در آخرین روزهای سال گذشته لایحه اقتصادی مالیات بر ارزش افزوده در حالی از سوی دولت به مجلس ارائه و اعلام وصول شد که حل چالش های آن حالا به یکی از خواسته های اصلی فعالان اقتصادی و بخش خصوصی تبدیل شده است و سوال پیش روی آن ها این است که آیا در لایحه دولت برای مالیات بر ارزش افزوده چالش ها و مشکلات آن ها دیده شده و برای حل آن ها گام هایی برداشته شده است؟ این لایحه هم اکنون از سوی هیات رئیس مجلس شورای اسلامی به کمیسیون های مربوطه از جمله اقتصادی برای رسیدگی و بررسی ارائه شده است تا در صورت نهایی شدن به صحن علنی مجلس بایید.

اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در کشور از سال 1387 به صورت آزمایشی شروع شد و حالا باتوجه به آن چه دولت دستاوردهای قابل توجه می داند قرار است به قانونی دائمی تبدیل شود و از همین رو نیز لایحه ای از سوی دولت برای آن تهیه شده است؛ اما در کنار این دستاوردهای قابل توجه از نگاه دولت این قانون آزمایشی و به خصوص نحوه اجرای آن تاکنون با مخالفت های بسیاری از سوی تولیدکنندگان و واحدهای تولیدی مواجه شده؛ این واحدها اعلام می کنند دولت باتوجه به اینکه حساب های این واحدها شفاف است مالیات ها را از آن ها اخذ می کنند ولی از واحدهای فروش و واسطه ای مالیات بر ارزش افزوده را دریافت نمی کنند؛ همچنین مالیات بر ارزش افزوده در کشور با مالیات فروش به نوعی ترکیب شده است. از طرف دیگر مالیات بر ارزش افزوده بهانه ای برای بسیاری از صنف ها شده است که از مردم مالیات بر ارزش افزوده دریافت کنند حال آن که اصلا ممکن است شامال حال این مالیات نشوند و به نوعی از شرایط سوء استفاده کرده اند.

در لایحه ای که دولت به مجلس فرستاده است آمده:« عرضه کالاها و ارائه خدمات در ایران و و همچنین صادرات و واردات آن ها شامل مقررات این قانون می شود.» ولی استثناهایی نیز در نظر گرفته شده است که از مالیات برارزش افزوده معاف هستند. اما در مورد معافیت های چه چیزهایی درج شده است؛ در فصل دوم این لایحه و در ماده 4 دراین باره معافیت کالاها توضیحاتی داده شده و کالاهایی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معالف شده اند که شامل کلاهایی همچون :«  محصولات کشاورزی فرآوری نشده، دام و طیور زنده، خوراک دام و طیور، کود، آرد خبارزی، نان ( صنعتی و سنتی) گوشت، پروتئین، حبوبات، برنج، شیر، ماست، شیرخشک، کاغذ باطله، خمیر کاغذ، کالاها وارده همراه مسافران برای استفاده شخصی، واردات شمش طلا از سوی بانک مرکزی، واردات دارو، تجهیزات پزشکی، تجهیزات نظامی، و البته ماشین آلات و تجهیزات صنعتی، معدنی و کشاورزی با مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت و...» همچنین در بخش خدمات نیز به معافیت هایی اشاره شده که شامل مواردی همچون:« انواع خدمات درمانی، ارائه خدماتی که مابه ازاء آن به صورت حقوق و دستمزد پرداخت می شود و شامل مالیات بر ارزش افزوده می شود، خدمات بانکی، خدمات بیمه، خدمات حمل و نقل مسافربری، خدمات آموزشی و پژوهشی، ارائه خدمات مخابراتی و...»

علاوه بر این در ماده 5 این لایحه هم آمده است:« موراد زیر از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند و مالیات خرید نهاده های آن نیز مسترد می شود» مورادی که شامل صادرات کالا می شود برای تشویق تولید کنندگان به صادرات در نظر گرفته شده برای مثال آمده است:« صادرات کالاها و خدمات به خارج از کشور یا به مناطق آزادی تجاری- صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی از طریق مبادی خروجی رسمی با ارائه پروانه سبز گمرکی صادره توسط گمرک یا برگ خروجی ( در مورد صادرات کالاها) و اسناد و مدارک مثبته ( در مورد صادرات خدمات).»

لایحه مالیات برارزش افزوده یک ماه پیش به مجلس ارائه شد و حالا باید دید که این لایحه در بررسی کمیسیون ها چه تغییراتی خواهد کرد و در نهایت آن چه به صحن علنی مجلس می آید چه موادی خواهند بود و تا کجا خواسته های فعالان بخش خصوصی را تامین می کنند.