روزهای اخیر شاهد نوسانات بسیاری در بازارهای کالایی و مالی در جهان بوده ایم هرچند که این نوسانات به بازارهای ارز نیز سرایت گسترده ای داشت. آمارها نشان می دهد که ارزش دلار امریکا به عنوان مهمترین ارز در معاملات جهانی در برابر سبدی از ارزهای برتر در جهان تقویت شده ولی در برابر همین رفتار ، ارزش یورو نیز به نسبت دلار امریکا افزایش یافته است که نشان دهنده تقویت محسوس یورو در بازارهای جهانی است.

همین موارد کافی خواهد بود تا شاهد نوساناتی شدیدتر در بازارهای کالایی باشیم یعنی بازارهای فلزی ، نفت و طلا خود مستعد کاهش قیمت ها شده اند. این وضعیت در شرایطی خودنمایی بیشتری پیدا خواهد کرد که قیمت ها در بازارهای کالایی به شدت رشد کرده که نشان می دهد با افزایش ارزش ارزهای معتبر در جهانی ، پتانسیل جدیدی در برابر کاهش قیمت ها به وجود آمده است ولی این تمام ماجرا نیست زیرا رشد قیمت ها در بازارهای کالایی تنها مرهون پیروزی ترامپ در انتخابات امریکا نبوده است.

به نظر می رسد موتور محرک جدیدی در بازارهای کالایی و حتی بازار سهام خودنمایی می کند که آن هم تقویت شدید فرآیندهای سفته بازی است. نوسان شدید قیمت ها در روزهای اخیر به صراحت نشان دهنده افزایش فعالیت های سفته بازی است هرچند که فاکتور ترس که باعث می شود زمان نگهداری دارایی ها به حداقل برسد ، خود فضا را برای فعالیت سفته بازهای حرفه ای همچون برخی بانک ها فراهم کرده که می تواند سود کلانی را برای آن ها به ارمغان آورده و البته بخش بزرگی از فعالان کم تجربه را متضرر سازد.  

در خصوص بررسی دقیق بازارهای کالای و رفتار آن ها در آینده باید به این نکته اشاره داشت که اغلب بازارهای کالایی مستعد رشد نرخ بوده اند و تنها ترامپ به جرقه ای برای خودنمایی این پتانسیل های قیمتی تبدیل شد. به عبارت ساده تر موفقیت تراپ همچون نسیمی آتش زیرخاکستر بازارهای کالایی را شعله ورد ساخت هرچند که شعله های واقعی آن ، هنوز هم خودنمایی نکرده ولی دود سیاهی از آن ها برخاسته است. دود سیاه در ادبیات رسانه ای از شروع آتش خبر می دهد همان گونه که دود سفید از پایان آتش حکایت دارد.

هم اکنون بازارهای فلزی ، فولاد ، مواد معدنی و حتی بازار محصولات کشاورزی ، همگی مستعد تغییرات بزرگی هستند که از شرایط فنی و نظام عرضه و تقاضای آن ها شکل گرفته هرچند که این پتانسیل های تغییر غالباً خودنمایی نکرده است. جهش عجیب بهای سنگ آهن ، مس ، زغال سنگ و برخی دیگر از بازارهای کالایی نشان می دهد که تغییراتی بزرگ را باید در این بازارها انتظار کشید.

البته باید به این نکته نیز اشاره داشت که بخش بزرگی از پتانسیل رشد نرخ در بازارهای جهانی خودنمایی کرده و از این پس رشد حباب گونه قیمت ها می تواند از پتانسیل های بنیادین بزرگی برخوردار نباشد هرچند که این وضعیت برای تمامی بازارها به یک گونه نیست.

پس از رکود عمیق ابتدای سال 2016 شاهد بودیم که اغلب قیمت ها در سطوحی قیمتی بسیار پایینی قرار گرفتند که همین مطلب باعث شد تا حجم تولید و عرضه آن ها کاهش یافته و زمینه برای افزایش قیمت ها فراهم شود. این وضعیت تا زمانی که تقاضای مؤثر چندانی در بازار دیده نشده بود ، کاملاً مغفول مانده ولی کاهش موجودی انبارها در بورس های کالایی ، خود نشان دهنده عقب نشینی عرضه ها بود ولی غالباً به رشد قیمت ها ختم نشد. این در حالی بود که با بهبود شکننده تقاضا در بازارهای مختلف حتی پیش از موفقیت ترامپ ، برخی از بازارهای مهمی همچون زغال سنگ ، فولاد و تا حدودی سنگ آهن وارد فاز رشد قیمتی شدند که از برتری تقاضا بر عرضه ها هرچند محدود خبر دادند. حال با انتظار تقویت تقاضا در بازارهای جهانی با محوریت امریکا ، بخش بزرگ تری از واقعیت های بازار در حال خودنمایی است ولی التهابات روزهای اخیر را نمی توان به تمامی بازارهای جهان و برای کوتاه مدت تا دراز مدت تعمیم داد. به نظر می رسد از این پس بازار وارد یک فاز کاهشی محدود شده اما باعث خواهد شد تا وارد یک فاز تعدیل و تثبیت شویم تا فعالان بازار با دوری از برخی التهابات ، بتوانند برای ادامه فعالیت های خود تصمیم گیری کنند. ذوق زدگی خریداران در بازار مس که موجب شد بهای این کالا در مدتی نزدیک به 3 روز 1000 دلار افزایش نرخ داشته باشد هم اکنون تاحدودی متعادل شده ولی نشان دهنده امیدواری نسبت به آینده نیز بوده است.

در هر حال بازارهای جهانی خوش بینی خود را نشان داده اند و نمی توان از این سیگنال روانی که طرزفکر فعالان بازار و انتظار تقویت حجم تقاضا را نشان می دهد ، به سادگی گذر کرد. هم اکنون زمان آن فرارسیده تا وعده های ترامپ برای بهسازی اقتصاد امریکا محقق شده که بهبود حجم تولیدات صنعتی ، سرمایه گذاری در زیرساخت ها و افزایش تقاضا در بازارهای کالایی را نوید می دهد.

بازار آلومینیوم

بخشی از آلومینیوم تولیدی در کشور به مصرف صادرات خواهد رسید بنابراین اهمییت این بازار برای بخشی از صنایع کشورمان مثال زدنی خواهد بود. شاید در ماه های اخیر آلومینیوم بهترین عملکرد را در بین سایر بازارهای فلزی ایفا کرده هرچند که هنوز تا رسیدن به روزهای اوج خود در ماه مه سال میلادی جاری و قیمت هایی بالاتر از 1900 دلار ، فضای بزرگی وجود دارد. در آخرین معاملات پایان هفته گذشته شاهد بودیم که قیمت آلومینیوم در بورس فلزات لندن به 1777 دلار برای معاملات نقدی افزایش یافته ولی در همین زمان معاملات سلف برای تحویل در 3 ماه آینده 1779 دلار در هر تن قیمت گذاری شده است.

همین موارد نشان می دهد که هنوز بازار به رشد قیمت این فلز خوش بین است یعنی می توان به رشد بیشتر قیمت ها خوش بین بود. البته این در حالی است که هنوز بازار آلومینیوم از لحاظ بنیادین و با فرض نادیده گرفتن رفتارهای سفته بازها پتانسیل رشد داشته که نکته بسیار مهمی به شمار می آید. به عنوان مثال در سال های اخیر بیشترین موجودی انبارهای آلومینیوم در بورس فلزات لندن در اقصی نقاط جهان رقمی بیش از 5 میلیون تن بوده ولی هم اکنون در سطوحی نزدیک به 2 میلیون و 100 هزار تن نوسان می کند. از سوی دیگر محدودیت های فعلی در خصوص تولید معدنی مواد اولیه آلومینیوم مخصوصاً آلومینا شرایط چندان جذابی نداشته و می توان به عدم رشد محسوس عرضه این کالا در بازارهای جهانی امیدوار بود که سیگنالی بسیار مهم برای حمایت از قیمت ها به شمار می آید.

به نظر می رسد حجم سفته بازی ها در بازار آلومینیوم برای معاملات کوتاه مدت ، محدود بوده که همین مطلب می تواند از  نوسان شدید قیمت ها به صورت مقطعی ممانعت به عمل آورده که البته نکته مطلوبی برای فعالان صنعتی آلومینیوم نیز به شمار می آید. با توجه به این موارد باید این گونه استناد کرد که قیمت ها در بازار آلومینیوم از لحاظ بنیادین پتانسیل رشد نرخ داشته بنابراین می توان به آینده قیمت این فلز در بازارهای جهانی خوش بین بود.

بازار مس

شاهد جذاب ترین و در عین حال خطرناک ترین وضعیت را در بازارهای کالایی ، مس تجربه کرده است زیرا از قیمت هایی نزدیک به 5000 دلار در ابتدای هفته گذشته ، به قیمت هایی نزدیک به 6000 دلار در هر تن به صورت مقطعی رشد کرده هرچند که در پایان معاملات روز جمعه در بورس فلزات لندن ، قیمت 5900 دلار به عنوان بهای پایانی مورد اشاره قرار گرفته است. این در حالی است که هم اکنون نوسان محسوس قیمت مس را شاهد هستیم و کاهش نرخ از این سطوح به هیچ عنوان دور از ذهن نخواهد بود.

در بازار مس شاهد جولان محسوس سفته بازی هستیم زیرا رشد قیمت ها نزدیک به 20 درصد هرچند در زمانی بسیار محدود ، خود نشان دهنده سودآوری بخشی از سفته بازها شده همچنین زیان بخش دیگری را هم به همراه خواهد داشت. به نظر می رسد با آرامش نسبی اوضاع حجم سفته بازی ها با آرامش نسبی بازار در حال کاهش است ولی باز هم پتانسیل برخی رخدادهای غیرمنتظره را نیز نمی توان نادیده گرفت.

در هر حال پتانسیل های رشد قیمت مس هم اکنون خودنمایی کرده و حتی غالب خوش بینی ها نیز اثر خود را از دست داده و شاید این بازار تا حدودی خلع سلاح شده است. این در حالی است که به مرور شاهد عقب نشینی بسیاری از خریداران از این بازار هستیم و این ترجیح حاکم است که تا آرامش بازار دست به خرید جدی نزنند. همین رویکرد می تواند به بازار سیگنالی کاهشی را اعطا کند که عقب نشینی منطقی قیمت ها را موجب خواهد شد.

در هر حال مس با عبور از سقف قیمتی 5000 دلار توانسته است تا خود را در در بالای این سطح تثبیت کرده که موضعی امن برای آن به شمار می آید. به احتمال قوی در روزهای پیش رو شاهد نوسان قیمت ها در سطوحی بین 5 تا 6 هزار دلار خواهیم بود ولی برای بررسی دقیق تر به شواهد بیشتری نیاز است تا بتوان رفتار را در شرایطی منطقی مورد بحث و بررسی قرار داد. در ادامه باید به این نکته اشاره کرد که هم اکنون بازار مس مستعد تغییرات بسیاری است و تا این بازار بویی از آرامش را استشمام نکند ، رفتار هیجانی خود را کنار نگذاشته حتی ممکن است سقف قیمتی بیش از 6000 دلاری خود را نیز مجدداً لمس کند. رخدادی که در رفتارهای هیجانی مس بارها دیده شده ولی این رفتارهای هیجانی چندان هم نمی تواند چهره غالب بازار را ترسیم کند. در هر حال این بازار که خود بخشی از بازارهای جهانی است در سطوحی ایده آل قرار داشته که حفظ قیمت ها در هر سطوحی می تواند به منزله موفقیتی جدی برای بازار مس به شمار بیاید.