دکتر حسن سبحانی استاد اقتصاد و کارشناس ارشد اقتصاد اسلامی با انتقاد از نظام بانکداری در کشور که به عقیده وی ربوی است گفت: در حال حاضر در کشور ما مردم به بانک پول می دهند و شرط می کنند که آخر ماه درصدی به عنوان سود دریافت کنند. از طرف دیگر بانک هم به دیگران وام می دهد و شرط می کند که مثلا فلان مبلغ را از دریافت کند. در حال حاضر هیچگاه به مردم گفته نمی شود که پول شما را سرمایه گذاری می کنیم و مثلا تا 6 ماه یا 6 سال باید صبر کنید و بعد از این مدت سود دریافت خواهید کرد و یا ممکن است ضرر کنید، بنابراین قطعا آنچه که ما اجرا می کنیم مانند همان فعالیت های ربوی است و فقط الفاظش اسلامی است.

به گفته این استاد دانشگاه، دلایل مختلفی وجود دارد که این سیستم به شکل کنونی آن باقی مانده است. وی در تشریح اولین مشکل گفت: اولین مشکل این است که کسانی که کشور را اداره می کنند بخاطر حساسیت این موضوع دوست ندارند آن را زیاد به چالش بکشند و می ترسند که اوضاع پولی و بانکی کشور به هم بریزد که همین دلیل مانع از ورود به این حوزه می شود. به گفته سبحانی همچنین برخی از افرادی که تصمیم گیرنده هستند ساز و کار بانکی را نمی شناسند و بنابراین ترجیح می دهند که از کنار آن رد شوند و به این موضوع نپردازند، لذا نظام بانکی در اختیار یک مجموعه ای قرار گرفته که از سال 63 تا الان، در این فاصله بسیار طولانی به تدریج از هدفهای خود دور شده و کسی هم چیزی نگفته و در نتیجه رسیدیم به وضعیتی که الان در آن به سر می بریم.

وی افزود: یک قانونی در مجلس تصویب شد که این قانون در حال حاضر در بانکها اجرا نمی شود. در حال حاضر اگر شما به بانکی رجوع کنید و از قانون صحبت کنید به شما خواهند گفت که ما با بخشنامه هایی که از بانک مرکزی می آید کار داریم. بانک مرکزی در طی زمان بخشنامه هایش را منطبق بر قانون به بانکها نداده، بلکه منطبق بر همان عملیات بانکی ربوی داده منتها چون جامعه حساسیت داشته به جای اینکه اسم بهره یا ربا بر آن بگذارد اسمش را سود علی الحساب گذاشته اند.

سبحانی با تأکید بر این که از نظر اقتصادی این دو واژه با هم فرق دارند و متاسفانه مردم کمتر به آن توجه می کنند گفت: سود با بهره فرق دارد. سود یعنی تفاوت درآمد از هزینه و اگر بازار رونق داشته باشد سود ممکن است زیاد باشد و برعکس اگر بازار رکود داشته باشد سود ممکن است کم باشد. ولی بهره یا ربا به این شکل نیست. به  گفته وی بهره این است که بانک مبلغی به عنوان مثال 100 تومان را به شخصی می دهد و می گوید من این 100 تومان را به شرطی به شما خواهم داد که 20 تومان اضافی به من پس بدهید.

وی ادامه داد: ما در جمهوری اسلامی همین کار را می کنیم ولی اسمش را سود می گذاریم. بدیهی است که این در حقیقت نمی تواند اسلامی باشد و ما را از هدف دور کرده است.

به گفته سبحانی مسئولین در جمهوری اسلامی فکر کردند می توانند بهره را از سیستم بانکی جدا کنند که الان ما در عمل در سی و چند سال می بینیم که در این کار موفق نبوده ایم؛ به خاطر اینکه از پایه اشکال داشته است. منتها زمانی که گفته می شود نباید قرض داد و شما می‌گویید اگر قرض داده نشود چه انگیزه ای وجود دارد که مردم پولهایشان را به بانک بسپارند، برای این مطلب جایگزین وجود دارد.

این استاد دانشگاه در برنامه چالشی خط قرمز ادامه داد: از نظر ما یکی از انواع جایگزینی‌هایی که وجود دارد این است که بانک در ازای دریافت حق الزحمه ای و با معرفی طرح ها و پروژه های سودآور به صاحبان پول، با تجمیع منابع مالی این منابع را به نیابت از صاحبان سرمایه در یک سرمایه گذاری مشخص و سودده وارد کند و این طور نیست که صاحبان پول آخر هر ماه به بانک مراجعه کنند و بگویند که یک درصدی به ما بدهید.

وی افزود: در این شرایط آنچه صاحب سرمایه باید بداند آن است که در سود و زیان ناشی از این سرمایه گذاری سهیم است و به علاوه می داند که به میزان سرمایه ای که وارد طرح و پروژه کرده سود می برد. وی در توضیح بیشتر این مطلب گفت: بهعنوان مثال بانک با استفاده از منابع سپرده گذاران اقدام به احداث یک کارخانه سیمان می کند و هر کس متناسب با سرمایه ای که گذاشته صاحب سهام این کارخانه خواهد بود و در عین حال زمانی که این بنگاه به سوددهی می رسد به نسبت سهمی که دارد صاحبان سرمایه سود می برند. با این حال از زیانی که بنگاه متوجه آن می شود نیز برخوردار خواهد شد.

به گزارش اگزیم نیوز، برنامه خط قرمز که با نگاهی متفاوت به اوضاع اقتصادی و اجتماعی ایران می پردازد هر دوشنبه در آپارات قابل دسترسی است.