیدی شد که از ثمرات اجرایی شدن برجام بوده است. يكي از دست آوردهاي این تعاملات ترغيب بانکهای معروف جهان به برقراری ارتباط با بانک توسعه صادرات ایران در قالب اعطای خطوط اعتباری کوتاه مدت ریفاینانس یکساله و بلند مدت فاینانس مي باشد. بانك توسعه صادرات ايران در بخشي از اين خطوط اعتباري در كنار بانك مركزي ايران از هنگام آغاز مذاكرات تا انعقاد قرارداد قرار دارد و در بخش خطوط اعتباري كوتاه مدت (ريفاينانس) بصورت مستقل و اخذ تاييد از بانك مركزي قبل از انعقاد قرارداد عمل مي نمايد. نكته حائز اهميت اين است كه كشورمان نه تنها به لحاط موقعيت ژئو پلتيك اهميت دارد بلكه به لحاظ نقش افريني اقتصادي در منطقه و جهان نيز نقش ممتازي را ايفا مي نمايد كه مهار چنين پتانسيلي امكان پذير نيست و اين واقعيتي است كه به تدريج در ادبيات بانكي بين الملل در ارتباط با كشورمان در حال شكل گيري است.  

وی افزود: بانک توسعه صادرات بعنوان اگزیم بانک ایران وارد مذاكره مستقیم با بانک های خارج از کشور شد. و در مرحله اول بانکهای ایرانی خارج از کشور که به لحاظ ساختاري همان مختصات بانک های خارجی را دارند و بانک های مستقل خارجی محسوب می شود را هدف گرفت. خوشبختانه پیرو این تلاش ها توانستیم خط اعتباری از بانک تجارت پاریس به مبلغ  25 میلیون یورو دریافت کنیم. این خط اعتباری در دوره بازپرداخت 6 ماهه برای کالای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی و 12 ماهه برای مواد اولیه است. نرخ این تسهیلات 4 درصد است که در نوع خود نرخ بسيار رقابتي محسوب می شود. با این خط اعتباری این امکان برای فعالان تجاري فراهم خواهد شد که از کشور فرانسه و از سایر کشورها با هماهنگی قبلي نسبت به خرید اقلام مورد نياز خود اقدام نمايند و شرايط مناسب و پايداري برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز صنعت و تولید بصورت مدت دار فراهم مي گردد.

رضوانی تهیه مواد اولیه بصورت مدت دار را براي واحدهاي توليدي و صنعتي به عنوان یک امتیاز استراتژيك ارزيابي نمود و گفت:  صنایع تولیدی مواد اولیه مورد نیاز خود را با اعتباری که از این بانک دریافت می کنند، تولید و پس از ایجاد ارزش افزوده و بعد از گذشت یکسال با نرخ بسيار مناسب  بازپرداخت می شود. بدين ترتيب نقدينگي مورد نياز واحدهاي توليد و صنعتي كشور در قالب اعتبارات مدت دار فراهم مي گردد كه اين خود كمك شاياني به پروسه توليد و در نهايت صادرات خواهد نمود.    

رضوانی گفت: بر اساس هدف گذاری که بانک توسعه صادرات انجام داده است اين بانک بعد از ايجاد فضاي مناسب پس از اجرايي شدن برجام موفق به انعقاد قرارداد خط اعتباري كوتاه مدت دو وجهي ( واردات و صادرات ) با بانک «اکو» ECO Bank  مستقر در تركيه شد. اين بانك در زير مجموعه سازمان همکاریهای اقتصادی (Economic Cooperation Organization) شامل کشورهای افغانستان، ازبکستان، ایران، ترکیه، پاکستان، قرقیزستان، آذربایجان، تاجیکستان و ترکمنستان فعاليت مي نمايد خوشبختانه توانستیم با مذاكرات فشرده در بحث واردات و صادرات به توافق و انعقاد قرارداد در قالب خط ريفاينانس كوتاه مدت (يكسال) با نرخ رقابتي 4 درصد برسيم كه مفاد آن بزودي در وب سايت بانك اطلاع رساني خواهد شد.

وی اذعان داشت: فعالان تجاري كشورمان مي توانند در بخش صادرات به کشور های عضو اکو و هم کشورهای غیر عضو از صادرات نمايند اما برای استفاده از این خط به منظور واردات محدود به كشورهاي عضو این سازمان مي باشد. بر اساس اين خط اعتباري پتانسیل مساعدي براي خريد مدت دار مواد اولیه و کالاهای واسط مورد نياز واحدهاي توليدي و صنعتي فراهم مي گردد.  

وی در ادامه به مذاکرات بانک توسعه صادرات با بانكهاي معظم جهان از جمله اگزیم بانک کره اشاره کرد و گفت: طی مذاکرات با اگزیم بانک کره جنوبی موفق  به دربافت خط اعتباری کوتاه مدت به مبلغ 100 میلیون یورویی برای ورود كالاهاي اساسي، دارو  و تجهيزات پزشكي براي حداكثر 6 ماه و مواد اوليه براي يكسال شديم. مکانیسم بازپرداخت اقساط آن در دوره های شش ماهه و یکساله حسب موضوع قرارداد مي باشد. خاطر نشان مي گردد، مجوز اين دو خط اعتباري وارداتي از بانك مركزي جمهوري اسلامي دريافت شد كه جا دارد از همكاري صميمانه و موثر مسئولين اين بانك در انعقاد و اجرايي شدن آن تشكر نمود.

کامران رضوانی افزود: همزمان گفتگو ها و مذاکرات با اگزيم بانك کره جنوبی برای گرفتن خط اعتباری بلند مدت برای پروژه های خدمات فنی مهندسی در جريان مي باشد كه به محض حصول توافق نهايي شرایط استفاده از آن را در اختیار فعالان اقتصادی قرار داده خواهد شد.

وی در مورد خطوط اعطایی صادراتي از سوی بانک توسعه صادرات به بانكهاي روسي گفت: قراردادهايي با دو بانك روسي منعقد شده است یکی با بانک RFC است که اعتبارات اسنادي نقد و بروات وصولي (Documentary Collection) را در قالب ترتيبات بانكي در بر می گیرد بدين ترتيب  نگرانی صادرکننده برای دریافت پول و ریسک نقل و انتقالات مالی مرتفع می شود. واريز وجه به حساب صادركننده ايراني در دو قالب پرداخت يورويي و ريالي با نرخ سنا امكان پذير است. از این خط می توان برای بروات وصولی مدت نیز استفاده نمود. یعنی صادركننده كشورمان مي تواند با داشتن پوشش بيمه اي صندوق ضمانت صادرات ايران نسبت به معامله اسناد خود در قالب بروات وصولی مدت دار اقدام نمايد. خط اعتباري ديگر با بانك مير بيزينس روسيه در قالب اعتبار خريدار مي باشد بدين ترتيب صادركنندگان با استفاده از اين خط اعتباري قادر به صادرات به كشور روسيه و دريافت نقد مي باشند در حاليكه خريدار روس مي تواند بصورت مدت دار دو سال در چهار قسط شش ماهه نسبت به بازپرداخت اقدام نمايد. لزوم استفاده از اين خط انعقاد قرارداد تجاري بين خريدار و فروشنده و قبولي اعتبارسنجي بانك ميربيزينس از خريدار روسي مي باشد. پرداخت وجه مشابه مورد قبلي مي باشد.

رضوانی در ادامه صحبتهای خود به خط اعتباری دیگری اشاره کرد و گفت: خط اعتباری 5 میلیون یورویی بانک ملت ارمنستان برای صادرات کالای ایرانی شکل گرفته است در این راستا خریدار ارمنی پس از انعقاد قرارداد تجاري با صادركننده ايراني مي تواند به بانک ملت ارمنستان مراجعه نمايد و پس از اعتبارسنجی اعتباري از سوي بانك مذكور گشایش اعتبار اسنادی به نفع صادر كننده ايراني محقق خواهد شد و ارسال كالا،‌ معامله اسناد و پرداخت در چارچوب خط اعتباری انجام  مي گيرد.  

رییس اداره تامین مالی و سرمایه گذاری بانک توسعه صادرات در رابطه با انعقاد قرارداد اعتبار خريدار با يكي از بانک های عراقی گفت: قرارداد اعتبار خريدار به مبلغ به مبلغ 18 میلیون دلار براي تامين مالي حداكثر 2 ساله ( 4 قسط شش ماهه) منعقد شد. این تسهیلات تحت پوشش صندوق ضمانت صادرات و ابزار پرداختی آن اعتبار اسنادی است. اگر صادركننده ايراني و خريدار عراقي در قالب قرارداد تجاری به توافق برسند طرف عراقی می تواند جهت استفاده از اين خط به بانك عراقي جهت اعتبار سنجي مراجعه کند و پس از موافقت اعتباري بانک عراقی نسبت به گشایش اعتبار اسنادی به نفع صادركننده ایرانی اقدام مي نمايد. پس از آن صادركننده نسبت به صادرات کالا و معامله اسناد اقدام مي نمايد و پس از قبول بانكي عراقي مبني بر بازپرداخت مدت دار اصل و سود مبلغ تامين مالي شده ، بانك توسعه صارات وجه را به صادرکننده پرداخت می نمايد.

رضوانی از اعتبار خریدار بعنوان استراتژي برد- برد یاد کرد و گفت:  مکانیزم اعتبار خریدار این امکان را برای صادرکننده فراهم می کند که کالای خود را به صورت مدت دار بفروشد در حاليكه وجه خود را نقد دریافت مي نمايد. از سوي ديگر خريدار عراقي به لحاظ اعتباري كه بانك توسعه صادرات براي آن تخصيص داده است كالا را در اختيار مي گيرد و وجه آن را بصورت مدت دار باز پرداخت مي نمايد. بدين ترتيب صادركننده ايراني در نفذ به بازارهاي صادراتي قابليت فروش كالاي خود را در دو سناريو نقد و نسيه در اختبار دارد. این مزیتي دوطرفه در جهت تسهیل مبادلات تجاری بین دو کشور است که خوشبختانه بانک توسعه صادرات در این زمینه اقدام نموده است.

 کامران رضوانی گفت: در تحرکات اقتصادی و بانکی پس از برجام شاهد آزاد سازي منابع مسدودي مي باشيم كه بسيار حائز اهمیت مي باشد كه از جمله دستاوردهای ناشی از امضای برجام و رفع تحریمها محسوب مي گردد. بخشی از وام های اعطایی بانک توسعه صادرات در قالب اعتبار خريدار كه به دليل تحریم مسدود شده بود اخیرا با مذاکرات انجام شده از سوی بانک توسعه صادرات آزاد شده است. به طور نمونه در سفر اخیری که به كشور كوبا انجام شد توانستیم طی مذاکره با بانک کوبایی طرف قرارداد  مبلغ 8 میلیون یورو را آزاد کنیم و طبق توافق الباقي وجوه در مدت زمان كوتاه به حساب بانک توسعه صادرات تا تصفیه کامل وام واريز خواهد گرديد.  

وی افزود: طرف کوبایی در این مدت آمادگي بازپرداخت این مبالغ تامين مالي شده را داشت اما به دلیل تحریم های اعمال شده امکان بازپرداخت وجود نداشت خوشبختانه امضای برجام شرایط را براي پرداخت فراهم آورد که بخشي از این مطالبات وصول شد. در این اقدام توانستیم با اتخاذ راهکارمناسب از طریق یکی از بانک های اروپایی که مرجع تخصیص ارز بانک مرکزی نیز مي باشد، نسبت به انتقال وجه اقدام شود. این فرایند برای ساير کشورها در دستور كار قرار دارد که به نظر می رسد به نتايج مشابهي درمورد ساير كشورها در آينده دست يابيم.

رضوانی اهمیت برگشت این منابع را در پرداخت يروسه تسهیلاتي بانك مهم دانست و گفت:  بازگشت منابع مسدود شده به بانک توسعه صادرات می تواند مجدداٌ در سيكل اعطاي تسهيلات داخلی و خارجی بانك مورد استفاده قرار گيرد. این گشایش نتیجه توافق مدبرانه برجام است. آزادسازی این منابع و برگشت آنها به چرخه توليد و بهره روي است كه در راستاي نيل به اركان اقتصاد مقاومتي قابل تفسير و تعبير است و براي موارد مشابه قابل تعمیم است.

 کامران رضوانی خاطر نشان کرد: حضور هیات های مختلف اقتصادي، ‌بانكي در ایران نشانه تحرک و توجه ویژه جامعه اقتصاد جهاني به بازار ایران و علی الخصوص نظام بانكي كشور و بطور اخص بانک توسعه صادرات ايران به عنوان اگريم بانك كشور است. انتخاب بانك توسعه صادرات ايران از سوي بانكهاي شناخته شده بين المللي جهت همكاري در زمينه تامين مالي و ساير تعاملات بانك گواه چنين نگرشي در تعاملات بانكي با كشورمان مي باشد این انتخاب بيانگر برخورداري از كقايت سرمايه مطلوب، ثبات، پایداری، تخصص و پویايي بانک توسعه صادرات ايران مي باشد لذا ضرورت تقویت توان سرمايه اي بانک توسعه صادرات در این برهه برای تقویت بیشتر فعاليت هاي تخصصی اين بانك امري اجتناب ناپذير است. به دلیل ظرفیت هاي محدود اقتصاد داخلي باید جذب منابع خارجی به عنوان اهداف حياتي بانكي مد نظر قرار گيرد. بنابر این تقویت، گسترش و حمایت از بخش تامین مالی و سرمایه گذاری در بانك و مديريتهاي مرتبط امری ضروری است و بايستي در اولويت هاي عملياتي بانك تدوين و تفسير گردد.