واحد «اطلاعات سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی» نشریه «فایننشال‌تایمز» در جدید‌ترین گزارش خود برترین‌ کشورها را در زمینه «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی» (FDI) در سال 2016 معرفی کرد. براساس گزارش 2017 این نهاد که برترین‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال 2016 معرفی‌ شده‌اند، جریان «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی» در سال 2016 روند کاهشی را تجربه کرده است. این نهاد در رتبه‌بندی خود مبنا را بر سرمایه‌گذاری «گرین‌فیلد» یا «حوزه‌های سبز» قرار داده است. این سرمایه‌گذاری نوعی از سرمایه‌گذاری‌ها است که در حوزه‌های جدید و دست‌نخورده انجام می‌شود و در آن شرکت‌های مادر برای نخستین بار اقدام به احداث واحد اقتصادی جدید در کشور مقصد می‌کنند. بر این اساس، «سرمایه‌گذاری گرین‌فیلد» در سال 2016 روندی روبه‌ بهبود داشته و افزایشی 6 درصدی را تجربه کرد. براساس گزارش این نهاد، در سال 2016 هند بالاتر از کشورهایی همچون چین و آمریکا و بدون تغییر نسبت به سال گذشته در رده نخست جذب «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی حوزه‌های سبز» ایستاد. همچنین ایران که یکی از ورودی‌های جدید فهرست امسال براساس تعداد پروژه‌های سرمایه‌‌گذاری‌ بود، پس از مصر در رده دوم جذب سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی قرار گرفت. «دنیای اقتصاد» با استناد به گزارش مذکور، برترین‌های «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی» را در سال 2016 معرفی می‌کند.

رتبه دوم ایران در خاورمیانه

در فهرست برترین‌های جذب «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی»، ایران براساس تعداد پروژه‌های سرمایه‌گذاری‌شده یکی از ورودی‌های جدید امسال بود. در این راستا براساس ارزش سرمایه‌گذاری‌های خارجی، ایران با داشتن جریان ورودی سرمایه‌ خارجی 2/ 12 میلیارد دلاری پس از مصر در رتبه دوم فهرست خاورمیانه و ‌آفریقای این گزارش ایستاده است. از طرفی براساس تعداد پروژه‌های سرمایه‌گذاری شده، ایران در رده ششم فهرست این منطقه قرار گرفت. همچنین در فهرست کشورهایی که بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی را داشته‌اند (جریان سرمایه خروجی)، ایران با سرمایه‌گذاری 7/ 1 میلیارد دلاری در سال 2016، در رده هفتم منطقه خاورمیانه و آفریقا قرار گرفت.

هند بالاتر از چین و آمریکا، جذاب‌ترین کشور جهان در جذب FDI

چشم‌انداز سرمایه‌گذاری جهان در سال 2016 تغییرات گسترده‌ای را تجربه‌ کرد. دلیل اصلی این تغییر را می‌توان سرازیر شدن «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی» به مناطقی که رشد اقتصادی چشمگیری داشته‌اند و کاهش در کشورهایی که اقتصادشان با رکود و سطح بالای نااطمینانی روبه‌رو بود دانست. براساس آمارهای «کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد UNCTAD)»، جریان رسمی «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی» در سال 2016 با کاهشی 13 درصدی، به سطح 1760 میلیارد دلار رسید. در این میان اروپا و کشورهای در حال توسعه به ترتیب با کاهشی 26 و 20 درصدی بیشترین کاهش را در جریان FDI تجربه کردند.

برزیل با کاهش 33 درصدی در تعداد پروژه و 28 درصد در ارزش سرمایه‌ ورودی و انگلیس – به‌رغم رشد اقتصادی نسبتا بالا – با کاهش 42 درصدی در «سرمایه‌گذاری حوزه سبز» در کشور، بیشترین ضرر را از تغییرات جریان FDI در سال 2016 کرده‌اند. از طرف دیگر دو برنده اصلی جریان «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی»‌ در سال 2016 را می‌توان کشورهای هند و اسپانیا دانست: هندی‌ها توانستند با مدیریت اقتصادی مناسب بدون تغییر نسبت به سال قبل در رده نخست جذب «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی» جهان قرار گیرند. اسپانیا نیز از آنجا که اقتصادش شروع قدرتمند و امیدوارکننده‌ای پس از پشت‌سر گذاشتن دوران رکود داشت، توانست تعداد پروژه‌های «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی» در کشورش را 28 درصد افزایش دهد.

چشم‌انداز 2017

به گزارش واحد «اطلاعات سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی»، جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با سطح تولید ناخالص داخلی و چشم‌انداز رشد اقتصادی رابطه مستقیم دارد. بنابراین با توجه به اینکه چشم‌انداز رشد اقتصادی جهان در سال 2016 در سطح 1/ 3 درصد قرار داشت و این موضوع که «صندوق بین‌المللی پول» چشم‌انداز رشد اقتصادی جهان را در سال‌های 2017 و 2018 به ترتیب در سطوح 4/ 3 درصد و 6/ 3 درصد پیش‌بینی کرده است، باید انتظار داشت در سال‌های آتی جریان «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی»‌ افزایش یابد.

براساس گزارش واحد «اطلاعات سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی»، پیش‌بینی می‌شود «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی» در سال 2017 رشد 10 درصدی را تجربه کند. این نهاد در گزارش خود 6 عامل اصلی اثرگذاری بر بازارهای «سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی» در سال 2017 رامعرفی کرده است که به‌ترتیب عبارتند از: 1. رشد اقتصاد جهانی: به‌دلیل روابطی که در بالا توضیح داده شد؛ 2.سیاست‌های آمریکا: سیاست‌هایی که دولت جدید آمریکا درخصوص قراردادهای تجاری، نظام مالیاتی و سیاست‌های مهاجرتی اتخاذ خواهد کرد؛ 3. سیاست‌های پولی آمریکا: «نرمال‌سازی» سیاست‌های پولی در آمریکا پس از یک دهه نرخ بهره پایین می‌تواند اثرات منفی بر جریان FDI داشته باشد؛ 4. برگزیت: خروج انگلیس از اتحادیه اروپا می‌تواند باعث کاهش سرمایه‌گذاری کشورهای عضو این اتحادیه در این کشور شود؛ 5. برگزاری انتخابات: نااطمینانی ناشی از انتخابات کشورهایی همچون آلمان، ایتالیا، هلند و... اثرات منفی بر جریان FDI خواهد گذاشت؛ و 6. سیاست‌های سرمایه‌گذاری چین: با توجه به اینکه چین سرمایه‌گذارترین کشور در بخش خارجی است، چگونگی سیاست‌هایش در این زمینه بسیار حائز اهمیت است.