با وجود اینکه تجارت آزاد منجر به توسعه مزیتهای نسبی، افزایش بهره وری عوامل تولید و ایجاد ثروت در جامعه میشود، اما کماکان موانع تجاری به خصوص در کشورهای در حال توسعه کاربرد دارد. موانع تجاری در قالب موانع تعرفه ای و غیرتعرفه ای قابل تقسیم هستند که شفافیت موانع غیرتعرفه ای کمتر بوده و اثر محدودکنندگی بیشتری دارند. از آنجایی که ایران در مسیر پیوستن به سازمان تجارت جهانی قرار دارد، ارزیابی اثرات این موانع در جریان تجارت کشور ضروری است.
محمد حسین برخوردار عضو اتاق بازرگانی ایران در این باره در گفتگو با اگزیم نیوز می گوید: بخاطر گستردگی مرزهای ما و عدم تجهیز گمرکهای ما به سیستم های XRAY تکمیلی، روش اعمال تعرفه کاربردی نیست. ما مرزهای خشکی و آبی فراوان داریم و مرزنشینهای ما به دلیل آمار بیکاری بالا، زندگی خود را از طریق قاچاق می گذرانند و البته سود اصلی را قاچاقچیان پشت پرده می برند. به گفته وی تا یک حدی می توان کنترل کرد و تا امروز توانسته ایم ورود کالا از این طریق را به حداقل برسانیم.
این فعال اقتصادی و تجاری تصریح کرد: نباید فراموش کرد بخش عمدهای از واردات کشور به کالاهای سرمایهای، مواد اولیه و کالاهای واسطهای اختصاص دارد که در واقع بخشی از زنجیره تولید است و بیشک رونق تولید داخلی و کاهش هزینه محصولات داخلی وابستگی تام به کاهش تعرفه این اقلام دارد؛ بهویژه در شرایط حاضر که بنگاههای تولیدی با مشکل نقدینگی، رکود، تبعات گران شدن هزینه سوخت و انرژی مواجه هستند.
وی ادامه داد: بخش دیگری از واردات که از آن با عنوان کالاهای مصرفی نام برده میشود نیز با مشکل جدی قاچاق دست و پنجه نرم میکند، در این بخش تاجران شناسنامهدار و رسمی به دلیل وفور کالای قاچاق در حال حذف شدن از بازار هستند. کاهش تعرفه این اقلام سبب میشود انگیزهها و مشوقهای قاچاق کالاهای مستعد تجارت زیرزمینی محدود شود و دولت باید در اصلاح تعرفهها این موضوع را به عنوان مولفه کلیدی مدنظر قرار دهد. تعرفه بالا مساله قاچاق را حادتر می کند و تا یک حدی می توان آن را کنترل کرد. به عقیده من باید به سمت چابک سازی صنایع حرکت کنیم تا ورود کالای خارجی تهدیدی برای کالای داخلی نباشد.
برخوردار افزود: در تعیین تعرفه ها، تولید داخل را مد نظر قرار می دهند. آن چیزی که در داخل کشور تولید می شود مشمول تعرفه بالاتر می شود. بخش تولید موافق تعرفه هاست. اما بعد از سالیان سال اعمال تعرفه ها به دلیل مشکلات ساختاری بخش صنعتی نتوانسته اثر مثبتی با خود به همراه داشته باشد و صنعت ما در تقابل با تولیدات جهانی درجا زده است.
این عضو اتاق بازرگانی در مورد مغایرت اعمال تعرفه با قوانین WTO بیان داشت: ما هنوز به WTO نپیوسته ایم و مشکلی در حال حاضر در مورد اعمال تعرفه وجود ندارد. بعد از پیوستن به این سازمان یک فرصت 5 ساله در اختیار ما قرار داده می شود تا خودمان را با قوانین آن تطبیق دهیم؛ هرچند کشورهای بزرگ ایجاد کننده سازمان تجارت جهانی کم کم در حال کنار کشیدن و تغییر عقیده هستند.
برخوردار افزود: سرازیر شدن سرمایه های کشورهای صنعتی چون آمریکا به کشورهای با نیروی کار ارزان چون هند و چین و مالزی، کشورهای مطرح عضو سازمان تجارت جهانی را بر آن داشته که از این سازمان خارج شوند؛ چرا که این کشورها نیز با افزایش نیروی کار مواجه هستند و باید با آینده گری بیشتری تصمیم بگیرند.
وی گفت: من فکر می کنم این اتفاق خواهد افتاد چرا که کشورهای صنعتی با وجود تولیدات های تک، نگران معضل اشتغال در آینده هستند و حتی به توسعه صنایع متوسط برای رفع معضل بیکاری در آینده فکر می کنند.لذا برنامه هایی مد نظر دارند تا بر مبنای آن سرمایه هایی که به سمت کشورهای دیگر رفته را با اعمال تعرفه به کشور برگردانند.
نظر شما