عارفه مشایخی _ تشکل‌ها يا اتحاديه‌هاي تجاري يا صادراتي نهادهايي هستند متشکل از اعضاي مختلف که در يک حوزه تخصصي خاص فعاليت کرده و داراي شخصيت حقوقي و مستقل اند. اين نهادها به صورت صنفي و غيرانتفاعي به نفع اعضاي خود فعاليت مي کنند. اتحاديه‌ها و تشكل‌ها در سطح تجارت بين المللي در مقام واسطه اي بين توليدكنندگان و كارخانه داران از يك سو يا مصرف كنندگان كالا و خدمات در بازارهاي داخلي و خارجي از سوي ديگر فعاليت مي كنند. اين اتحاديه‌ها و تشكل‌ها در ترويج بهترين شيوه‌هاي كسب توان رقابتي، كمك به شركت‌ها در جهت افزايش توان رقابتي، تنظيم و ارائه قوانين عمومي كسب و كار و تجارت نقش بسيار مهمي ايفا مي کنند. 

امیر عابدی، نایب رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران در گفت و گو با سایت خبری و تحلیلی اگزیم نیوز در خصوص تشکل های صنعتی و نقش آنها در رونق صادرات تصریح کرد: با قاطعیت می توان گفت در جریان اقتصادی یک کشور یکی از منابع مهم، معتبر و مرجع، تشکل ها، انجمن ها و اتحادیه ها هستند.

وی در ادامه افزود: انجمن ها، اتحادیه ها و سندیکاهایی که وابسته به اتاق ایران هستند، توانسته اند در این عرصه با نگاهی تجاری و صادراتی اعضای خود را گرد هم آورند و موضوعات مهم و هدف دار را در دستور کار خود قرار دهند. لذا به عقیده من در شرح وظایف انجمن ها و تشکل ها می توان عملکرد بهتری داشت و به این ترتیب به سرعت رشد اقتصادی افزود.

به گفته عابدی مساله ای که در این میان وجود دارد این است که امروزه به دلیل اینکه  قالب اقتصاد ما یک اقتصاد دولتی است و نقش تشکل ها و سندیکاها در این حوزه اقتصادی کمرنگ شده، در پی آن توان فعالیت انجمن ها و سندیکاهای تخصصی کم تر از مقداری است که باید باشد.

وی در ادامه به اهمیت نقش و فعالیت تشکل ها پرداخت و اظهار کرد: تشکل ها و سندیکاها می توانند در حوزه های فعالیت های اقتصادی (صادرات- واردات) هم موثر و تعیین کننده عمل کنند و در طرف دیگر این ارگان ها می توانند در کنار حاکمیت و دولت کمک شایانی کنند.

به عقیده عابدی انجمن ها و تشکل ها در مسیر تاریخی قرار گرفته اند و شاهد این مدعا  فرآیند انتخابات آنها است که هر روز مورد بررسی قرار می گیرد و پایش می شود و همچنین سطح نفوذ و اهمیت وجود آن ها در حوزه تخصصی فعالیتشان که بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. اما پر واضح است که تا رسیدن به روزهای طلایی و اوج مطلوبیت حضور،  فعالیت و نهایتا کمکی که این سندیکاها می توانند به چرخه اقتصادی کنند فاصله زیادی داریم .

نایب رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران تصریح کرد: هرچه بتوانیم سهم مشارکت و تصمیم گیری تشکل ها را در اقتصاد ملی بیشتر و پررنگ تر کنیم به تبع در کنار بازده بیشتر آنها، ریسک کار را پایین آورده و به اهداف متعالی تر خواهیم رسید و این گونه می توان یکی از ارکان اقتصاد مقاومتی را ترفیع بخشید.

وی در ادامه به سفرهای خارجی هیئت های اقتصادی اشاره کرد و گفت: این سندیکاها و تشکل ها برای تجار چه در حوزه واردات و چه در حوزه صادرات می تواند به منزله تکیه گاهی عمل کند و به این ترتیب بتوانیم منافع ملی را هم تثبیت کرده و هم حفظ کنیم و روابط اقتصادی را بهبود بخشیم.

امبر عابدی در خصوص EMC  ها یا شرکت های مدیریت صادرات تصریح کرد: قطعا تجربه برخی از کشورها در این حوزه می تواند برای کشور ما مفید باشد و ایران را  تبدیل به کشوری موفق در عرصه تجارت خارجی کند. به گفته وی این تشکل ها نقش واسطه بین تولید کننده و خریداران خارجی با تامین کنندگان داخلی را بر عهده دارند که این نقش، نقشی موثر، پرفایده و تسهیل کننده است.

وی در ادامه افزود: متاسفانه طی چند سال گذشته حمایت از ایجاد شرکت های اینچنینی که پایه حقوقی دارند (پایه انجمنی و تشکلی ندارند) و طبق قانون تجارت فعالیت می کنند آن طور که باید و شاید صورت نگرفته است.

عضو هیات نمایندگان اتاق گرگان افزود: پایه این شرکت ها کم تر از یک دهه گذشته در سراسر کشور گذاشته شد و گام های اولیه به درستی برداشته شد اما بعد از رها سازی و عدم توجه مسئولین وقت در ادامه از این شرکت ها بهره برداری مطلوبی صورت نگرفت.

وی در ادامه گفت: به عقیده من نداشتن تمرین کافی، حمایت کافی، حضور و آموزش کافی به فعالان اقتصادی باعث شده که کسی به دنبال این شرکت ها نرود و به این ترتیب پایه آنها در کشور سست شود.

عابدی تصریح کرد: این در حالی است که در جوامع پیشرفته کنونی ایجاد EMC ها یک امر اجتناب ناپذیر است.  این شرکت ها در مسیر هدف می توانند منبع معتبری برای فعالان اقتصادی به خصوص تولید کنندگان اقتصادی باشند.

به گفته وی امروز با رکودی که بر بازارها و اقتصاد کشور سایه انداخته قطعا تولید کنندگان با موجودی بیش از مقدار حساب شده برخی از محصولات تولیدی خود در انبارها مواجه شده اند.

وی یکی از راه حل های خروج از رکود، گرفتاری حاصل از انباشت و فروش محصول را ایجاد تقاضا و تحریک تقاضای بازارهای منطقه ای و بین المللی دانست و تصریح کرد: در فرآیند تولید (نیروی کار، آموزش، تامین مواد اولیه، تکنولوژی، بسته بندی و ...) برخی قوانین دست و پا گیر وجود دارد که مانع از تحرک و ایجاد تقاضا هستند. به گفته وی یکی از راهکارها ایجاد و تحرک تقاضا در کنار تسهیل قوانین، ایجاد EMC ها و تقویت آنها است تا این شرکت ها بتوانند با بازاریابی های میدانی در منطقه، حضور در نمایشگاه ها، دعوت و اعزام هیات ها به معرفی محصولات با کیفیت پرداخته و با رصد کردن بازارهای آنها، شناخت و علایق و سلایق تولید کننده را در تولید محصول یاری بخشد.

به گفته عابدی امروز ما برای این که بتوانیم بهره وری را افزایش دهیم، ریسک را کاهش دهیم و رقابت منفی را در بازارهای منطقه کاهش داده و برطرف کنیم ناگزیر به ایجاد شرکت های بزرگ صادراتی ، هلدینگ ها و کنسرسیوم ها هستیم که در این مسیر به توجه نهادهای توزیع گرا نیازمندیم.

وی در ادامه به نقش سازمان شهرک های صنعتی، بانک تجارت، بانک توسعه صادرات و صندوق ضمانت صادرات در این مسیر اشاره کرد و گفت: این 4 گروه می توانند به حمایت روشن و شفاف و ایجاد انگیزه کار و سود آوری EMC ها بپردازند.

نایب رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران افزود: این شرکت ها در ابتدای کار سود آور نیستند و هزینه آنها در ابتدای کار یا باید از طریق کنسرسیوم و هلدینگ های مدیریت صادرات تامین شود و یا دولت به حمایت از آنها به پا خواسته و از شرکت هایی که در گذشته تاسیس شده اند و تجربه زیادی دارند حمایت کند تا این شرکت ها به میدان آمده و استارت کار خود را زده و بتوانند به بهترین نحو از پس وظایف خود برآیند.  

وی گفت: متاسفانه بی اعتمادی ها و ارتباط نامناسب با این شرکت ها باعث شده در شرایط فعلی این شرکت ها از بازارهای منطقه ای دور بمانند. لذا لازم است بازخوانی مجددی انجام گیرد و شرایط مناسب برای ایجاد کمیته پاسخ گو فراهم شود تا این کمیته بتواند از تمام توان و ظرفیت شرکت های مدیریت توسعه صادرات استفاده کند و در حوزه تجارت و صادرات بتوانیم از آنها به بهترین نحو استفاده کنیم.

عضو هیات نمایندگان اتاق گرگان در خصوص رونق صادرات از طریق این تشکل ها گفت: من فکر میکنم در این بخش باید مشوق های هدف دار ایجاد شود و همکاری با شرکت های شناسنامه دار مدیریت صادرات رونق پیدا کند.

وی در ادامه گفت: شرکت های مدیریت صادرات، شرکت هایی هستند که بر پایه یک سری وظایف و اهداف بنا شده اند و منافع بنگاهی هم در اهداف آنها متصور نشده است و در واقع می توان گفت منافع ملی در سهم شرکت های مدیریت صادرات کاملا مشهود است.

امیر عابدی در آخر در خصوص صادرات کالاهای صادراتی و وضعیت آنها در بازارهای جهانی و بین المللی تصریح کرد: ما امروز در صادرات برخی کالاهای صنعتی همچون کاشی، سرامیک، لوازم آشپزخانه و ....  با وجود قیمت تمام شده بالاتر که خارج از اراده و توان بنگاه است و از عواملی همچون  سود بانکی، تامین اجتماعی ، تکنولوژی و ... سرچشمه می گیرد توان رقابت را با کالاهای منطقه ای داریم، اما این کار مستلزم بهبود کیفیت در بهره وری بنگاههای درون سازمانی است.

وی در ادامه گفت: حضور در نمایشگاه ها، ارتباط با شرکت های مدیریت صادرات خارجی و ... می تواند بنگاه های تولیدی را کمک کرده تا از این طریق بتوانند جاپای خود را در بازارهای بین المللی سفت کرده و سهم خود را از بازارهای جهانی بازپس گیرند.