براساس آمارها، روند صادرات ایران به 6 کشور «چین، عراق، کره‌جنوبی، هند، پاکستان و عمان» مثبت گزارش شده، اما روند صادرات کشور به 4 کشور «امارت متحده عربی، ترکیه، افغانستان و ژاپن» با افت روبه‌رو بوده است. این امر نشان می‌دهد که ایران در حفظ برخی از بازارهای هدف خود در سال 95 چندان موفق عمل نکرده است. البته حجم کل صادرات ایران به 10 مقصد عمده صادراتی در مدت مذکور، 23 میلیارد و 390 میلیون دلار ثبت شده که سهم ارزشی آن از کل صادرات ایران، 83 درصد است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با رشد 5 درصدی مواجه بوده است. از سوی دیگر، مطابق آمار سازمان توسعه تجارت، 10 مبدأ عمده وارد‌کننده کالا به ایران را به ترتیب «چین، امارات‌متحده عربی، کره جنوبی، ترکیه، آلمان، هند، فدراسیون روسیه، سوئیس، فرانسه و ایتالیا» شکل می‌دهند. ميزان واردات كشور از 10 مبدأ عمده وارداتی در ثلث دوم، از نظر ارزشی معادل 21 میلیارد و 358 میلیون دلار گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با افت 5 درصدی مواجه بوده است. همچنین براساس آمار، واردات ایران از 6 کشور «چین، امارات متحده عربی، کره‌جنوبی، ترکیه، هند، سوئیس» در مدت مذکور با افت روبه‌رو بوده که این می‌تواند اتفاق مثبتی در تجارت خارجی کشور باشد. اما از سوی دیگر، واردات ایران در همین مدت، از 4 کشور «آلمان، فرانسه و ایتالیا و فدراسیون روسیه» با رشد مواجه بوده است. این تحلیل نشان می‌دهد که مبادی وارداتی ایران در سال 95 با چرخش از آسیا به سمت اروپا در حال تغییر بوده است. همچنین مطابق آمارها، واردات کالاهای واسطه‌ای بیشترین سهم را از کل واردات کشور در 8 ماه منتهی به آبان سال 95 به خود اختصاص داده است.

10 قلم عمده صادراتی

براساس آمار منتشر شده از سوی سازمان توسعه تجارت، سبد صادراتی در 8 ماه منتهی به آبان 1395، نشان می‌دهد که ميزان صادرات قطعي كالاهاي غيرنفتي كشور، 81 میلیون و 761 هزارتن به ارزش 28 میلیارد و 117میلیون دلار بوده كه در مقايسه بـا مـدت مشـابه سـال گذشـته، از لحاظ وزنی 03/ 29 درصد رشد و از نظر ارزشی رشد 74/ 5 درصدی را تجربه کرده است.

همچنین مطابق آمارها، اقلام عمده صادراتی در 8 ماه منتهی به آبان 95 شامل محصولات پتروشیمی به ارزش 8 میلیارد و 625 میلیون دلار با سهم بیش از 30 درصد از حجم صادرات ثبت شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزشی با افت 2 درصدی مواجه بوده است. حجم صادرات میعانات گازی در مدت مذکور، 4 میلیارد و 519 میلیون دلار گزارش شده که از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد بیش از 47 درصدی مواجه بوده است. همچنین میزان صادرات گاز طبیعی در همین مدت، از نظر ارزشی یک میلیارد و 952 میلیون دلار گزارش شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حجم صادرات در این بخش، با افت 9 درصدی مواجه بوده است. همچنین مطابق آمارها، سهم صادراتی صنعت کشور در مدت مذکور، 9 میلیارد و 596 میلیون دلارگزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته هم از نظر ارزشی و هم وزنی با رشد مواجه بوده است.

همچنین میزان صادرات فرش و صنایع‌دستی در همین مدت، 219 میلیون دلار ثبت شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر وزنی با افت 17درصدی و از نظر ارزشی با رشد 14 درصدی مواجه بوده است. از سوی دیگر، میزان صادرات در بخش کشاورزی نیز 2 میلیارد و 418 میلیون دلار گزارش شده که از نظر وزنی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد 24 درصدی مواجه بوده، اما از نظر ارزشی تفاوتی را شاهد نیستیم. مطابق آمار سازمان توسعه تجارت، حجم صادرات در بخش معدن، 788 میلیون دلار گزارش شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته هم از نظر ارزشی و هم وزنی رشد را تجربه کرده است. نکته قابل‌تامل در اقلام صادراتی این است که محصولات پتروشیمی و گاز طبیعی به‌رغم اینکه از نظر ارزشی با افت روبه‌رو بودند، اما به لحاظ وزنی رشد را تجربه کرده‌اند. از همین‌رو، سهم بالای حجم صادرات ایران را در مدت مذکور، به همراه صادرات میعانات گازی به خود اختصاص داده‌اند. همچنین مطابق آمارها، درصد صادرات غیرنفتی بدون احتساب خدمات در ثلث دوم، 84 درصد ثبت شده است.

10 بازار عمده هدف

همچنین براساس آمارها، 10 مقصد عمده صادراتی کشور در هشت ماه منتهی به آبان 95، به ترتیب کشورهای «چین، امارات، عراق، ترکیه و کره‌جنوبی، هند، افغانستان، ژاپن، پاکستان و عمان» گزارش شده است. حجم کل صادرات ایران به این 10 مقصد صادراتی در مدت مذکور، 23 میلیارد و 390 میلیون دلار ثبت شده که سهم ارزشی آن از کل صادرات ایران، 83 درصد را شامل می‌شود که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، با رشد 5 درصدی از نظر ارزشی مواجه بوده است.

براساس آمار، ایران توانسته در مدت مذکور، 5 میلیارد و 11 میلیون دلار با سهم ارزشی بیش از 17 درصد، صادرات به چین انجام دهد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با رشد 2 درصدی مواجه بوده است. همچنین ایران در مدت مذکور، معادل 4 میلیارد و 371 میلیون دلار، صادرات به امارات‌متحده عربی داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، با افت بیش از 15 درصدی مواجه بوده است. از سوی دیگر در همین مدت ایران معادل 4 میلیارد و 68 میلیون دلار صادرات به عراق داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی رشدی نزدیک به 2 درصدی را تجربه کرده است. ترکیه چهارمین مقصد صادراتی ایران است که در همین مدت، معادل 2 میلیارد و 606 میلیون دلار ، صادرات از ایران به این کشور انجام شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با افت 10 درصدی مواجه بوده است. کره‌جنوبی پنجمین مقصد صادراتی ایران است که براساس آمار گمرک، حجم صادرات ایران به این کشور، 2 میلیارد و 144 میلیون دلار گزارش شده که در مقایسه با سال گذشته با رشد ارزشی بیش از 708درصد مواجه شده است. براساس آمار منتشر شده، هند دیگر مقصد صادراتی ایران است که در همین مدت توانسته است به میزان یک میلیارد و 885 میلیون دلار صادرات به این کشور انجام دهد. سهم ارزشی این کشور در کل صادرات، 7/ 6 درصد گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 5 درصد رشد را نشان می‌دهد. افغانستان از دیگر بازارهای صادراتی مهم ایران به‌شمار می‌رود که میزان صادرات ایران به این کشور در مدت مذکور، یک میلیارد و 634 میلیون دلار گزارش شده و سهم آن از کل صادرات ایران در همین مدت، 8/ 5 درصد عنوان شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با افت 4 درصدی مواجه بوده است. این افت صادراتی نشان می‌دهد که ایران بازارهای خود را در افغانستان از دست داده است. هشتمین مقصد صادراتی ایران، ژاپن به‌شمار می‌رود که حجم صادرات ایران در ثلث دوم سال 95، به این کشور، 753 میلیون دلار گزارش شده که سهم ارزشی آن از کل صادرات 7/ 2 درصد است، البته آمارها نشان می‌دهد که صادرات ایران به ژاپن در مدت مذکور از نظر ارزشی، با افت 19 درصدی روبه‌رو بوده است. پاکستان نیز از دیگر عمده مقاصد صادراتی ایران محسوب می‌شود که در مدت مذکور، توانسته است 506 میلیون دلار کالا از ایران وارد کند که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، میزان صادرات ایران به این کشور، رشد 28 درصدی را نشان می‌دهد. دهمین مقصد صادراتی ایران، کشور عمان است که ایران توانسته است در 8 ماه منتهی به آبان سال جاری، 412 میلیون دلار صادرات به این کشور انجام دهد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته صادرات ایران به عمان در مدت مذکور با رشد 77 درصدی مواجه بوده است.

10 مبدأ عمده وارداتی ایران

از سوی دیگر، مطابق آمار سازمان توسعه تجارت، 10 کشور عمده وارد‌کننده کالا به ایران، به ترتیب «چین، امارات‌متحده عربی، جمهوری کره، ترکیه، آلمان، هند، فدراسیون روسیه، سوئیس، فرانسه و ایتالیا» شکل می‌دهند. ميزان واردات كشور در اين مدت از 10 مبدا وارداتی، از نظر ارزشی معادل21 میلیارد و 358 میلیون دلار گزارش شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با افت 5 درصدی مواجه بوده است.

براساس آمارها، در 8 ماه منتهی به آبان سال‌جاری، ایران معادل 6 میلیارد و 469 میلیون دلار کالا از چین وارد کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزشی با افت 5 درصدی روبه‌رو بوده است. دومین کشور وارد‌کننده کالا به ایران، امارات‌متحده عربی است که در مدت مذکور، به میزان 4 میلیارد و 679 میلیون دلار به ایران صادرات انجام داده که از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افت 11 درصدی مواجه بوده است. همچنین ایران در مدت مذکور، معادل 2 میلیارد و 148 میلیون دلار کالا از کره‌جنوبی وارد کرده که میزان واردات ایران از این کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته، هم از نظر ارزشی با افت روبه‌رو بوده است. سهم ارزشی واردات ایران از این کشور از کل واردات کشور، نزدیک به 8 درصد گزارش شده است. ترکیه چهارمین کشور صادر‌کننده کالا به ایران است که در مدت مذکور توانسته معادل یک میلیارد و 760 میلیون دلار کالا به ایران صادر کند که صادرات این کشور هم مشابه سه کشور دیگر، نسبت به مدت مشابه سال گذشته هم از نظر ارزشی با افت روبه‌رو بوده است. پنجمین کشور عمده صادر‌کننده کالا به ایران، آلمان است که در 8 ماه منتهی به آبان سال 95، توانسته معادل یک میلیارد و 461 میلیون دلار کالا به ایران صادر کند که بر خلاف 4 کشور ذکر شده، نسبت به مدت مشابه سال گذشته، صادرات این کشور به ایران، از نظر ارزشی با رشد مواجه بوده است. از دیگر کشورهای صادرکننده کالا به ایران می‌توان هند را نام برد که در مدت مذکور توانسته معادل یک میلیارد و 297 میلیون دلار به ایران صادرات داشته باشد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، با افت 15 درصدی مواجه بوده که این امر نشان می‌دهد میزان واردات ایران از این کشور روند کاهشی داشته است. همچنین میزان واردات ایران از فدراسیون روسیه یک میلیارد و 196 میلیون دلار گزارش شده که از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد 213 درصدی مواجه بوده است. مطابق آمار سازمان توسعه تجارت، میزان واردات ایران از سوئیس در 8 ماه منتهی به آبان سال 95، معادل یک میلیارد و 16 میلیون دلار گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با افت 38 درصدی مواجه بوده است. ازسوی دیگر، آمارها نشان می‌دهد میزان واردات ایران از فرانسه در مدت مذکور، 667 میلیون دلار گزارش شده که از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد 34 درصدی روبه‌رو بوده است. ایتالیا از دیگر شرکای تجاری ایران و جزو دهمین مبادی وارداتی کشور به‌شمار می‌رود که در ثلث دوم سال 95، موفق شده 664 میلیون دلار صادرات به ایران انجام دهد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با رشد 13 درصدی مواجه بوده است. تحلیل آماری گویای این است که مبادی وارداتی ایران در سال 95 با چرخش از آُسیا به سمت اروپا در حال تغییر بوده است؛ به‌طوری‌که میزان واردات ایران از شرکای تجاری‌اش در آسیا در مدت مذکور با افت مواجه بوده و این در حالی است که تمایل ایران به واردات از کشورهای اروپایی بیشتر شده است، به‌طوری‌که میزان واردات ایران از کشورهایی چون آلمان، فرانسه و ایتالیا در سال 95 به نسبت سال 94 افزایش یافته است.

واردات به تفکیک کالاهای مصرفی

از سوی دیگر، مطابق آمار سازمان توسعه تجارت، میزان واردات کالاهای واسطه‌ای در 8 ماه منتهی به آبان سال 95، ازنظر وزنی 16 میلیون و 674 هزار تن به ارزش 16 میلیارد و116 میلیون دلار گزارش شده که سهم ارزشی آن از کل واردات کشور، 9/ 58 درصد بوده است. همچنین مطابق آمارها، میزان واردات کالاهای سرمایه‌ای در مدت مذکور، از نظر وزنی 480 هزارتن به ارزش 5 میلیارد و 337 میلیون دلار گزارش شده که سهم آن از کل واردات کشور از نظر ارزشی 5/ 19 درصد بوده است. کالاهای مصرفی از دیگر اقلام عمده وارداتی ایران درمدت مذکور به‌شمار می‌رود که مطابق آمارها، ارزش واردات اقلام مصرفی به ارزش 3 میلیارد و 858 میلیون دلار گزارش شده که سهم ارزشی آن از کل واردات کشور در مدت مذکور، 14 درصد بوده است. از طرفی میزان واردات کالاهای طبقه‌بندی نشده در ثلث دوم سال 95، از نظر ارزشی 2 میلیارد و 72 میلیون دلار گزارش شده که سهم آن از نظر ارزشی 6/ 7 درصد بوده است. بر این اساس می‌توان گفت واردات کالاهای واسطه‌ای به نسبت سایر اقلام کالایی، سهم عمده و بیش از 50 درصد از کل واردات را به خود اختصاص می‌دهد.

واردات کالا به تفکیک گروه‌های اقتصادی

براساس آمارها، میزان واردات ایران از کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی (OIC) در 8 ماه منتهی به آبان سال 95، معادل 6 میلیارد و 644 میلیون دلار گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی و ارزشی با افت روبه‌رو بوده است. همچنین میزان واردات ایران از اتحادیه اروپا (EU) در مدت مذکور، معادل 4 میلیارد و 851 میلیون دلار گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، هم از نظر ارزشی و هم وزنی با رشد مواجه بوده است. شورای همکاری خلیج فارس (PGCC) از دیگر شرکای تجاری ایران به‌شمار می‌رود که توانسته در مدت مذکور، معادل 4 میلیارد و 158 میلیون دلار صادرات به ایران انجام دهد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزشی و وزنی با افت روبه‌رو بوده است. مطابق آمارها، ایران همچنین توانسته در همین مدت، معادل 2 میلیارد و 45 میلیون دلار واردات از سازمان همکاری‌های اقتصادی(ECO) انجام دهد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی و وزنی با افت روبه‌رو بوده است. این در شرایطی است که میزان واردات ایران از کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) در ثلث دوم سال 95، هم از نظر ارزشی و هم وزنی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد مواجه بوده، به‌طوری‌که میزان واردات ایران از این کشورها، معادل یک میلیارد و 514 میلیون دلار گزارش شده است. همچنین ایران توانسته در 8 ماه منتهی به آبان سال 95، معادل 960 میلیون دلار از کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا (ASEAN) واردات انجام دهد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که هم از نظر ارزشی و هم وزنی با رشد مواجه بوده است.

منبع: دنیای اقتصاد