نوسان قیمت جهانی نفت خام نشان می دهد که باید نگران کاهش قیمت ها باشیم هرچند که هنوز شواهد کافی در خصوص دورنمای قیمت ها در میان مدت تا درازمدت در دسترس نیست. تعیین قیمت نفت در بودجه سال 96 نزدیک به واقعیت های بازار نگرانی ها در خصوص تزریق و یا عدم تزریق ارز به بازار آزاد را تقویت می کند.

نوسان قیمت نفت خام و حامل های انرژی و حجم صادرات این گروه کالایی را می توان مهمترین فاکتور در ارزآوری بخش دولتی قلمداد کرد. این در حالی است که با توجه به مصوبات اخیر اوپک سهم ایران در بازار صادراتی نفت خام پس از افزایش به ثباتی نسبی دست یافته است بنابراین بررسی نوسان قیمت نفت خام که بر بهای حامل های انرژی نیز مؤثر خواهد بود را می توان مهمترین فاکتور در خصوص تأمین ارز مورد نیاز کشور به شمار آورد.

با توجه به تعیین بهای نفت در لایحه بودجه سال 96 در قیمت هایی نزدیک به 50 دلار اگرچه پتانسیل تغییر آن وجود دارد ، می توان این گونه استناد کرد که قیمت های جهانی با نرخ های مورد نیاز در بودجه سالیانه نزدیک به یکدیگر تعریف شده که چندان هم سیگنال جالبی برای بازار تلقی نشده و نیاز به فضایی احتیاطی دارد تا تأثیرپذیری بودجه از نوسان قیمت های جهانی به حداقل برسد. این در حالی است که بهای نفت صادراتی ایران کمتر از نرخ های مرسوم در جهان است اگرچه هزینه های مترتب بیشتری نیز بر آن بار می شود.

در نهایت باید به امید نوسان قیمت های جهانی باشیم تا با رشد قیمت نفت ، شرایط بودجه نویسی ما آرامش و ثبات بیشتری داشته باشد. به نظر می رسد بیشترین تأثیرپذیری از نوسان قیمت جهانی نفت خام را باید در بازار ارز جستجو کنیم زیرا از هم اکنون با کاهش قیمت جهانی نفت خام ، باز هم شاهد رشد قیمت دلار هستیم هرچند که به صورت مقطعی ، مجدداً به قیمت هایی بالاتر از 4000 تومان رسید.

بازار نفت در پایان سال 2016 شرایطی جذاب داشت هرچند که این جذابیت در ساعات ابتدایی سال 2017 به سطوحی ایده آل برای این بازار به نسبت ماه های اخیر بدل شد تا جایی که هر بشکه نفت خام برنت تا بیش از 58 دلار مورد معامله قرار گرفت که بالاترین سطح در یکسال و نیم گذشته به شمار می آید. از این نقطه اوج تاکنون شاهد کاهش نسبی قیمت ها هستیم تا جایی که در 14 ژانویه بهای هر بشکه نفت خام برنت حتی به 53 دلار و 56 سنت نیز کاهش یافت.

آخرین آمارها نشان می دهد که بهای این حامل انرژی 55 دلار و 56 سنت مورد داد و ستد قرار می گیرد. این رفت و برگشت قیمت ها در بازارهای جهانی برای ایران اهمییت بسیاری دارد زیرا سیگنالی است که نشان می دهد حجم ارزآوری صادرات نفت خام ایران به چه میزان خواهد بود. رصد نوسان قیمت ها و رخدادهای پیدا و پنهان بازار نفت خام به صراحت برخی واقعیت ها در بازار ارز را در خصوص تزریق و یا عدم تزریق ارز به بازار را با ضریب خطای معقولی نشان می دهد.

به گزارش بلومبرگ این کاهش قیمتی باعث شده تا بدترین هفته از لحاظ نوسان قیمت ها از ماه نوامبر تاکنون به ثبت برسد زیرا فعالان این بازار منتظر هستند تا نتیجه تصمیمات اوپک را بر این بازار مشاهده کنند. تبعیت و یا عدم تبعیت از توافق مبنی بر کاهش حجم تولید در کشورهای عضو اوپک و کشورهای خارج از این سازمان اقتصادی که برای حمایت از بازار هم پیمان شده اند ، می تواند سرنوشت این بازار را تعیین دهد. این کاهش قیمت ها به صراحت نشان می دهد که بازار نگران است که شاید برخی از کشورها از ایفای تعهدات خود سر باز زنند اگرچه غالب کشورها به صراحت و به صورت  رسمی اعلام کرده اند که به این این پیمان وفادار خواهند بود.

آخرین خبرها نشان می دهد که وزیر نفت عربستان از کاهش حجم تولید به زیر 10 میلیون بشکه در روز خبر داده همچنین در 6 ماه آینده نیز تغییراتی جدی را در سیستم های فروش خود با به روزرسانی وثیقه ها به کار خواهد بست. مقامات اماراتی نیز از تعهد به حفظ سقف تولید اعلامی از سوی  اوپک خبر داده اند.

در روزهای اخیر شاهد افزایش محدد قیمت دلار در بازار آزاد بودیم تا جایی که مجدداً قیمت هایی نزدیک به 4000 تومان را برای فروش هر 1 دلار امریکا تجربه کرد. این در حالی است که روند افزایشی ولی بسیار آرام بهای ارز در بازار آزاد موجب شد تا از یک سو التهاب در این معاملات کاهش یافته و از سوی دیگر مجدداً روندی صعودی آغاز شود. با توجه به این شرایط باید با دقت بیشتری به نوسان بهای نفت داشت.

نوسان قیمت ها در روزهای اخیر نشان داده که اوج خوش بینی ها به بازار نفت در نهایت موجب شد تا بهای هر بشکه نفت خام برنت به 58 دلار برسد ولی این رقم را باید اوج خوش بینی های انتظاری به این بازار دانست. با توجه به این شرایط می توان به ارقامی بالاتر از 55 دلار در هر بشکه امیدوار بود هرچند که سبد نفت اوپک نیز شرایط مشابهی خواهد داشت.

با توجه به  این شرایط کف قیمتی نفت خام در روزهای پیش رو را می توان 55 دلار و اوج نرخ ها را نیز 58 دلار به شمار آورد که نرخ های انتظاری در بودجه سال 96 را پوشش خواهد داد. این در حالی است که نگرانی از شکسته شدن کف قیمتی 55 دلاری اصلاً هم برای میان مدت تا دراز مدت غیر ممکن نخواهد بود اگرچه هنوز برای اظهارنظر قاطع در این خصوص زود است زیرا به شواهد بیشتری از رخدادهای موجود در عرضه و تقاضای نفت خام نیاز داریم.