کشور برای اینکه در شرایط حاضر از بن بست های اقتصادی گرفتار شده خارج شود نیازمند رعایت اصولی است که همواره از سوی اقتصاددانان مختلف مطرح شده و بر اجرای آن تاکید می شود. دکتر آلبرت بغزیان، اقتصاددان و عضو شورای رقابت در گفتگو با اگزیم نیوز به بررسی دلایل بن بست اقتصادی کشور پرداخت که در ادامه می خوانید.

وی ضمن اشاره به سیگنالهای غلطی که در فضای اقتصادی کشور داده شده گفت: در سالهای گذشته رونق کاذب ایجاد شد و سرمایه گذاران به سمت تولید ثروت از طریق خرید و فروش ارز، سکه، ماشین و نیز ساخت و ساز جلب شدند که فرصت های غیر مولد و غیر اشتغالزا محسوب می شوند که این فضا یک سری انتظارات را ایجاد کرد بدون اینکه تقاضایی برای آن وجود داشته باشد.

وی در ادامه گفت: چنین به نظر می رسید در این فضا، هر کسی به نوعی اقتصاددان است و قدرت تشخیص دارد در حالیکه ما بعنوان متخصصین این حوزه خیلی محتاط بودیم. تولید ثروت بدل به اولویت همگان شده و حتی امروز نیز کسانی که اندک سرمایه ای به هم زده اند در پی راههای افزایش آن هستند. این یک غلطی است که جا افتاده و همه انتظار دارند که دوباره یک اتفاق این شکلی رخ بدهد و منجر به بالا رفتن قیمت ها و تولید ثروت شود.

وی  از سرازیر شدن سرمایه ها به سمت فرصت های سودجویانه انتقاد کرد و گفت: همانطور که  اشاره کردم در سالهای اخیر هر کسی به خودش اجازه داد که وارد فضای اقتصادی و سرمایه گذاری های سودجویانه شود. در دولت قبل دلالی، واسطه گری و معاملات دست دوم ثروت را در بخش غیر مولد متمرکز کرد در حالیکه این منابع می توانست به بانکها واریز شود تا در مسیر درست و اقتصادی به واحدهای مولد تخصیص یابد.

دکتر بغزیان با اشاره به عدم قدرت خرید مردم گفت: برای ایجاد تحرک در اقتصاد قیمت ها باید کاهش پیدا کند. در حال حاضر قدرت خرید مردم به حدی نیست که بازار مصرف ایجاد کند و غالب خرید و فروش به منظور تولید کنز صورت می گیرد. در واقع بازار سودجویی داغ است و سرمایه گذاری مولدی نمی بینیم. کاهش نرخ ارز نکته دیگری است که این استاد دانشگاه به آن اشاره می کند و می گوید: دولت به صادرات اهمیت ویژه ای می دهد در حالیکه صادرکننده عملا با وجود نرخ ارز بالا نمی تواند قیمت تمام شده کالای خود را کاهش دهد و این مساله منجر به کاهش توان رقابتی اش می شود. بر این اساس باید گفت در صادرات روی کالای تولیدی که توان رقابتی  ندارد نمی توانیم مانور بدهیم.

بغزیان در ادامه گفت: در بحث سرمایه گذاری خارجی، سرمایه گذار خارجی با ورود به کشور و تولید مشترک می تواند امکان تولید کالا با قیمت پایین و نیز بازار فروش را در اختیار ما قرار دهد ولی این اتفاق در صورتی رخ می دهد که ثبات اقتصادی و سیاسی لازم فراهم شود.

وی در مورد هزینه های جاری دولت معتقد است که باید تمرکز روی پروژه های نیمه تمام و اشتغالزا باشد. واحدهایی که دارای بازدهی هستند و به درد کشور می خورند نه فقط پروژه های دهان پر کن  که برای راضی نگه داشتن مردم اجرا می شوند.

عضو شورای رقابت آمار فرار مالیاتی را بالا اعلام کرد و گفت: از آنجا که سوداگری مالیات ندارد، بقیه کسانی که در این مسیر حرکت نکرده اند باید جور آنها را بکشند و چون نمی توانند لاجرم دولت دچار کسری بودجه شده و تن به استقراض می دهد و تن به افزایش نرخ ارز برای جبران کسری بودجه می دهد که تورم را در پی دارد.

بغزیان درآمدهای دولت را در حال حاضر خوب دانست و گفت: با افزایش تولید نفت و و برداشته شدن تحریم ها پول ارز نه به صورت کالا بلکه به شکل ارز برمی گردد که این باعث می شود دست دولت در تخصیص اعتبار به واحدهای مولد باز باشد؛ هرچند بهتر است سهم درآمدهای خود را به سوی مالیات بکشاند.

وی اظهار داشت هرچند هر وقت صحبت از حذف معافیت های مالیاتی شده سر و صدای زیادی از اطراف بلند و منجر به عقب نشینی دولت می شود و دولت برای جلوگیری از کاهش محبوبیتش این بحث را مسکوت می گذارد.اما مالیات فرصتی است که باید و حتمن به آن توجه جدی و موثر شود.

دکتر بغزیان اتخاذ استراتژی منایب، تخصیص حساب شده منابع، ممانعت از ولخرجی و جلوگیری از تعرف پروژه های غیر مولد را از جمله پیشنهاداتی دانست که دولت با توجه به آنها می تواند به نتیجه امیدوارکننده برسد.