محمد لاهوتی

 به هرحال کاهش تورم از بعد از دولت یازدهم با توجه به موضوع انضباط مالی و نگاهی که دولت به مقوله اقتصاد و استفاده از تجارب افراد خبره داشت، همین طور ادامه دار رخ داد. البته باید در نظر گرفت که به دست آوردن این کاهش تورم، هزینه ای برای کشور به بار آورد و هزینه آن رکود بود، رکودی که الان حدود دوسال است به طور عمیقی در اقتصاد کشور حاکم است. اما در این باره باید گفت که با توجه به شرایط اقتصادی کشور چاره ای جز این نبود.

به عبارت دقیق تر با توجه به شرایط اقتصادی کشور در چند سال گذشته همراه با تورم لجام گسیخته ای که مرز 40 درصد را رد کرده بود، چاره ای برای دولت باقی نمانده بود که در اسرع وقت بتواند تورم را کنترل کند. گرچه از یک طرف تورم کنترل شد اما از طرف دیگر رکود ایجاد شد.

اما برای رسیدن به یکسری مسایل همیشه هزینه هایی باید پرداخت شود. بنابراین این رکود هم هزینه کاهش تورم بود. اما الان موضوعی در این میان مطرح شده است، آن هم تک نرخی شدن ارز است. به هرحال این مساله یکی از وعده های اصلی دولت برای جلوگیری از ایجاد رانت های مختلف و شفاف سازی در اقتصاد است بوده است، همچنین از سوی دیگر تک نرخی شدن ارز یک الزام برای اقتصادی کشور خصوصا در شرایط پسابرجام است. به این ترتیب همه این موارد باعث شده که دولت به دنبال تک نرخی کردن ارز باشد. بعضی از صاحب نظران اقتصادی معتقدند که تک نرخی کردن ارز کمی تورم ایجاد خواهد کرد.

به عقیده من بالارفتن تورم هم هزینه تک نرخی کردن ارز است. این هزینه را هم باید همان طور که تورم را کاهش دادیم و هزینه اش را با رکود پرداخت کردیم، برای تک نرخی شدن ارز باید بپذیریم که تورم ممکن است از رقم تک رقمی خارج شود. اما در واقع چاره ای جز این وجود ندارد. به دلیل اینکه اگر ما به دنبال جذب سرمایه گذاری، صادرات و اقتصاد مقاومتی و تولید صادرات محور هستیم راهی نداریم جز اینکه شرایط ارز کشور را یکسان کنیم. به این ترتیب هم از ایجاد رانت جلوگیری کرده ایم و هم صادرکننده و تولیدکننده را در شرایطی قرار می دهیم که بتوانند برنامه ریزی بلندمدت داشته باشند.

البته در میان باید در نظر گرفت که تک نرخی شدن ارز یک بحث و واقعی شدن آن بحثی دیگر است. اگر دولت به دنبال این باشد که در شرایط تک نرخی، نرخ ارز را کمتر از نرخ ارز آزاد تعیین کند قطعا این موضوع نه تنها به نفع اقتصاد نخواهد بود بلکه به تولید و صادرات لطمه می زند و فضا را در اختیار قاچاق قرار می دهد.

 به هرحال تک نرخی شدن ارز می بایست براساس حداقل نرخ ارز آزاد امروز تعیین شود و افزایش هم متناسب با نرخ تورم رخ دهد تا قدرت صادرکننده و تولیدکننده در بازارهای جهانی حفظ شود. اگر همه این موارد اتفاق افتد، من فکر می کنم که پرداخت هزینه تورم هم یکی از اجزای این دستاورد است و کشور باید بپذیرد که این هزینه را پرداخت و در مقابل شفافیت اقتصادی و جلوگیری از رانت و شرایط سرمایه گذاری را ایجاد می کند.