علی رغم ظرفیت های منحصر به فرد صادراتی در کشور و پیشینه تاریخی صادرات درکشور، ایران در کسب سهم در خور اقتصاد خود از صادرات دنیا ناکام مانده است. موانع و مشکلاتی که صادرات کشور با  آنها مواجه است که موجب کندی و عدم توسعه آن شده بسیار است و بارها مورد بررسی قرار گرفته شده با این حال به نظر می رسد اتفاق مهمی در این رابطه نمی افتد و هر ساله مشکلات جدیدی به از دست رفتن بازارهای جهانی برای محصول ایرانی منجر می شود. از همین رو با بررسی و شناسایی این موانع و همچنین شناسایی عوامل تقویت کننده صادرات، میتوان راه حل مشکلات صادرات غیرنفتی را بطور عمیق جستجو نمود و راه را برای دستیابی به بازارهای جهانی و کسب موفقیت در بازارهای رقابتی برای شرکتهای ایرانی هموار کرد.

اسدالله عسگر اولادی، فعال اقتصادی و عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی تهران در این باره به اگزیم نیوز گفت: چندین عامل بازدارنده بر سر راه صادرات قرار دارد. از جمله مسائل بانکی که امیدوار بودیم بعد از برجام برطرف شوند اما روند حل این مشکلات کند است و تاثیر منفی خود را روی فعالیت تجاری بین المللی می گذارد. ما سالهاست مشکل نقل و انتقال پول را داریم و این مشکل کمی در صادرات نیست.

وی افزود: ثبات نرخ ارز لازمه یک تجارت موفق است. صادرکننده ما با وضعیت بی ثبات نرخ ارز نمی تواند برای دراز مدت برنامه ریزی کند. مشتری خارجی هم منتظر تصمیم گیری ما برای تعیین قیمت نهایی نخواهد ماند و فرصت ها به این شکل از دست می روند. انتظار می رود بانک مرکزی برای صادرات، کمیسیونی بعنوان بیمه نرخ ارز تشکیل دهد تا صادرکننده به اتکای این بیمه فعالیت خود را انجام دهد و نگران نوسانات ارز نباشد.

عسگر اولادی در ادامه گفت: با فراهم کردن شرایط پیش خرید ارز توسط بانک مرکزی ثبات نسبی به حوزه صادرات اعمال می شود. بخش خصوصی از دولت که همواره خود را حامی صادرات نشان می دهد. انتظار دارد سیاست های حمایتی خود را از طریق بانک مرکزی اعمال کند.

اسدالله عسگر اولادی مساله روادید برای تجار را یک مساله مهم در مسیر تسهیل فعالیت های صادراتی خواند و اذعان داشت: روادید برای کشورهای بزرگ طرف صادراتی ایران همچون روسیه و چین به سختی صادر می شود وزارت امور خارجه باید برای برطرف شدن این مانع تلاش کند.

عسگر اولادی از دیگر چالش‌هایی که همواره از سوی صادرکنندگان مطرح می‌شود، مشکلات حمل‌ونقل را نام برد و بر این نکته تاکید کرده که حمل‌ونقل هوایی در صادرات ایران جایگاهی ندارد. به همین دلیل هم بسیاری از کالاهایی که تاریخ مصرف آنها کوتاه است از جمله گل و سبزیجات سهم اندکی در صادرات دارند. او همچنین حمل‌ونقل دریایی را با توجه به تحریم‌ها و مشکلات کشتی‌ها موثر نمی‌داند. این در حالی است که برخی از صادرکنندگان عضو کنفدراسیون صادرات معتقدند کمبود کانتینرهای یخچال‌دار، کمبود کامیون‌های بین‌المللی و فقدان خطوط کشتیرانی منظم که بتواند کالاهای فسادپذیر را به صورت روزانه و مستمر به بازارهای هدف مانند امارات متحده عربی و روسیه برساند، احساس می‌شود. در همین راستا لازم است تا صدور مجوز برای خرید کامیون و کانتینر یخچال‌دار مستعمل، تامین اعتبارات بانکی با نرخ بهره رقابتی و برقراری خطوط کشتیرانی منظم به بازارهای هدف مورد تاکید و بررسی قرار گیرد.

وی  بهره 16-18 درصدی تنخواه صادرکنندگان توسط سیستم بانکی را ناعادلانه خواند و گفت: این مغایر با ادعای حمایت از صادرکنندگان است. حتی برای ارائه این تسهیلات با این شرایط باز هم مشکل تراشی می کنند ما این موضوع را از طریق وزارت دارایی پیگیری کرده ایم و خواهان اصلاح این رویه هستیم. همچنین در خصوص کسر مالیات بر ارزش افزوده با وجود اینکه طبق قانون صادرات از این مالیات معاف است اما صادرکنندگان باید این مالیات را بپردازند و بعد دولت آن را بر می گرداند. این روش باید اصلاح شود.

رئیس اتاق مشترک ایران و چین تصریح کرد: بهره بالای وامهای بانکی جنبه حمایتی این وامها را از بین می برد. در کشورهای موفق صادراتی، به صادرکنندگان وامهای طویل المدت با بهره های ناچیز پرداخت می شود در حالیکه در ایران بهره وامها بسیار بالاست قطعا 20 درصد بهره روی تسهیلات بانکی به صادرکنندگان کمکی به رونق صادرات نخواهد کرد.

وی گفت: در حال حاضر با همه مشکلات مطرح شده ما نسبت به سال گذشته رشد صادرات داشته ایم اما رقم آن قانع کننده نیست. متاسفانه ما در عمل به اقتصاد مقاومتی ضعیف بوده ایم. بدنه دولت اقتصاد مقاومتی را عملی نکرد و بعید است با تداوم این روند به هدف 200 میلیارد دلاری صادراتی در افق 1404 دست پیدا کنیم.