حدود و نحوه دخالت در اقتصاد همواره موضوع بحث و مجادله بسیاری از اقتصاددانان بوده است و اغلب آنان معتقدند دخالت دولت در حوزه اقتصاد باید در محدودترین شکل خود باشد. مهم‌ترین اهدافی که کشورها از این سیاست تعقیب می‌کنند عبارتند از، تقلیل نقش سیستم دولت و هزینه دخالت آن در فعالیت‌های اقتصادی و عمرانی، کاهش هزینه‌های بودجه‌ای دولت در رابطه با پرداخت یارانه‌ها و انجام هزینه‌های سرمایه‌ای، گسترش رقابت و بهبود کارایی عملکرد شرکت‌های دولتی، گسترش بازار سرمایه، گسترش مالکیت وسیع سهام، کسب درآمد مالی جهت خزانه دولت، حداقل کردن بوروکراسی اداری، کاهش انحصارات دولت و افزایش کارایی بخش دولت.

این مزایا اغلب کشورها را بر آن داشته بستر مناسب برای خصوصی سازی را فراهم کنند. به منظور بررسی دلایل کندی روند خصوصی سازی در کشور، علی رغم تصویب قوانین مرتبط با آن نظر غلامرضا مستجاب الدعوه مدیر عامل اسبق پتروشیمی مارون را جویا شدیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید.

مستجاب الدعوه در خصوص بودجه های عمرانی دولت و تقسیم بندی های مرتبط با آن گفت: بودجه های عمرانی دولت دو بخش دولتی و خصوصی دارد که همواره تاکید دولت بر تقویت بخش خصوصی بوده است. به نظر من بخش خصوصی این پتانسل را دارد که سهم بیشتری از اقتصاد را در دست بگیرد. بخش خصوصی نشان داده که سرمایه لازم برای مشارکت در پروژه های دولتی را دارد. کما اینکه در ساخت و ساز و دلالی شاهد جابجایی سرمایه های کلان هستیم؛ اما همه موضوع پول نیست.

وی افزود: بخش خصوصی رغبتی به دخالت محدود در پروژه ها ندارد بلکه مایل است حضور همه جانبه داشته و تنها یک منبع تامین مالی برای دولت نباشد. از طرفی در هیچ جای دنیا پروژه های عمرانی را با 100 درصد پول نقد انجام نمی دهند. جذب سرمایه گذار خارجی و جلب حمایت بانکها از مهمترین راهکارهای سوق دادن پروژه های عمرانی به بخش خصوصی است. تکیه بر منابع دولتی، مخصوصا منابعی که از اقتصاد تک محصولی  و بی ثبات حاصل می شود ما را محدود می کند. ما باید به سرمایه گذاری خارجی خیلی جدی تر از اینها توجه کنیم. بخش خصوصی می تواند در جذب سرمایه گذار خارجی بسیار کمک کننده باشد.

وی اظهار داشت: کشور ایران به دلایل متعدد پتانسل جذب سرمایه های خارجی را دارد. اگر تا امروز این اتفاق نیفتاده مشکل را باید در داخل ایران جستجو کرد. باید ساز و کار لازم برای اینکار را در داخل کشور فراهم  کنیم و سرمایه گذار خارجی قبل از هرچیز نیازمند اعتماد و اطمینان است؛ مواردی که تا امروز نتوانسته ایم آن را مهیا سازیم.

مستجاب الدعوه با اشاره به تلاشهای دولت در زمینه خصوصی سازی گفت: کمی بی انصافی است که بگوییم خصوصی سازی در حد شعار باقی مانده است. خصوصی سازی تا حدی اجرا شده اما فاصله زیادی با آنچه که باید باشد و در برنامه ریزی ها لحاظ شده داریم. به عقیده وی یکی از دلایل مهم ضعف ما در خصوصی سازی این است که می خواهیم خصوصی سازی را از طریق دولت انجام دهیم. در واقع کسی مسوول خصوصی سازی است که خود متولی دولتی همان کار است و در گام اول باید زیر پای خودش را خالی کند و طرح مربوطه را به بخش خصوصی واگذار کند و این کار سختی است و دلیل بسیاری از مانع تراشی ها و سنگ اندازیها در مسیر خصوصی سازی همین مساله است که طیب نیا نیز چندی پیش به صراحت این موضوع را مطرح کرد.

وی به عدم اطمینان بخش دولتی به بخش خصوصی به عنوان دیگر موارد سد راه خصوصی سازی اشاره کرد و گفت: ما بخش خصوصی را خودمان قبول نداریم. به همین دلیل در فرایند خصوصی سازی شرکت های خصولتی و شبه دولتی را بیشتر برای خصوصی شدن می پذیریم که البته این روند باید تغییر کند. به گفته وی در بخشی از پروژه های دولتی مثل نفت نیز بخش خصوصی نمی تواند ورود پیدا کند، چراکه بخش خصوصی خواهان حضور همه جانبه و واقعی در پروژه هاست و تمایلی به مشارکت صرفا مالی در آنها ندارد لذا باید زمینه های حضور بخش خصوصی به روشنی تعریف شود در غیر اینصورت نتیجه مطلوبی حاصل نخواهد شد.